496 zoekresultaten voor “sterren” in de Publieke website
-
Is daar iemand? Zoektocht buitenaards leven in stroomversnelling
De Leidse hoogleraar astronomie Mike Garrett zoekt naar tekenen van buitenaardse intelligentie. In zijn Kaiser Lentelezing op 23 april zet hij uiteen hoe ver de wetenschap op dit punt is.
-
Een nieuwe manier om atmosferen van exoplaneten te onderzoeken
Dankzij een slimme nieuwe techniek zijn Leidse astronomen er voor het eerst in geslaagd om de atmosfeer van een exoplaneet gedetailleerd te onderzoeken. De resultaten van hun onderzoek worden op 28 juni gepubliceerd in het tijdschrift Nature.
-
ESO-instrument METIS bereikt belangrijke ontwerp-mijlpaal
Het METIS-instrument dat onder leiding van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) wordt gebouwd voor ESO's toekomstige Extremely Large Telescope (ELT) in Noord-Chili heeft een belangrijke mijlpaal bereikt: het voorlopig ontwerp is goedgekeurd.
-
Nieuw molecuul gevonden in planetaire nevel
Een team van astronomen, onder leiding van de Leidse astronoom Isabel Aleman, heeft voor het eerst een molecuul gevonden dat nodig is voor het ontstaan van water in planetaire nevels. Het onderzoek is op 17 juni gepubliceerd in het tijdschrift Astronomy & Astrophysics.
-
Babyplaneten worden razendsnel geboren
Nieuw onderzoek onder leiding van de Leidse promovendus Lukasz Tychoniec wijst uit dat planeten rond jonge sterren – op kosmische schaal – in een 'oogwenk' van minder dan een half miljoen jaar worden geboren. Op basis van gegevens van het ALMA-observatorium in Noord-Chili en de Very Large Array in New…
-
MUSE streeft Hubble voorbij
Een internationaal team van astronomen heeft de tot nu toe beste driedimensionale weergave van het verre heelal gemaakt. Ze deden dat met het MUSE-instrument op de Very Large Telescope van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in Chili. Astronoom Jarle Brinchmann is tweede auteur van het artikel…
-
Deelnemers finale Nederlandse Sterrenkunde Olympiade vertellen
Tijdens de finale van de Nederlandse Sterrenkunde Olympiade op 1 t/m 3 juni volgden 19 scholieren een 3-daags programma met colleges en examen aan de Universiteit Leiden. De hoofdprijs: een reis naar het observatorium op La Palma, Canarische Eilanden werd gewonnen door Joost de Kleuver uit 6 VWO.
-
Eerste detectie van methanol in een planeet-vormende schijf
Methanol, een complex organisch molecuul, is opgespoord in de protoplanetaire schijf rond een ster. Dat publiceert een team van onderzoekers onder leiding van de Leidse sterrenkundige Catherine Walsh in Astrophysical Journal Letters. Deze doorbraak helpt astronomen het ontstaan van leven te begrijpe…
-
Vier Veni’s voor onderzoekers Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
Vier pas gepromoveerde onderzoekers verbonden aan de faculteit W&N hebben een Veni-subsidie in de wacht gesleept. Wetenschappers Dr.ir. Jeroen Bussmann, Dr. Irene Groot, Dr. Haili Hu en Dr. David Sobral ontvangen elk een subsidie van maximaal 250.000 euro om de komende drie jaar te besteden aan hun…
-
MIRI-instrument van James Webb maakt eerste scherpe foto’s: ‘Mijn hart ging er sneller van kloppen’
De ruimtetelescoop James Webb kwam eind januari aan op zijn bestemming op 1,5 miljoen kilometer afstand van de aarde. Nu heeft de telescoop de eerste scherpe beelden gestuurd van sterrenstelsels. Hoogleraar Moleculaire Astrofysica Ewine van Dishoeck, die meewerkte aan het MIRI-instrument van de telescoop,…
-
Snelle dubbelsterren nu echt aangetoond
Ongeveer de helft van de sterren in ons universum gaat alleen door het leven. De andere helft, draait samen met een ander hemellichaam om een gemeenschappelijk zwaartepunt. Astronomen ontdekten zo een dubbelstersysteem dat minder dan een uur nodig heeft om een rondje om hun zwaartepunt te maken. ‘Een…
-
Grote Europese onderzoeksbeurs voor astronoom Frans Snik
De Leidse exoplaneetonderzoeker Frans Snik krijgt een Starting Grant van de European Research Council (ERC). Met de beurs van 1,5 miljoen euro gaat hij technologie ontwikkelen om de atmosferen en oppervlakken van aardachtige exoplaneten te bestuderen.
