Na een jarenlange lobby van milieuactivisten komt er per 1 juli dit jaar statiegeld op kleine plastic flesjes. Een van de boegbeelden in die strijd is alumnus Merijn Tinga. Ook de universiteit faciliteert de inzameling van plastic flesjes en steunt het citizen science-onderzoek Plastic Spotter.

Wetenschappelijk directeur van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR) Hubertus Irth: ‘Wij testen stofjes en zoeken naar nieuwe concepten om een ziekte te behandelen.’

Hoe kunnen we mini-organen maken om ziektes te bestuderen en nieuwe medicijnen te testen? Dat is het idee achter organ-on-a-chip-technologie. Tijdens zijn promotieonderzoek werkte Flavio Bonanini aan het ontwikkelen van de best mogelijke mini-levers. ‘Maak ze niet onnodig complex.’

Onderzoekers van de Universiteit Leiden hebben iets unieks ontwikkeld: een nieuw model dat het verloop van ziekte na een dengue-infectie nabootst. Met dit 'dengue-op-een-chip'-model kunnen ze het virus beter bestuderen. De timing is goed: door klimaatverandering rukt dengue wereldwijd op.

Kim Bonger is sinds deze maand hoogleraar Chemische Biologie. Daar is ze als eerste generatie academicus dankbaar voor. ‘Ik was niet per se een uitblinker op school. Dit had ik nooit kunnen voorzien.’

Inzicht in het gedrag van kleine druppels in onze cellen kan helpen in de zoektocht naar nieuwe medicijnen,. Een team van Leidse onderzoekers heeft een baanbrekende methode ontwikkeld om te onderzoeken hoe kleine celdruppels veranderen van vloeibaar naar vast. Deze overgang speelt een rol bij verschillende…

‘De manier waarop we informatie tot ons nemen is dramatisch veranderd de afgelopen vijftien jaar. Je bent niet langer slechts een ontvanger, maar neemt deel, maakt en verspreidt informatie. Waarom gebruiken we dat niet om de samenleving beter te maken?’

Een ‘atomaire vandaal’ is eindelijk ontmaskerd. Wetenschappers van de Universiteit Leiden en het Amerikaanse SLAC National Laboratory hebben het mysterie achter de snelle corrosie van platina-elektroden ontrafeld. Deze doorbraak opent de deur naar betaalbare waterstofproductie en betrouwbaardere elektrochemische…

De duurzame productie van waterstof kan mogelijk efficiënter door slim gekozen zout aan het proces toe te voegen. Onderzoekers van het Leids Instituut voor Chemisch onderzoek hebben in samenwerking met natuurkundigen van de Universiteit Twente ontdekt dat het type zout dat aanwezig is bij de productie…

Nienke van der Marel krijgt de New Horizonsprijs in de natuurkunde toegekend voor haar baanbrekende onderzoek naar planeetvorming. Deze prijs gaat naar jonge, veelbelovende onderzoekers in de natuurkunde of wiskunde. De astronome en haar collega’s vonden het eerste observationele bewijs voor stofvallen…

Sneller, goedkoper en nauwkeuriger DNA-codes ontrafelen. Met een nieuwe methode, met behulp van grafeen, moet dat kunnen volgens Leidse natuur- en scheikundigen.

2023 was het jaar van de aardbeving in Turkije en Syrië, de opstand van de Wagnergroep en alle weerrecords, met vele bosbranden en overstromingen tot gevolg. Onze best gelezen verhalen gingen over de klimaatcrisis en de verkiezingen: een overzicht.

Nieuw archeologisch onderzoek naar grafgiften en botmateriaal uit het oudste grafveld van Nederland laat zien dat klassieke man-vrouw rolpatronen 7000 jaar geleden minder traditioneel waren dan gedacht. Het onderzoek is uitgevoerd door een multidisciplinair team wetenschappers onder leiding van Archol,…

De cellen in ons lichaam worden vaak bedreigd door fouten in onze eigen eiwitten. Het FLOW-consortium met Leidse wetenschappers gaat voor het eerst precies in kaart brengen hoe de cel eiwitten controleert, en foute eiwitten herstelt of uit de weg ruimt. Dit kan bijdragen aan het begrijpen en voorkomen…

Onderwijs, Organisatie

De universiteit start met een campagne om extra aandacht te schenken aan de rookvrije universiteitsterreinen. Met zogenoemde peukentonnen probeert de universiteit zichtbaar te maken hoeveel sigarettenfilters uit het milieu worden gered. Hoe schadelijk zijn deze sigarettenfilters voor het milieu?

