Online tentoonstelling - 's werelds laatste beeldschrift: Naxi Dongba handschriften
Handschriften die op een stripboek lijken, zo zou je de manuscripten van de Dongba-bevolking uit China kunnen omschrijven. De handschriften zijn de laatste voorbeelden van een zogenaamd pictografisch schrift dat alleen kan worden geïnterpreteerd door Dongba-priesters, sjamanen, met kennis van de oude Dongba-cultuur.
De Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) bezit een collectie van 33 handschriften die de gewoonten, religieuze gebruiken en het leven van de Naxi-bevolking in de Chinese provincies Yunnan en Sichuan vastleggen. Naxi-literatuur bestaat bijna uitsluitend uit rituele teksten geschreven in pictografisch schrift, ook wel Dongba-schrift genoemd. Het is alleen begrijpelijk voor Dongba-priesters met een diep begrip van de voorouderlijke cultuur van Naxi. De (Engelstalige) online tentoonstelling geeft een indruk van de handschriften, de manier waarop ze gelezen moeten worden en het onderzoek dat in China wordt gedaan naar deze cultuur.
Association of Dongba Culture and Arts
De uitdaging om deze handschriften naar behoren te catalogiseren zou onmogelijk zijn gebleven zonder de steun en het harde werk van de Association of Dongba Culture and Arts (ADCA), een Chinese non-profitorganisatie in Beijing. Het belangrijkste doel is om het oude Dongba-erfgoed van China te helpen behouden en actief het begrip van de Dongba-cultuur, kunst en tradities te promoten, zowel nationaal als internationaal. Bij haar inspanningen heeft de ADCA aanmoediging gekregen van zowel de centrale regering van China, de gemeentelijke regering van Beijing als de regering van het autonome district Lijiang Naxi. De ADCA heeft ook langdurige steun van UNESCO gekregen.
‘Het doel van het bestuderen van deze handschriften is niet alleen het beschrijven van een uitgestorven traditie, maar ook om deze nieuw leven in te blazen. Door de handschriften te digitaliseren en zo beschikbaar te maken kunnen ze opnieuw worden gebruikt in de Naxi-gebieden.’
Zhang Xu Tayoulamu, President van de Beijing Association of Dongba Culture and Arts en Duncan Poupard, Assistant Professor in Translation aan de Chinese University of Hong Kong
Academische samenwerking en Dongba priester Xi Shanghong
In 2019 tekenden de Universitaire Bibliotheken Leiden een Academische Samenwerkingsovereenkomst met de ADCA. Leidse handschriften werden gescand, waarna de afbeeldingen naar de bergen in Zuidwest-China gebracht werden en ter ontcijfering werden aangeboden aan Dongba-priester Xi Shanghong. De interpretatie van ieder handschrift in de Leidse collectie werd geregistreerd door ADCA-onderzoekers in het veld. Hierdoor is de interpretatie en lezing van de Dongba-pictogrammen door de oude Dongba-priester nu goed vastgelegd. De inhoud werd vervolgens vertaald en de handschriften gecatalogiseerd. De catalogusitems bevatten een samenvatting van de inhoud, de naam en het doel van de ceremonie en de herkomst van het boek enz.
Eind 2022 ontving Leiden van ieder hanschrift een rapportage. Waar mogelijk zorgde het ADCA-team voor een titel en de transcriptie ervan, een gerelateerd ritueel, een plaats van herkomst, een samenvatting van de inhoud met aanvullende aantekeningen. Deze rapporten vertellen ook verhalen en geven ons inzicht in de rijkdom en kracht van een voorouderlijke cultuur waarin goden, geesten en mensen samenleven, aangezien priester Xi Shanghong ook nuttige opmerkingen gaf over de rituelen en de manier waarop ceremonies moeten worden gehouden.
-
Uitbreiding van het onderzoek en de digitalisering van Dongba-handschriften over de hele wereld (foto: Bai Feng) -
Ontcijfering en audiovisuele opname van Dongba-handschriftcollecties in verschillende landen (foto: Bai Feng) -
Medische hulpverlening aan oude Dongba-priesters (foto: Bai Feng)
‘Het zou onmogelijk zijn geweest om de handschriften naar behoren te catalogiseren zonder de steun en inzet van het team van de Beijing Association of Dongba Culture and Arts (ADCA). Ik ben hen hiervoor zeer dankbaar.’
Marc Gilbert, Conservator Chinese handschriften en drukwerk