UNESCO Nederland heeft ‘De Ondergedoken Camera’ - een groep Amsterdamse fotografen die de gevolgen van de Duitse bezetting en het verzet illegaal in beeld heeft gebracht - erkend als documentair werelderfgoed. Hun foto’s uit de periode 1943-1945 laten zien hoe de oorlogsjaren zijn geweest.

In 2020 organiseerde de UBL het themaprogramma Onderdrukking en Vrijheid. Hiermee belichtten we de visies op identiteit, relaties en interactie tussen individuen en groepen in het verleden. Hieronder een overzicht van de tentoonstellingen, blogs, video’s en podcasts die rond het themaprogramma werden…

De UBL beheert zeven collectieonderdelen die door UNESCO erkend zijn als documenten die een universele waarde en een uitzonderlijke betekenis voor de wereld hebben. Zes hiervan zijn opgenomen in de UNESCO internationale werelderfgoedlijst van documenten of Memory of the World Register, één in de Nederlandse…

Voor de Universiteitbibliotheek (UB) zijn twee Stolpersteine (struikelstenen) geplaatst ter nagedachtenis aan de Joodse familie Cosman. Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog woonden zij in een van de huizen waar nu de UB is gevestigd.

In de Tweede Wereldoorlog kwamen studenten en hoogleraren voor moeilijke keuzes te staan: het al dan niet tekenen van de loyaliteitsverklaring, meewerken met de bezetter, in het verzet gaan, of noodgedwongen onderduiken. Aan de hand van stukken uit de Leidse collecties worden hun keuzes en dilemma’s…

Ieder jaar herdenkt de Universiteit Leiden op 26 november de protestrede van professor Cleveringa tegen de nazi’s. In de Tweede Wereldoorlog kwamen tenminste 663 studenten, medewerkers en alumni van de universiteit om. Over deze slachtoffers was weinig bekend. Promovendus Adriënne Baars achterhaalde…

Op 30 oktober opent de online tentoonstelling Keuzes in oorlogstijd. In de Tweede Wereldoorlog kwamen studenten en hoogleraren voor moeilijke keuzes te staan: het al dan niet tekenen van de loyaliteitsverklaring, meewerken met de bezetter of in het verzet gaan, of noodgedwongen onderduiken. Aan de hand…

Een nieuwe gedenksteen op de gevel van een studentenhuis in de Hugo de Grootstraat herinnert aan de tientallen Indonesische studenten die voor de Tweede Wereldoorlog in Leiden studeerden. Een deel daarvan werd actief in het verzet en sommigen moesten dat met de dood bekopen.

De fotocollectie van de Universiteitsbibliotheek Leiden (UBL) omvat voorbeelden van praktisch alle fotografische procedés uit de geschiedenis van het medium, zeldzame objecten en artistieke hoogtepunten. Tezamen belichten zij de geschiedenis van de fotografie als een techniek, een middel van wetenschappelijke,…

Op 25 mei heeft Stichting Academisch Erfgoed (SAE) onder de titel ‘Dicht het zwarte gat’ in Rijksmuseum Boerhaave een handreiking gepubliceerd voor selectie, behoud en blijvende toegankelijkheid van digitaal geboren academisch erfgoed. Het rapport is een oproep aan besturen van academische instellingen…

De Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) heeft ruim 45.000 gedigitaliseerde daguerreotypieën, autochroomplaten, foto-afdrukken, albums, camera’s en andere stukken uit haar fotografiecollecties beschikbaar gemaakt via Digital Collections. Daarmee is een deel van de oudste fotocollectie van Nederland…

Van alumnus Jan van Lookeren Campagne ontving Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) onlangs een bijzondere schenking, namelijk een exemplaar van Hugo de Groot, Inleydinge tot de regts-geleertheyt (1692), afkomstig uit de bibliotheek van Rudolph Cleveringa. Van Lookeren Campagne kreeg het boek in zijn…

Een delegatie met rector Carel Stolker bezoekt eind juni Indonesië. Aanleiding is het 50-jarig bestaan van het ‘Leidse’ instituut KITLV-Jakarta. Wat doet dit instituut, en waarom is Indonesië een belangrijk land voor de universiteit?

