Helft huishoudens komt niet rond of kan plotselinge grote uitgaven niet betalen
Van de jongeren is 69% financieel kwetsbaar. Zij nemen ook vaker risico’s door te gokken, te investeren in cryptovaluta en op krediet te betalen. Hulp en advies vragen jongeren, net zoals de meeste Nederlanders, aan familie en vrienden; niet experts.
Dit blijkt uit onderzoek van de Universiteit Leiden dat zij samen met Tilburg University, Deloitte, het Nibud en banken heeft gedaan. Zij vroegen 5.001 Nederlanders naar hun financiën. Hoewel Nederlanders het ten opzichte van vorig jaar iets beter doen, is er nog geen sprake van een blijvende verbetering in de financiële positie.
Mensen praten niet graag over geld
‘We doen dit onderzoek voor het derde jaar en ieder jaar stellen we een aantal nieuwe vragen over een bijzonder onderwerp’, vertelt universitair docent economie Max van Lent. ‘Dit jaar keken we bijvoorbeeld naar de bereidheid van mensen om over hun financiële situatie te praten. Wat blijkt? De meeste mensen praten daar het liefst niet of bijna nooit over (41%). Doen zij dat wel, dan vragen ze hun partner, ouders en vrienden om advies en hulp in plaats van experts.’
Er is meer financiële hulp beschikbaar
Doordat mensen niet over hun financiën praten en ook niet graag een expert om hulp vragen, ‘lopen zij mogelijk vroegtijdige hulp mis’, zegt Van Lent. Dat is volgens hem zonde, omdat er veel regelingen zijn om mensen te helpen, zoals hulp vanuit de gemeente om kinderen gratis te laten sporten. Ook de bijzondere bijstand kan helpen. Van Lent: ‘Met die regeling kunnen uitgaven voor verhuizingen, echtscheidingen en tegemoetkomingen voor schoolkosten worden betaald.’
Wantrouwen door Toeslagenschandaal
Als mogelijke verklaring voor de terughoudendheid om externe hulp in te schakelen, noemt Van Lent het gebrek aan vertrouwen door de Toeslagenaffaire: ‘Als mensen al weten dat ze ergens voor in aanmerking komen, dan denken zij misschien: ik kom er nu wel voor in aanmerking, maar wat als dat morgen niet meer zo is, en ik het dan allemaal moet terugbetalen?’ Maar vaak genoeg weten mensen helemaal niet waar ze voor in aanmerking komen, zegt de onderzoeker. Hij wijst op de tool Financiële Gezondheidscheck van het NIBUD waarbij mensen een aantal vragen kunnen beantwoorden en tips krijgen om hun financiële situatie te verbeteren.
Financieel gedrag van jongeren? Vaker online gokken, crypto en kopen op krediet
De onderzoekers keken dit jaar ook naar het financiële gedrag van jongeren, die behoorlijk wat risicovolle diensten en producten blijken af te nemen. Online gokken is populair bij 1 op de 6 jongeren, 1 op de 5 jongeren investeert in cryptovaluta en maar liefst 44% koopt op afbetaling. Over het kopen op krediet, ‘het Buy Now, Pay Later’ zegt hij: ‘Ze hebben vaak niet door dat je na een aankoop nog een lange tijd aan het aflossen bent of een boete kunt krijgen als je een aflossing vergeet.’ Het kopen op krediet kan gevolgen hebben voor toekomstige aankopen, zoals een huis. Van Lent: ‘Mensen krijgen al een kredietregistratie bij een krediet van een paar honderd euro, zelfs bij het afsluiten van bepaalde telefoonabonnementen.’
Alle resultaten van het onderzoek
Voor meer informatie over het onderzoek lees je de samenvatting van het onderzoek en het onderzoeksrapport.
Tekst: Helena Lysaght
Foto: Mathieu Stern via Unsplash