Twee consortia, onder leiding van Leidse wetenschappers, krijgen meer dan een miljoen euro van NWO en het ministerie van VWS om oplossingen te vinden voor antibioticaresistentie.

Er zijn nog meer moleculen denkbaar als mogelijk kandidaat-medicijn dan er sterren in het heelal zijn. Hoe kun je die moleculen ooit efficiënt identificeren? Hoogleraar AI en medicinale chemie Gerard van Westen: 'Ik ga kunstmatige intelligentie inzetten als copiloot om geautomatiseerd op zoek te gaan.'…

Oprolbare zonnepanelen, buigbare telefoondisplays of betere computerchips… Het EU-project STIBNITE onderzocht de volgende generatie halfgeleiders, gemaakt van organische materialen gebaseerd op koolstof, stikstof en boor. Het project is nu ten einde. Tijdens het Open Science Debate op 1 juli presenteert…

Leidse onderzoekers hebben een enzym ontdekt dat bacteriën helpt plastic af te breken én erop te groeien, een veelvoorkomend enzym dat mogelijk bijdraagt aan duurzamere plasticverwerking. De bevindingen zijn gepubliceerd in Nature Communications.

We hebben behoefte aan meer plekken om elkaar op onze campus te ontmoeten. Zo bleek uit de tweede brainstormsessie over het strategisch plan. Dinsdag stonden het onderwijs en de campus centraal tijdens de bijeenkomst in Corpus. Hoogleraar en opleidingsdirecteur Miranda van Eck en studentassessor Ava…

Een Europees team van astronomen heeft het grootste stellaire zwarte gat van de Melkweg ontdekt. Het is ruim dertig keer zo zwaar als de onze zon en bevindt zich in het sterrenbeeld Arend op zo'n tweeduizend lichtjaar van de aarde. De sterrenkundigen ontdekten het zwarte gat bij toeval toen ze de vierde…

Het Levend Lab van de Universiteit Leiden verhuist naar het hart van het Leiden Bio Science Park. Op de nieuwe plek tussen de Hogeschool, Mentor en Naturalis, zijn de eerste slootjes inmiddels gegraven. Deze nieuwe locatie is beter toegankelijk voor zowel wetenschappers als publiek. Hier kunnen onderzoek…

Micro-organismen die tijdelijk ‘in slaap vallen’ spelen een belangrijke rol bij de evolutie en het voortbestaan van de populatie waar ze deel van uitmaken. Wiskundige Shubhamoy Nandan deed onderzoek naar die ‘sluimerstand’ bij micro-organismen op basis van een vernieuwend wiskundig model.

Het rapport dat het Centrum voor Milieuwetenschappen van de Universiteit Leiden onlangs afrondde, kreeg veel media-aandacht. Toch was al veel langer bekend dat Nederlands oppervlaktewater te veel giftige bestrijdingsmiddelen bevat. ‘We zullen met veel sectoren in Nederland gewoon ons leven moeten beteren’,…

Bestrijdingsmiddelen kunnen een giftige cocktail vormen als ze in combinatie voorkomen in het oppervlaktewater. Dat blijkt uit onderzoek dat de Universiteit Leiden en het RIVM maandag 14 oktober presenteerden. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vroeg het Leidse Centrum voor Milieuwetenschappen…

Een bacterie die zich verschuilt voor het immuunsysteem en stukjes DNA uit zijn omgeving oppikt. Het resultaat: nieuwe eigenschappen krijgen, zoals beter beschermd zijn tegen antibiotica. Gelukkig hebben we zo’n doemscenario nog niet eerder gevonden. Wel vond promovendus Renée Kapteijn de eerste aanwijzingen,…

Cryogene geheugens, antibioticabehandeling voor urineweginfecties en het duurzaam recylclen van plastic. Dat zijn de onderwerpen van drie toegekende NWO-XS-subsidies aan onderzoekers van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen.

