In oktober 1740 voltrok zich in Batavia een drama waarvan de overzeese wereld een aantal maanden later met ontsteltenis kennisnam. Als reactie op een Chinese volksopstand tegen het VOC-bestuur richtten de Europese burgers van de stad samen met de matrozen van de vloot een verschrikkelijke slachting…

Wat is het Nederlandse koloniale en slavernijverleden nu precies? Waarom juist nu die herontdekking? Wat kunnen we verwachten van excuses en ‘herstel’? Wie vraagt daar eigenlijk om? Is er een goede manier om rekenschap af te leggen over dit verleden en zijn ‘we’ hiermee op de goede weg?

Dimiter Toshkov vertelt in Trouw over de term het Mondiale Zuiden.

In Ongemak beschrijven historicus Gert Oostindie en politicoloog Wouter Veenendaal (Universiteit Leiden) het verleden, heden en toekomst van de band tussen Nederland en de Caribische eilanden. Op basis van jarenlang onderzoek laten Oostindie en Veenendaal zien hoe verschillend er aan weerszijden van…

Waarom kozen sommige Euraziërs ervoor in de voormalige kolonie te blijven, terwijl anderen naar de metropool of een ander land vertrokken?

Emeritus hoogleraar Gert Oostindie licht in verschillende media het onderzoek naar het gebruik van structureel excessief geweld door Nederland tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog toe.

Gert Oostindie, hoogleraar Koloniale en postkoloniale geschiedenis, verklaart in het NRC de terughoudende houding van Nederland ten opzichte van de Surinaamse president Santokhi die juist toenadering zoekt. Volgens Oostindie wil Nederland nog even de kat uit de boom kijken.

In Amsterdam zijn onlangs QR-codes geplaatst die de duistere geschiedenis laten zien achter historische figuren die genoemd worden op straatnaamborden. Emeritus hoogleraar koloniale en postkoloniale geschiedenis Gert Oostindie praat hierover bij de Volkskrant.

Het koloniale verleden van Nederland staat volop in de belangstelling volgens hoogleraar Rick Honings. Maar in een opiniestuk van Trouw vraagt hij zich af waarom we dan onze archieven niet opstellen voor Indonesische onderzoekers.

In de geschiedenis van de kolonisatie van de Amerika’s wordt de betekenis van de inheemse, indiaanse kennis gemarginaliseerd. Onterecht, blijkt uit onderzoek van Leidse archeologen. Inheemse kennis en infrastructuur waren essentieel voor het ‘succes’ van de Spaanse kolonisten. Publicatie in het tijdschrift…

Een 1.000 jaar oude kies laat zien dat indianen na de kolonisatie deels zijn blijven voortleven in de Caraïben – net als hun cultuur.

Hoe geven we ons rekenschap van historische machtsverhoudingen bij het schrijven van nieuwe geschiedenissen van slavernij en emancipatie? Welke kritische methodes kunnen we hanteren bij het bestuderen van overgeleverde archieven en collecties? Een nieuwe boekenserie moet antwoord geven op deze vragen.…

Niet het licht, maar de afwezigheid ervan ving een paar jaar geleden de aandacht van Stephanie Noach. Met haar onderzoek naar darkness in kunst, wil ze laten zien hoe duisternis koloniale beeldvorming kan bevragen en soms zelfs ondermijnen.

De Volkskrant publiceerde onlangs een lijst van de beste boeken op het gebied van slavernijverleden die in 2022 gepubliceerd zijn. Twee van de drie boeken op de lijst werden (mede) geschreven door medewerkers van de Faculteit Geesteswetenschappen.

Gert Oostindie, hoogleraar Koloniale en Postkoloniale Geschiedenis, is benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Hij kreeg de Koninklijke onderscheiding uit handen van de Leidse burgemeester Henri Lenferink na het uitspreken van zijn afscheidsrede ‘De toekomst van het koloniale verleden’ in…

De dekolonisatieoorlog in Indonesië verliep gewelddadig mede doordat de Nederlandse krijgsmacht opereerde vanuit de gedachte dat ‘een opstand nu eenmaal hardhandig moest worden neergeslagen.’ Dat blijkt uit promotieonderzoek van historicus Christiaan Harinck aan het KITLV. Promotie 16 november.

De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor het koloniale verleden van Nederland, maar er blijven delen die nog redelijk onbekend zijn voor het grote publiek. Hoogleraar Maritieme Geschiedenis Michiel van Groesen vertelt in KIJK meer over Arguin: een van de kleinste voormalige Nederlandse kolon…

Oprichters en bestuurders van De Nederlandsche Bank (DNB) waren jarenlang nauw betrokken bij slavernij. Dit blijkt uit een onderzoek door Leidse universitair docenten Karwan Fatah-Black en Lauren Lauret, dat zij samen met Joris van den Tol van Cambridge University uitvoerden.