-
Frans Snik over buitenaards leven bij NPO Radio 1
Op zaterdag 24 november was Frank de Snik van de Leidse Sterrewacht te gast in het radioprogramma Dr. Kelder en Co. Hier sprak hij zijn werk waarbij hij nieuwe instrumenten en technieken ontwikkeld om exoplaneten te onderzoeken. Op deze planeten buiten ons zonnestelsel speuren onderzoekers naar buitenaards…
-
Ewine van Dishoeck benoemd tot erelid KNCV
Hoogleraar moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck is tijdens de Avond van de Chemie benoemd tot erelid van de KNCV. Voorzitter Flors Rutjes was te spreken over hoe Van Dishoeck het vakgebied astrochemie op de kaart heeft gezet.
-
Vincent Icke in NRC over zijn nieuwe boek, ruimtereizen en exoburen
In zijn nieuwe boek Reisbureau Einstein, neemt Vincent Icke de lezer mee in de wereld van sterren, planeten en het ontstaan van nieuw leven. Maar wat drijft deze wetenschapper? NRC ging op bezoek bij de astrofysicus.
-
Langverwacht artikel onthult reis van water van interstellaire wolken tot planeten
Hoogleraar Ewine van Dishoeck heeft met een internationaal team van collega's een overzichtsartikel geschreven over alles wat we dankzij ruimtetelescoop Herschel weten over water in de interstellaire ruimte. Het artikel in het vakblad Astronomy & Astrophysics zet bestaande kennis op een rij en bevat…
-
Ewine van Dishoeck vertelt bij M over Kavliprijs
Twee weken nadat ze in Oslo de prestigieuze Kavliprijs in ontvangst nam, vertelde Ewine van Dishoeck op 18 oktober in het televisieprogramma M hoe ze als een van de eersten op het idee kwam de ruimte tussen de sterren te bestuderen. Daarmee zette ze haar succesvolle wetenschappelijke carrière in gan…
-
Leidse astronomen vinden ingrediënten voor leven op donkerste plekken van stervormende wolk
Een internationaal team onder leiding van Leidse astronomen heeft diverse moleculen gevonden in ruimte-ijs op de donkerste en koudste plekken van een grote stervormende wolk. Ze deden dit met behulp van de Webb-telescoop. De ontdekking laat zien dat de chemische ingrediënten voor grotere en complexe…
-
Zoeken naar verklaringen voor mysterieuze structuren in protoplanetaire schijven
In de schijven van stof en gas rondom jonge sterren, komen mysterieuze structuren voor. Samen met hoogleraar Ewine van Dishoeck onderzocht promovendus Paolo Cazzoletti hoe we deze vormen, zoals ringen, spiralen en gaten, kunnen verklaren. Op 12 december verdedigt hij zijn proefschrift.
-
Elf Leidse wetenschappers krijgen Veni-subsidie
Elf Leidse wetenschappers ontvangen een Veni-subsidie van wetenschapsfinancier NWO. Met de subsidie kunnen de onderzoekers drie jaar lang hun eigen onderzoeksideeën verder ontwikkelen.