Met de James Webb-ruimtetelescoop heeft een internationaal team van onderzoekers, waaronder Leidse hoogleraar Moleculaire Astrofysica Ewine van Dishoeck, een palet aan koolwaterstoffen ontdekt in een planeetvormende schijf rond een jonge, lichte ster. De resultaten bevestigen dat schijven rond heel…

Hoe ontstaan sterrenstelsel? Daar gaat astronoom Mariska Kriek de komende jaren onderzoek naar doen. Ze krijgt een NWO Vici-subsidie van 1.5 miljoen euro om sterrenstelsels in het vroege heelal te bestuderen. ‘Dit onderzoek gebruikt nieuwe en ongekende waarnemingen van de James Webb-ruimtetelescoop…

Bijna 19.000 deelnemers stonden zondag aan de start van de Leiden Marathon. Onder hen bevonden zich ook studenten en medewerkers van de universiteit: voor sommigen een sportief debuut, voor anderen een jaarlijks hoogtepunt. Vanwege onze 450ste verjaardag liepen zij in een speciaal lustrumshirt.

Drie Leidse fundamentele onderzoeken binnen de natuurkunde, chemie en medische wetenschap krijgen geld van wetenschapsfinancier NWO. Het gaat om onderzoek naar het magnetisch veld van het heelal, de rol van myeloïde cellen bij kankerimmunotherapie en de evolutie van oereiwitten.

Het onzichtbare zichtbaar maken, dat doet hoogleraar Moleculaire Immunologie Sander van Kasteren. In zijn oratie vertelt hij er meer over.

Lezing, Tuesday Talks: Science Insights

Lezing, Pint of Science

Lezing

Het voelde volgens biologe Nataliia Machyshynets als ‘zoeken naar een naald in een hooiberg’: de zoektocht naar nieuwe antibiotica in de strijd tegen toenemende resistentie. Tijdens haar promotieonderzoek vond ze uiteindelijk wat ze zocht, en wel in de grond onder onze voeten.

Hoe kunnen chimpansees zo nauw aan ons verwant zijn en toch amper ritmegevoel hebben? ‘De beste studenten ooit’ en gedragsbioloog Michelle Spierings lieten zien dat chimpansees wel degelijk in de maat trommelen en bewegen. Elk in hun eigen maat zelfs.

Nu de zoektocht naar nieuwe antibiotica steeds dringender wordt, biedt kunstmatige intelligentie waardevolle hulp. Slimme software van de Leidse promovendus Alexander Kloosterman doorzocht genomen van bacteriën en vond clusters DNA die coderen voor eiwitten met antibiotica-werking. 'Deze nieuwe zoekmethode…

Afgelopen jaar zijn ongeveer 2000 internationale studenten gestart met een master aan de Universiteit Leiden. Om dit mogelijk te maken bestaan er verschillende beurzen waar internationale studenten aanspraak op kunnen doen. Een van die opties is de LExS-beurs: het Leiden University Excellence Scholarship…

Planten kunnen zichzelf niet beschermen door van zich af te slaan met scherpe klauwen. Maar toch kan de plant voor hem levensgevaarlijke herbivoren afschrikken. Dat is mogelijk met geuren. Klaas Vrieling van het Instituut Biologie Leiden kwam tot de ontdekking dat evolutie een grote rol speelt om de…

Bij ziekte kunnen stijfheid of stroperigheid van cellen veranderen. Tom Evers liet dat zien door voor het eerst zulke eigenschappen van menselijke immuuncellen te meten. ‘De stijfheid van bepaalde cellen kan een manier zijn om een diagnose te stellen.’ Evers promoveerde 26 maart.

Bacteriën herbergen in hun DNA talloze goudklompjes: stukken DNA die de bouwstenen kunnen vormen voor nieuwe medicijnen. Maar hoe kies je uit miljoenen stukjes de meest veelbelovende? Kijk naar de aan- en uitschakelaars, zegt moleculair bioloog Gilles van Wezel.