Een meerjarig onderzoek naar de dekolonisatieoorlog in Indonesië heeft geleid tot nieuwe conclusies over deze periode. Docent Oude Geschiedenis Miko Flohr meent dat deze historie vele maler inclusiever kan worden belicht, bijvoorbeeld waar het de term 'bersiap' betreft.

De Nederlandsche Bank (DNB) heeft opdracht gegeven aan drie historici, waaronder universitair docent Karwan Fatah-Black, om mogelijke connecties tussen DNB en slavernij aan het licht te brengen. Uit het onderzoek is gebleken dat DNB, nog meer dan hun tijdgenoten, nauw betrokken was met plantageslave…

De discussie over Nederlands koloniale verleden gaat doorgaans voorbij aan de economische voordelen die door Nederlandse bedrijven behaald werden in de koloniale rijken van Frankrijk, Engeland, Portugal, Spanje. Dit project brengt de hierdoor gegenereerde welvaart in kaart en geeft aan het debat over…

Na een jarenlange lobby gaat het kabinet een onafhankelijk onderzoek financieren naar de dekolonisatieoorlog (1945-1950) in voormalig Nederlands-Indië. Dat is mede te danken aan het werk van hoogleraar (post)koloniale geschiedenis Gert Oostindie, directeur van het KITLV. ‘Indonesiërs reageerden opge…

In de afstudeerrichting Nederlandkunde doe je ervaring op met het zelfstandig uitvoeren van onderzoek, waarbij je het vermogen ontwikkelt om theoretische en praktische vragen te beantwoorden en leer je de vakwetenschappelijke literatuur kritisch te beoordelen. Hiermee doorgrond je de maatschappelijk-culturele…

De Amsterdamse media droegen in belangrijke mate bij aan de opkomst en ondergang van Nederlands-Brazilië, de kortstondige kolonie van de Republiek in de 17e eeuw. Dat concludeert hoogleraar Zeegeschiedenis Michiel van Groesen in zijn boek ‘Amsterdam’s Atlantic’.

Migratie is van alle tijden. Toen de Verenigde Staten werd ‘herontdekt’, trokken veel mensen daar naartoe. Ook Nederland koloniseerde een deel van Amerika en gaf het de naam Nieuw-Nederland. Masterstudent Geschiedenis Pepijn Doornenbal doet onderzoek in de VS naar hoe er in Nieuw-Nederland werd omgegaan…

Via het X-account van Universiteiten van Nederland gaf promovenda Yusra Abdullahi een kijkje in haar werkweek. Bij het NPO 1-radioprogramma ‘De Nacht van…’ vertelde ze er meer over, net als over haar onderzoek naar de VN en Afrika.

Op vrijdag 10 december houdt cultuurhistoricus, archeoloog en schrijver David Van Reybrouck (50) de 50e Huizingalezing. In de Pieterskerk in Leiden zal Van Reybrouck een rede houden met als titel ‘De kolonisatie van de toekomst. Leven aan de vooravond van de klimaatcatastrofe’.

Corinne Hofman, Leids hoogleraar Archeologie van het Caribisch gebied, is gekozen tot lid van de KNAW. ‘Haar werk is origineel en vernieuwend en heeft een grote maatschappelijke relevantie.’

De expositie First Americans in Museum Volkenkunde demonstreert de veerkracht en creativiteit van inheemse Amerikanen. Indringende kunst, mode en affiches laten zien dat het verleden nooit ver weg is. Kunstenaar Jacob Meders liet zich inspireren door 16-eeuwse prenten uit de Leidse Universiteitsbibliotheek.…

Onderzoekers van de Universiteit Leiden, Delft en Oxford’s Bodleian Libraries hebben met nieuwe technieken verborgen details uit een uiterst zeldzame Mixteekse Codex, weten te ontrafelen. De codex stamt uit 1560, voor de Europese kolonisatie van Mexico

De Nederlandse overheid voerde eind negentiende eeuw een belastingsysteem in in Nederlands-Indië, met de intentie om de kolonie in een moderne staat te transformeren. Promovendus Maarten Manse schreef zijn proefschrift over deze ontwikkeling en zag hoe hoogdravende koloniale idealen langzaam verzandden…

De hoge studentaantallen die we in het Westen gewend zijn, waren nooit mogelijk geweest als de universiteit nog Latijn als voertaal zou hebben. Bert van Pinxteren betoogt dat Afrika veel winst kan halen uit een vergelijkbare taalswitch in het vervolgonderwijs. Promotie 16 september.

