Oratie

De Cleveringa lezing Den Haag werd dit jaar gehouden op 26 november met Carel Stolker en Suzanne Bloks.

Bijna 81 jaar na zijn befaamde speech tegen de Duitse bezetter, wordt de Leidse hoogleraar Rudolph Pabus Cleveringa herdacht in zijn Groningse geboortestad Appingedam. Op 12 november wordt daar een standbeeld onthuld en zijn er diverse andere activiteiten.

Twee Cleveringa-boeken uit de juridische bibliotheek van Theo ten Kate zijn 24 november geschonken aan de Universiteit Leiden door diens kleinzoon Sebastiaan ten Kate. Het zijn proefschriften van W. Hugenholtz en J.G.L. Röder, beiden promovendi van Rudolph Pabus Cleveringa. Ten Kate: ‘Bij de universiteit…

Gert Oostindie, emeritus hoogleraar Koloniale en postkoloniale geschiedenis, is dit jaar de nieuwe Cleveringahoogleraar van de Universiteit Leiden. Hij is op 4 oktober door de universiteit benoemd. In zijn oratie op 24 november, getiteld Moed en Miskenning, spreekt hij over (academische) vrijheid in…

‘Hadden we allemaal maar een grammetje van Cleveringa. Dan komt het wel goed’, aldus hoogleraar Leo Lucassen. Hij pleit tijdens het Cleveringa-debat over de grens tussen het vrije woord en bedreiging voor ‘meer lef’. Hij is niet de enige die dat hard nodig vindt, blijkt woensdagavond in het Academiegebouw…

Sociaal, Organisatie

Historicus Jan Grabowski en socioloog Barbara Engelking houden op 26 november samen de Cleveringa-oratie. Zij schreven een kritisch boek over de Holocaust in Polen en werden daarvoor aangeklaagd.

De herdenking van verzetsdaden wordt in Polen misbruikt om de geschiedenis van de Holocaust te vervalsen. Dat stelde Cleveringahoogleraar Jan Grabowski in zijn oratie op 26 november. Cleveringahoogleraar Barbara Engelking wees in haar oratie op de veelal onverschillige en passieve houding van de Poolse…

Het is cruciaal dat de Universiteit Leiden reflecteert op haar eigen koloniale verleden. Dat stelde Cleveringahoogleraar Gert Oostindie in zijn oratie op 24 november. ‘Als universitaire gemeenschap moeten wij onszelf een spiegel durven voorhouden en, waar nodig en mogelijk, ook concrete stappen zett…

Jurist en mensenrechtenactivist Lilian Gonçalves-Ho Kang You is dit jaar de nieuwe Cleveringahoogleraar.

Antoaneta Dimitrova, hoogleraar Comparative Governance, gaf vorige week de Cleveringalezing in de Vaclav Havel bibliotheek in Praag. Ze vertelt over die ervaring.

Alumni-activiteit, Debat

Tentoonstelling, Opening expositie

De Cleveringa lezing in het Marokkaanse Rabat wordt dit jaar gehouden door prof. Maretha de Jonge. Met haar lezing getiteld “Weaving the lines of education and disability support” benadrukt de Jonge het belang van een mondiaal perspectief op ondersteuning van gezinnen die zorgen voor kinderen met ontwikkelingsstoornissen.…

Frank van Vree, emeritus hoogleraar Geschiedenis van oorlog, conflict en herinnering, is dit jaar de nieuw Cleveringahoogleraar van de Universiteit Leiden.

De jaarlijkse dodenherdenkingen op de Dam en Waalsdorpervlakte, de Nederlandse excuses voor het slavernijverleden en de Cleveringa-oratie zelf: onze omgang met de geschiedenis is vaak vooral ritueel, vertelt Cleveringahoogleraar Frank van Vree die op 27 november zijn oratie uitspreekt.

Nu er weer oorlog woedt in Europa lijkt de vraag wanneer je opstaat tegen onrecht weer actueler dan ooit. In zijn Cleveringa-oratie op 24 november zal historicus Gert Oostindie ingaan op de vraag: waarom was de koloniale overheersing heel lang bijna geen thema in Leiden?

Als universiteitshistoricus onderzoekt Pieter Slaman het verleden, maar hij houdt zich ook nadrukkelijk bezig met de universiteit van vandaag. ‘Het is nuttig om oude vraagstukken te kennen. Niet om behoudzuchtig te zijn, want sommige ontwikkelingen uit het verleden wil je helemaal niet nadoen.’

Holocaust-onderzoekers Barbara Engelking en Jan Grabowski houden op 26 november samen de Cleveringa-oratie. In Polen werden ze aangeklaagd vanwege hun kritische publicaties. Wat dat doet met hen? ‘Dit is een poging om ons uit te putten.'

Als symbool van het kwaad staat de Holocaust in het hart van de westerse herinneringscultuur. Maar die herdenking leidt tot heel uiteenlopende inzichten, stelt Cleveringa-hoogleraar Frank van Vree in zijn oratie. Is de geschiedenis een bron van identiteit of kritische reflectie?

