TOON AAN DE TOP Sessie Fiscaal Integriteits Risicomanagement
Er worden steeds hogere eisen gesteld aan compliance en de integriteit van een onderneming. Integriteitsrisico’s zijn een vast agendapunt op de agenda van bestuurders. Dit stelt eisten aan bestuurders en senior management. In samenwerking met Holland Quaestor verzorgt de Universiteit Leiden een aantal Toon aan de Top sessies (TADT).
- Docenten
- Arnaud Booij (Universitair docent) Prof.mr. dr. R. Russo (hoogleraar Belastingrecht in het bijzonder Tax Assurance bij Tilburg Law School Department of Tax Law)
Toelichting college prof.mr.dr. R. Russo
Een vennootschap dient in het algemeen zich aan de voor haar geldende wet- en regelgeving te houden. Een belangrijke verplichting is het voldoen aan alle fiscale wet- en regelgeving. In de laatste 15 jaar is men anders gaan denken over wijze waarop men aan die verplichting zou moeten of kunnen voldoen. Daarbij is de focus meer komen te liggen op het beheersen van mogelijke risico’s dan ad hoc op incidenten reageren op het moment dat deze zich voordoen. Hierbij speelt risk management en interne beheersing en vooral de wijze waarop dit in de fiscaliteit wordt toegepast een grote rol. Die rol wordt bevestigd in de leer van de corporate governance, waarbij beide elementen als onderdeel van de verplichtingen van het bestuur van een onderneming worden besproken. Onderdeel van het hebben van een intern beheerssysteem is dat de input van dat systeem moet worden bepaald. In het algemeen wordt dat gevormd door het beleid van het bestuur op dat punt. Daarbij speelt ook ethiek een rol. Ook de output van het systeem dient te worden beoordeeld, en wel continu, waarbij eventuele fouten worden geconstateerd en gecorrigeerd. Nog belangrijker is dat fouten moeten leiden tot aanpassing van het systeem zodat die fout zich niet meer kan voordoen. Dit geheel wordt ook wel monitoring genoemd.
Het is de verantwoordelijkheid van het bestuur beleid te maken, een intern beheerssysteem te hebben en aan risk management te doen. Het toezicht op het bestuur is in handen van de raad van commissarissen. Daarnaast dient (als de omvang van de onderneming daartoe aanleiding geeft) een externe deskundige een oordeel te geven over de jaarrekening en als onderdeel daarvan de interne beheersing van de onderneming.
Een belangrijk onderdeel van risico management is dat niet alleen ondernemingen dit toepassen. Belastingdiensten doen dit ook. Zij hebben schaarse middelen voor toezicht en dienen deze zo efficiënt mogelijk in te zetten. Het interne beheerssysteem van een onderneming kan een toezichthouder zoals een belastingdienst veel werk besparen. Als zij op het systeem kunnen vertrouwen en/of op het werk van de externe deskundige (een accountant), hoeven zij zelf minder te doen. Internationaal wordt dit aangeduid met de term cooperative compliance, in Nederland met Horizontaal Toezicht. In Nederland is een dergelijke werkwijze zowel voor grote ondernemingen als het MKB mogelijk, ieder met een eigen uitwerking.
Aan de orde komen: risk management, interne beheersing, corporate governance, ethiek, audit en cooperative compliance. Naast de begrippen op zich wordt ook aandacht besteed aan de rollen van de verschillende betrokken partijen: de adviseur, de onderneming, de belastingdienst en de overheid (als wetgever, maar ook als concurrerende jurisdictie in het binnenhalen van buitenlandse investeringen).
Toelichting college mr.dr. J.A. Booij
Conflicten met de belastingdienst/FIOD
In deze bijdrage ligt de nadruk op:
a. Het herkennen van concrete fiscale risico’s bij doelvennootschappen als deze zich dreigen voor te doen;
- Welke signalen duiden op een potentieel fiscaal probleem?
- Vragenbrieven van de belastingdienst/ derdenonderzoeken/internationale gegevensuitwisseling
- Welke actie is dan vereist?
- Wat mag u van de belastingadviseur verwachten?
b. Het omgaan met fiscale risico’s als deze zich werkelijk voordoen;
- Bezwaar maken/procesvoering: welke strategie en met welk doel?
- Uitstel van betaling
- Andere instrumenten: onderhandeling, mediation, klachten
- Rol van de belastingadviseur
c. Het herkennen van de mogelijke impact van deze risico’s voor trustkantoren;
- Wanneer leidt fiscaal conflict bij doelvennootschap ook tot probleem voor trustkantoor?
- Communicatie met en medewerking van cliënt
- Risico van beboeting of aansprakelijkheid
d. Het nemen van risico-mitigerende maatregelen, zowel voor de doelvennootschap, als ook voor het trustkantoor, waaronder aspecten betreffende de communicatie met de belastingdienst en de belastingadviseur.
- Wanneer en hoe bezwaar/beroep, strategie, financiering;
- Impact beslaglegging
- Aard zaak: fiscaaltechnisch of ook boete-element
- Impact zaak op buitenlandse fiscale positie groepsvennootschappen en aandeelhouder.
- Toekomstige relatie cliënt, belastingdienst
- Eventuele actie richting DNB