Aafje de Roest: ‘Als neerlandica heb je de skills om hiphop te onderzoeken’
Aafje de Roest heeft van haar hobby haar werk gemaakt. Van een tiener die graag naar hiphop luisterde, werd ze een promovenda die onderzoekt hoe jongeren hun culturele identiteit vormen aan de hand van Nederlandstalige hiphop.
‘Via een vriendin van mijn zusje, die hiphopfan was, ging ik het als tiener ook luisteren’, vertelt De Roest. ‘Bijvoorbeeld 101Barz-sessies op YouTube. Ik vond de sound toen al fascinerend en vet. Dat is gebleven tijdens mijn studietijd.’
Vooral het populaire album New Wave, met onder meer de hit ‘Drank en drugs’ sprak de studerende De Roest aan. Ze besloot ermee aan de slag te gaan voor haar masterscriptie. ‘Terwijl de wereld verengelste, grepen jongeren massaal naar Nederlandse hiphop. Ik wilde weten waarom dat zo was. Wat spraken jongeren daar uit dat ze elders wellicht niet konden vertellen? Als neerlandica kun je dat goed onderzoeken, omdat je de skills hebt om de verhalen in hiphop te analyseren en de talige kant ervan goed te begrijpen.’
Bruggenbouwer
Een paar jaar na haar afstuderen diende De Roest een NWO-aanvraag in, opnieuw over de New Wave-generatie. ‘Ik vond het wel spannend om voor elf hoogleraren te verdedigen dat hiphop onderzocht moest worden, maar aan het einde van het gesprek zei een van hen: “Ik heb nog een track die je moet opnemen in het onderzoek.”’ En deze wetenschapper was niet de enige die positief tegenover het onderwerp stond: ‘Mensen in de academie zien zodanig de maatschappelijke en wetenschappelijke noodzaak van dit onderzoek dat er heel verwelkomend op wordt gereageerd.’
In de hiphopscene zelf was het wel even zoeken naar een plek voor de wetenschap. ‘Ik kom natuurlijk als witte, vrouwelijke onderzoeker uit de academie. Van die identiteitskenmerken moet je je bewust zijn. Het helpt als jongeren en artiesten zien dat je te vertrouwen bent, dat je geïnvesteerd hebt in hiphop en echt iets wilt teruggeven aan de scene. Ik vind het ook belangrijk dat de scene zich gehoord voelt in mijn onderzoek. De jongeren die ik spreek denken daarom mee over termen en concepten. Daardoor is er wederzijdse uitwisseling en respect.'
Relaties analyseren
Wie denkt dat De Roest in haar vrije tijd zelf aan het rappen is, heeft het mis. ‘Ik ben echt luisterfan.’ Wat ze wel graag mee naar huis neemt, is haar vermogen om te analyseren en te interpreteren. ‘Ik vind het leuk om te lezen en films te kijken, maar ik ben natuurlijk letterkundige. Daardoor ga ik automatisch analyseren. Na de film vraag ik altijd aan vrienden: “Wat is jouw interpretatie?”’
Die interpretatiedrang beperkt zich niet tot kunstobjecten. ‘Ik houd erg van koken en wijn drinken met vrienden. Als het dan bijvoorbeeld over relaties gaat, vind ik het altijd ontzettend leuk om de bredere verhaallijnen te ontwaren. Toch een beetje beroepsdeformatie, vrees ik.’
Voor op de Spotify-lijst
Voor wie zijn afspeellijst wil uitbreiden, heeft De Roest nog wat tips.
Abel - Ik ben heel erg gecharmeerd van deze artiest. Zijn album A is heel anarchistisch – met klassekritiek en antiracistische kritiek, met een sausje van Amsterdam-Noord.
Ronnie Flex – Hij blijft een heel goede artiest, vooral in zijn vroege werk. In een album als Rémi zit echt poëzie.
S10 – Zij is heel open in haar muziek, met prachtige clips. Met het Songfestival zet ze nieuwe stappen, dus ik ben benieuwd hoe zij zich verder gaat ontwikkelen.
Ray Fuego - Ik verheug me op het nieuwe album van Ray, hij is echt een punk-hiphopsensatie.