Belangrijk, maar niet makkelijk: interdisciplinair onderzoek
In de academische wereld is een groeiende interesse voor interdisciplinair onderzoek. Het kan helpen om de grotere uitdagingen van deze tijd aan te pakken. Maar een onderzoek opzetten met meerdere disciplines is niet altijd makkelijk bleek tijdens een symposium van Young Academy Leiden (YAL). Wat zijn de uitdagingen?
Bij interdisciplinair onderzoek wordt niet vastgehouden aan de eigen discipline of het eigen vakgebied. Onderzoekers van verschillende wetenschappelijke gebieden integreren hun kennis en deskundigheid. Het kan helpen om de grote uitdagingen van deze tijd aan te pakken. Denk bijvoorbeeld aan klimaatverandering, het verlies van biodiversiteit of hoe artificiële en menselijke intelligentie kunnen samenwerken.
Financiering
Diverse sprekers vertelden dat het lang niet altijd makkelijk is om een interdisciplinair onderzoek te starten. En dat bleek ook uit de vragen die de jonge wetenschappers uit de zaal stelden. Ten eerste kan het lang duren voordat mensen uit verschillende onderzoeksgebieden elkaar goed begrijpen. Zo vertelt rector magnificus Hester Bijl dat ze een dag nodig had om erachter te komen dat een bepaald concept in een ander vakgebied een hele andere naam had en anders werd uitgelegd en geïllustreerd. Ten tweede hebben jonge onderzoekers weinig tijd voor interdisciplinair onderzoek, omdat ze nog bezig zijn naam te maken in hun eigen gebied. En ten slotte is het moeilijk om financiering te krijgen. Reviewers denken niet altijd over de grenzen heen van een wetenschappelijke discipline. Daardoor wijzen ze onderzoeksvoorstellen af omdat ze niet helemaal binnen een bepaald gebied passen.
Kenniscentrum
Het zijn allemaal zaken die niet snel op te lossen zijn, maar waar nu wel meer aandacht voor is. Peter-Paul Verbeek (bestuurslid van het NWO-domein Sociale en Geesteswetenschappen) gaf tijdens het symposium bijvoorbeeld aan dat NWO interdisciplinair onderzoek beter wil begrijpen en stimuleren. NWO start daarom een kenniscentrum waarin ze onder meer kijkt wat indicatoren zijn dat een project succesvol gaat zijn, welke richtlijnen ze aan reviewers kan geven en wat het betekent als je samenwerkingen aangaat buiten de academische wereld.
Stimuleringsprogramma’s
Om wat struikelblokken weg te nemen en interdisciplinair onderzoek te stimuleren zijn vorig jaar bij de Universiteit Leiden acht universiteitsbrede stimuleringsprogramma’s van start gegaan. Die gaan bijvoorbeeld over beleidsveranderingen voor een duurzamere wereld, een veiligere en veerkrachtigere maatschappij en het analyseren van data om de gezondheidszorg te verbeteren. Hester Bijl is enthousiast: ‘We zien nu dat mensen elkaar weten te vinden. Maar we merken ook dat er behoefte is aan bottom-up initiatieven. Daarom is het belangrijk dat daarvoor een platform is. De Yal is daar een goed voorbeeld van.’
Tips voor interdisciplinair onderzoek
Hester Bijl en Eveline Crone (hoogleraar psychologie en vicepresident European Research Council) delen een aantal tips voor wie een interdisciplinair onderzoek wil starten en financieren.
- Ga naar een bijeenkomst die (net) buiten jouw vakgebied ligt.
- Praat met anderen die ervaring hebben met interdisciplinair onderzoek en het indienen van onderzoeksvoorstellen.
- Geloof in jouw droom en geef niet op! Wordt jouw onderzoeksvoorstel afgewezen? Blijf het perfectioneren en stuur het nog een keer in.
- Vecht terug! Stuur een sterke reactie als jouw aanvraag wordt afgewezen en leg uit waarom jouw onderzoek de financiering wel waard is.
- Denk creatief. Wordt een beurs of subsidie niet toegekend, kijk dan wat voor financiering er op de universiteit mogelijk is. Of zoek andere financieringsmogelijkheden.
- Werk met mensen die je aardig vindt.
Tekst: Dagmar Aarts
Foto: Monique Shaw