Corinne Hofman, Leids hoogleraar Caribische archeologie, ontvangt de NWO-Spinozapremie van 2,5 miljoen euro. Dat maakte NWO 6 juni bekend. Wat gaat ze met het bedrag doen? 'We kunnen nog goede paleobotanisten en archeozoölogen gebruiken.'

Op zondagochtend 12 december houdt David Van Reybrouck live vanuit de Pieterskerk de 50e Huizingalezing. In de kerk zal beperkt publiek aanwezig zijn, via livestream kan iedereen meekijken. Van Reybrouck spreekt weliswaar niet vanaf de kansel, maar zijn donderpreek zal er niet minder om zijn: ‘De kolonisatie…

Op zaterdag 25 mei wordt in het Museon in Den Haag de internationale, reizende tentoonstelling Caribbean Ties geopend. De tentoonstelling vertelt het onbekende verhaal van inheemse bewoners in het Caribisch gebied, en over hun leven vóór, tijdens en na de Europese kolonisatie. Caribbean Ties is gelijktijdig…

Musea focusten lang op macht, rijkdom en een paar bekende figuren. Maar dat is aan het veranderen volgens Valika Smeulders, hoofd geschiedenis van het Rijksmuseum. Hoe die verandering eruit ziet en hoe die tot stand komt, is onderwerp van haar keynote op het D&I-symposium op 11 januari.

De gedachte dat vooroordelen over het (Midden)-Oosten pas tijdens de kolonisatie van Noord-Afrika in de 19e eeuw ontstonden, is een misvatting. Mounir el-Badri schreef een cum laude bachelorscriptie over de oriëntalistische denkbeelden waarmee veel eerder, in de achttiende eeuw, Nederlandse slaven in…

‘Drie boeken gepubliceerd binnen een jaar – dat gebeurt maar één keer in je leven!’ Zo reageerde Katarzyna Cwiertka, hoogleraar Moderne Japanstudies, Universiteit Leiden, bij de verschijning van Cuisine, Colonialism and Cold War, het tweede van haar drie nieuwe boeken. Aan de hand van voedsel schetst…

Promotie

De Surinaamse schrijver en vrijheidsstrijder Anton de Kom is niet meer weg te denken uit de geschiedenis. Zijn geruchtmakende boek 'Wij slaven van Suriname' uit 1934 raakte in de loop ter tijd in vergetelheid. In de jaren zestig ontdekte Rubia Zschuschen, student en lid van de Surinaamse Studenten Unie,…

Heel af en toe zon, stortregen en felle windstoten, de weersomstandigheden waren niet ideaal voor een wandelexcursie. Toch struinden honoursstudenten zaterdag over een landgoed en een golfclub in Wassenaar om te leren over de relatie tussen tuin en natuur. Van stuifduinen tot Chinoiserie tuinen, de…

In het bijzijn van koning Willem-Alexander reikte staatssecretaris Sander Dekker 9 september de Spinozapremie uit aan vier wetenschappers waaronder twee Leidse: natuurkundige Dirk Bouwmeester en archeologe Corinne Hofman. De vier laureaten ontvouwden in de Nieuwe Kerk in Den Haag hun plannen voor toekomstig…

Bijna honderd studenten en wetenschappers kunnen op uitwisseling van en naar de Universiteit Leiden. Veertien uitwisselingsprojecten kregen een subsidie toegekend uit het Erasmus+ International Credit Mobility-programma van de Europese Unie.

Ondanks herhaaldelijke waarschuwingen bezocht John Chau het afgelegen Indiase eiland Noord-Sentinel. Met een bijbel in zijn hand wilde hij de eilanders bekeren. De Noord-Sentinelezen zitten echter niet op buitenstanders te wachten. Antropologen Erik de Maaker, Tessa Minter, en emeritus hoogleraar milieu…

Samen met een groep enthousiaste wetenschappers bezocht ik deze maand verschillende universiteiten en andere kennisinstellingen tijdens een kennismissie in Indonesië.

Dat mais van grote betekenis was in de Maya-cultuur heeft Genner Llanes Ortiz, zelf een Maya uit de Mexicaanse provincie Yucatan, altijd geweten. Het werd hem letterlijk met de paplepel ingegoten. Maar hoe groot de rol van mais is in de collectieve herinnering van zijn volk, is een van de onderwerpen…

Etnografie kan niet zonder empathie: wie niet probeert om ‘inheemse’ mensen te begrijpen, maakt weinig kans thuis te komen met gedegen materiaal. In reactie op psycholoog Sandy Overgauw concludeert antropoloog Peter Pels dat ook hier sprake is van ‘altruïsme met een snufje egoïsme’ in het sluitstuk…