-
Leidse onderzoekers brengen vorming van sterrenstelsels in beeld
Een internationaal team van astronomen, met daarbij een hoofdrol voor onderzoekers van de Sterrewacht Leiden, heeft de brandstof voor het vormen van sterrenstelsels in kaart gebracht in het iconische Hubble Ultra Deep Field. De resultaten van het onderzoek zijn geaccepteerd voor publicatie in The Astrophysical…
-
Gas freon-40 blijkt niet geschikt als verklikker van leven
Astronomen hebben diep in de ruimte het het gas freon-40 gedecteerd. Dit molecuul staat ook bekend als methylchloride en wordt op aarde gevormd door biologische processen. Het is voor het eerst dat het in de interstellaire ruimte is gedetecteerd. De ontdekking wijst erop dat methylchloride niet zo geschikt…
-
Astronomen zien schijf rond super-Jupiter waar wellicht manen vormen
Een internationaal team van sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft voor het eerst een stofschijf in kaart gebracht rond een jonge super-Jupiter, een hemellichaam dat qua grote en eigenschappen tussen een reuzenplaneet en bruine dwerg in ligt. De infraroodstraling die van de schijf afkomt, doet vermoeden…
-
De faculteit tijdens de Nacht van Kunst & Kennis Leiden – 19 september 2015
Tijdens de Nacht van Kunst & Kennis verandert de Leidse binnenstad in een podium voor kunst en wetenschap, waar bezoekers op een toegankelijke manier mee in aanraking kunnen komen. Bijdragen vanuit de faculteit komen van o.a. Ewine van Dishoeck, Dirk Bouwmeester, Jaap van den Herik, Bas Haring, Roeland…
-
Leidse astronomen vertellen over poollicht van exoplaneten
Rond negentien piepkleine rode dwergsterren in de buurt van de zon draaien misschien rotsachtige planeten. Leidse astronomen ontdekten namelijk sporen van het poollicht bij deze exoplaneten. KIJK! Sprak erover met Joseph Callingham en Ignas Snellen.
-
Ewine van Dishoeck ontvangt Gothenburg Lise Meitner Award 2014
Op 19 september heeft hoogleraar Ewine van Dishoeck de Gothenburg Lise Meitner Award 2014 ontvangen in Gothenburg, Zweden. Van Dishoeck ontvangt de prijs voor 'het identificeren van de reeks moleculaire reacties van het ijle gas en microscopische stofdeeltjes die het ontstaan van sterren en planeten…
-
Huisvesting
Wat doet de Universiteit Leiden om haar gebouwen en campussen toekomstbestendig en onafhankelijk van fossiele energie te maken?
-
Nieuwe exoplanetenjager in Chili begint waarnemingen
De nieuwe exoplanetenjager MASCARA in Chili is begonnen met zijn waarnemingen. Deze nieuwe faciliteit gaat exoplaneten opsporen terwijl ze heldere sterren passeren.
-
Newton-telescoop vindt vermist intergalactisch materiaal
Astronomen van onder meer SRON en de Sterrewacht Leiden hebben met ESA’s ruimtetelescoop XMM-Newton gas gevonden dat één van de puzzelstukjes vormt om de totale hoeveelheid ‘normale’ materie in het heelal in kaart te brengen. Het onderzoek wordt 21 juni gepubliceerd in Nature.
-
Leidse astrofysicus versnelt speurtocht naar buitenaards leven
De zoektocht naar leven elders in het heelal is weer een stapje verder, dankzij de Leidse astrofysicus Matteo Brogi. In zijn proefschrift, waarop hij cum laude promoveerde, demonstreert hij een nieuwe methode om verre planeten te onderzoeken.