Leeslijst

Nederland is sinds de Tweede Wereldoorlog veranderd in een multi-etnische samenleving. Mede onder invloed daarvan wordt het meer en meer gedwongen kritisch naar zichzelf en zijn verleden te kijken. Steeds vaker klinkt de roep om de overheersende visie die Nederland lange tijd op zijn koloniale verleden…

Iconische Rotterdamse gebouwen, stillevens, portretten en abstracte composities. Fotograaf Steef Zoetmulder (1911-2004) is een sleutelfiguur uit de naoorlogse Nederlandse kunstfotografie en staat bekend om zijn creatieve verbeelding van de alledaagse realiteit. Bijzondere structuren en patronen, benadrukt…

Deze maand is het precies 700 jaar geleden dat een van de bekendste Italiaanse schrijvers, Dante Alighieri, overleed. 2021 is dus een Dante-jaar. Dante stierf op 14 september als Florentijnse balling in Ravenna. Hij werd vooral bekend door zijn Divina Commedia, het lange verhalende gedicht over zijn…

De Kom, de Surinaamse vrijheidsstrijder, krijgt een tentoonstelling in Museum De Lakenhal. Zo’n kwart eeuw na zijn dood (1945) ontrukten Leidse leden van de Surinaamse Studentenunie hem aan de vergetelheid.

De Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) heeft circa 2300 oude drukken en bijzondere uitgaven digitaal beschikbaar gemaakt via Digital Collections. Hiermee is een klein maar belangrijk deel van een van de oudste en belangrijkste boekencollecties in Nederland digitaal en in hoge resolutie beschikbaar…

Nu polarisatie en discriminatie toenemen, wil jurist en mensenrechtenactivist Lilian Gonçalves-Ho Kang You in haar Cleveringa-oratie op 26 november laten zien hoe gevaarlijk uitsluiting is. ‘We moeten ons ertegen verzetten.’

De jaarlijkse dodenherdenkingen op de Dam en Waalsdorpervlakte, de Nederlandse excuses voor het slavernijverleden en de Cleveringa-oratie zelf: onze omgang met de geschiedenis is vaak vooral ritueel, vertelt Cleveringahoogleraar Frank van Vree die op 27 november zijn oratie uitspreekt.

In zijn biografie over professor Rudolph Cleveringa vult Kees Schuyt het bestaande beeld aan. Bijna alle aandacht gaat uit naar Cleveringa’s protestrede tegen de nazi’s, terwijl zijn latere verzetswerk nog veel riskanter was. Bovendien stond Cleveringa niet alleen. ‘Zonder Telders geen Cleveringa.’…

In de afgelopen decennia zijn er grote stappen gezet op het vlak van LGBTQ+ acceptatie. ‘Uit de kast komen’, echter, is voor velen nog steeds een moeilijke ervaring op persoonlijk vlak. Iedereen heeft een ander verhaal en niet iedereen past netjes in een denominatie in het LGBTQ+ spectrum. Leren van…

De Nobelprijs voor de Literatuur van 2021 is toegekend aan Tanzaniaanse auteur Abdulrazak Gurnah. In een toelichting noemt de Zweedse Academie Gurnah’s “compromisloosheid en compassie bij het doorgronden van de effecten van het kolonialisme en het lot van de vluchteling in de kloof tussen culturen en…

Onderstaande onderzoekssuggesties lenen zich voor scriptie- of promotieonderzoek of kunnen als aanvullend bronmateriaal betrokken worden bij lopend onderzoek.

De Universitaire Bibliotheken Leiden exposeert regelmatig stukken uit de Bijzondere Collecties. Zowel fysiek als online.

De verschijningsdatum van Arnon Grunbergs nieuwe boek Slachters en psychiaters is er niet zomaar één: 22 februari 2021 is de vijftigste verjaardag van de gelauwerde en veelgeprezen schrijver. Wie een blik werpt op de publicatielijst van Grunberg zal meteen de buitengewone productiviteit opmerken: tussen…

Spanningen tussen Israël en Palestina liepen in mei opnieuw hoog op, met honderden – vooral Palestijnse – doden tot gevolg. Nu een staakt-het-vuren enige respijt lijkt te geven is er gelegenheid om te reflecteren op de geschiedenis van het conflict. Zijn er lessen te trekken uit het verleden? Hoe schrijven…

Leiden vervult een bijzondere rol in de Nederlandse literatuur: als setting voor verhalen én als werk- en woonplaats voor toonaangevende auteurs. Het is de stad die door Willem Bilderdijk als ‘O Leiden, Bloem der steden’ werd beschreven, maar door F. Bordewijk heel wat minder glamoureus werd afgeschilderd.…