Institute for Security and Global Affairs en Dual PhD Centre organiseren op 23 april gezamenlijk een online lezing van Cleveringa hoogleraar generaal Roméo Dallaire over "Hoe een betere wereld mogelijk is": Samenwerking tussen Wetenschap en Praktijk.

Op 4 mei herdenkt de universitaire gemeenschap in Uur van Herinnering alle studenten en medewerkers die gedood werden in de Tweede Wereldoorlog. Ook is er aandacht voor onvrijheid en onderdrukking vandaag de dag. Drie vragen aan Amerikanist Sara Polak, voorzitter van het comité Uur van Herinnering.

Cleveringa-oratie

Op dinsdag 10 januari vond na de Meijerslezing de Nieuwjaarsreceptie plaats in het restaurant van het Kamerlingh Onnes Gebouw. Decaan Joanne van der Leun opende de receptie met een Nieuwjaarstoespraak. Hieronder een kort verslag van de Nieuwjaarsreceptie.

Hoe beïnvloeden heftige oorlogservaringen verschillende generaties? Studenten maakten een video over aangrijpende familieverhalen. Ze interviewden medestudenten en schrijfster Dubravka Ugrešić. De première was op 4 mei tijdens 'Uur van Herinnering'. Bekijk deze online herdenking.

Zwart-wit foto’s vol plechtige jongemannen en deftige professoren passeren de revue in het Groot Auditorium. Jonge vrouwen ontbreken. Zij promoveerden vijftig jaar geleden zelden. En over die groep, de promovendi tussen ‘66 en ’72, gaat het. Zij zijn uitgenodigd om hun gouden doctoraat te vieren.

Tentoonstelling, Expositie

Facilitair

Op zondagochtend 12 december houdt David Van Reybrouck live vanuit de Pieterskerk de 50e Huizingalezing. In de kerk zal beperkt publiek aanwezig zijn, via livestream kan iedereen meekijken. Van Reybrouck spreekt weliswaar niet vanaf de kansel, maar zijn donderpreek zal er niet minder om zijn: ‘De kolonisatie…

Op vrijdag 10 december houdt cultuurhistoricus, archeoloog en schrijver David Van Reybrouck (50) de 50e Huizingalezing. In de Pieterskerk in Leiden zal Van Reybrouck een rede houden met als titel ‘De kolonisatie van de toekomst. Leven aan de vooravond van de klimaatcatastrofe’.

Een afscheid, verjaardag of andere viering? Veel mensen spreekt het aan om als jarige of jubilaris als cadeau een bijdrage te vragen voor een goed doel. Ook de Leidse wetenschap kan een mooie bestemming zijn.

Jasper Knoester is de decaan van de Faculteit Wiskunde & Natuurwetenschappen. Hoe gaat het met hem, wat doet hij precies en hoe ziet zijn dag eruit? In elke nieuwsbrief geeft Jasper een inkijkje in zijn leven.

Het is nog even weg, maar wel iets om naar uit te kijken: Leiden is uitgeroepen tot European City of Science 2022. Een prestigieuze titel waarmee Leiden een jaar lang fungeert als het Europese podium voor het Nederlandse wetenschapslandschap.

Precies een jaar geleden ging de universiteit plotseling grotendeels op slot, midden in het collegejaar. Opeens zaten we op die derde maandag in maart allemaal thuis en moesten we, vanaf een krappe zolder- of studentenkamer, online studeren en werken. Het gedenkwaardige coronajaar in beeld.

Hoe vergaat het jou in deze unieke, gekke coronatijd? Dat vragen we in deze serie aan collega's. Zoals aan Erick van Zuylen, pedel en custos van de universiteit. ‘Ik ga niet meer voorop met mijn pedellenstaf om de commissie de zaal in- en uit te leiden.’

De Universiteit Leiden ligt onder vuur: ze zou te weinig doen tegen antisemitisme. Rector Hester Bijl reageert op dit verwijt en op een filmpje uit 2014 met vergaande uitspraken op sociale media. ‘Over dergelijke uitingen kunnen we kort zijn: die zijn onacceptabel. De universiteit is en blijft de plek…

Verhalen over verzet in de Tweede Wereldoorlog komen in de Nederlandse geschiedschrijving ruim aan bod: Hannie Schaft, Erik Hazelhoff Roelfzema en hoogleraar Cleveringa zijn enkele van de bekendste. Maar deze verhalen richten zich grotendeels op het Nederlandse nationale perspectief. Aan de andere kant…

Onderzoek naar ons koloniale en slavernijverleden, openhartige gesprekken bij een Keti Koti-tafel, tentoonstellingen, lezingen en podcasts die de link leggen tussen heden en verleden. Op vele manieren sloten medewerkers en studenten aan bij het landelijke Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Hoe deden…