-
Astronomen vinden superheldere jonge sterrenstelsels in de prille jeugd van het heelal
Een internationaal onderzoeksteam, onder wie drie Leidse astronomen, heeft met de Hubble en Spitzer ruimtetelescopen vier ongewoon heldere, zeer jonge sterrenstelsels gevonden en gekarakteriseerd. Het gaat om stelsels van meer dan 13 miljard jaar geleden, van slechts 500 miljoen jaar na de oerknal.…
-
Pascal Haazebroek genomineerd voor e-Learningprijs 2013
De Leidse psycholoog Pascal Haazebroek staat op de short list voor de landelijke e-Learningprijs 2013. Hij laat studenten online elkaars filmpjes beoordelen met reviews, sterren en likes. 'Sociale media maken massaal onderwijs weer sociaal.'
-
FameLab: stikzenuwachtig toch een goed verhaal vertellen
Beginnen met een heel korte stilte. Een rond verhaal vertellen. De jonge bèta-onderzoekers die 17 februari meededen aan de Leidse voorronde van FameLab kregen er complimenten voor van de jury. Je onderzoek presenteren in drie minuten, daar ging het om. De vier winnaars gaan door.
-
Zwarte gaten remmen groei sterrenstelsels
Sterrenstelsels groeien omdat hun zwaartekracht vers gas van buiten aantrekt. Om dat proces te kunnen begrijpen kroop sterrenkundige Freeke van de Voort achter de computer en simuleerde het. Ze ontdekte dat zwarte gaten het opslokken van vers gas sterk vermindert. Promotie op 28 maart.
-
Afgekapt, gekanteld, ijzerrijk zonnestelsel gewoner dan gedacht
Ons afgekapte, gekantelde, aluminium- en ijzerrijke zonnestelsel blijkt gewoner dan gedacht. Dat stelt sterrenkundige Simon Portegies Zwart op basis van simulaties en berekeningen met een supercomputer. Er zouden in onze Melkweg ongeveer 36.000 vergelijkbare zonnestelsels te vinden moeten zijn.
-
Astronoom Jos de Boer krijgt Chesneauprijs voor beste proefschrift
Astronoom Jos de Boer heeft in Nice de Chesneauprijs in ontvangst genomen voor zijn onderzoek naar zogeheten protoplanetaire schijven. De prijs wordt toegekend aan het beste sterrenkundige proefschrift op het gebied van hoge ruimtelijke resolutie. ‘Ik zie het als een goede kans om over mijn onderzoek…
-
Stofvallen en gasgaten
Planeten ontstaan doordat minuscule stofdeeltjes zich verzamelen zich in zogeheten stofvallen in schijven rond jonge sterren, waar ze verder kunnen groeien. Deze groei van stofdeeltjes is de start van planeetvorming. Dat blijkt uit het onderzoek van Nienke van der Marel, waarop ze op 29 september cum…
-
ALMA: sterrenkundige doorbraken met Leidse inbreng
Sterrenkundige Ewine van Dishoeck stond aan de wieg van ALMA, de grootste radiotelescoop ter wereld. Op 13 maart 2013 was de officiële ingebruikname. Vanaf de basis in Chili kan nu het ontstaan van planeten worden waargenomen.
-
astroEDU-project van Leidse Sterrewacht wint Science Education Award
IAU astroEDU, een platform voor peer-reviewed, vrij toegankelijk sterrenkundig lesmateriaal dat is opgezet door de Leidse Sterrewacht, is beloond voor haar educatieve waarde met een prijs van Scientix - het Europese netwerk van wetenschapseducatie. De prijs werd uitgereikt voor het lesmateriaal Star…
-
Landelijke Sterrenkijkdagen op 11, 12 en 13 maart 2022
De 46ste editie van de Landelijke Sterrenkijkdagen vindt plaats in het weekend van 11 t/m 13 maart 2022. Op tientallen plekken in Nederland kun je door een telescoop komen sterrenkijken. Bij het langstlopende sterrenkundige publieksevenement van Nederland draait alles om het ontdekken en beleven van…
-
Eerste Nederlands onderdeel van reuzenstelescoop E-ELT doorstaat alle tests
De eerste Nederlandse bijdrage aan de toekomstige European Extremely Large Telescope (E-ELT) is succesvol getest. Het gaat om de 'chopper', een zeer wendbaar spiegeltje dat is ontwikkeld door een samenwerkingsverband van universiteiten, technologische instituten en het bedrijfsleven. Het high techspiegeltje…
-
Botsende magnetische velden onthullen onbekende planeten
Noorderlicht, sterrenwinden en exoplaneten. Daarom draaide het promotieonderzoek van astronoom Rob Kavanagh. Hij ontwikkelde wiskundige modellen om de interacties tussen exoplaneten en sterrenwinden beter te begrijpen en kenmerken van exoplaneten in kaart te brengen. Kavanagh promoveert op 15 novemb…
-
Overdracht Nederlandse bijdrage aan MATISSE-instrument
De ontwikkeling en bouw van de Cold Optics Bench van het MATISSE-instrument dat onder leiding stond van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA), is afgerond. Deze Nederlandse bijdrage werd op donderdag 10 april 2014 op de Hannover Messe in Duitsland door ir. Felix Bettonvil van de Leidse…
-
Nienke van der Marel promoveert cum laude
Planeten ontstaan doordat minuscule stofdeeltjes zich verzamelen zich in zogeheten stofvallen in schijven rond jonge sterren, waar ze verder kunnen groeien. Deze groei van stofdeeltjes is de start van planeetvorming. Dat blijkt uit het onderzoek van Nienke van der Marel, waarop ze op 29 september cum…
-
Kijken naar de geboorte van zonnestelsels
Astrochemicus Ewine van Dishoeck gaat de Europese subsidie van 2,5 miljoen die ze kreeg, gebruiken voor het verwerken en interpreteren van data van de nieuwe radiotelescoop ALMA in Chili. Van Dishoeck is in Chili als ze de vraag naar de bestemming van het geld voorgeschoteld krijgt.
-
Astronomen meten verste sterrenstelsel ooit
Een internationaal onderzoeksteam met drie Leidse astronomen heeft een sterrenstelsel gevonden uit de tijd dat het heelal nog maar 5% van zijn huidige leeftijd had. De exacte afstand van het buitengewoon heldere sterrenstelsel is met een van de Keck-telescopen op Hawaï vastgesteld op ruim 13 miljard…
-
Kosmologen vinden nieuwe manier om oer-zwarte gaten te vormen
Wat is donkere materie? Hoe ontstaan superzware zwarte gaten? ‘Oer’-zwarte gaten bevatten wellicht het antwoord op deze langlopende vragen. Leidse en Chinese kosmologen hebben nu een nieuwe manier gevonden waarop deze hypothetische hemellichamen kunnen ontstaan vlak na de oerknal. Publicatie in Physical…
-
Gigantisch ringenstelsel rond exoplaneet J1407b
Astronomen van de Sterrewacht Leiden en de University of Rochester (VS) hebben ontdekt dat het planetaire ringenstelsel dat de zeer jonge zonachtige ster J1407 heeft bedekt, van enorme proporties is, veel groter en zwaarder dan het ringenstelsel van Saturnus. Het ringenstelsel - het eerste dat buiten…
-
Webb detecteert koolstofdioxide in atmosfeer exoplaneet
De James Webb Space Telescope heeft bewijs gevonden voor de aanwezigheid van kooldioxide (CO₂) in de atmosfeer van een reuzenplaneet op 700 lichtjaar van ons vandaan. Dit resultaat geeft inzicht in de samenstelling en vorming van deze gasreus en laat zien waar James Webb toe in staat is. Het onderzoek…
-
Turen in het diepe universum
Bernhard Brandl, de nieuwe Leidse hoogleraar Infraroodastronomie, bouwt mee aan instrumenten waarmee de grootste telescopen ter wereld worden uitgerust. Met die telescopen kan de mens in het heelal objecten observeren die soms meer dan dertien miljard jaar oud zijn. Op 26 september houdt Brandl zijn…