Hoe kunnen sociale wetenschappers bijdragen aan een gezondere samenleving? Die vraag stond centraal op 9 juni 2022 tijdens het Healthy Society Event, een geslaagd startschot voor een bewustere en intensievere samenwerking tussen de vijf instituten van de Faculteit der Sociale Wetenschappen in het onderwijs…

Menselijke cellen beschermen hun eiwitten tegen ontvouwen en samenklonteren. Dat ontdekten biofysicus Alireza Mashaghi en zijn team na zeven jaar diepgaand onderzoek naar de vouwmechanismen van eiwitten. Met een nieuwe, baanbrekende methode slaagde het team erin om een afzonderlijk eiwit te vouwen en…

Als docent ben je nooit uitgeleerd, stelt universitair docent Joost Willemse. ‘Studenten stellen vragen over dingen waarover je zelf nog nooit hebt nagedacht. Dat maakt je uiteindelijk weer beter in je vak.’ Hij moedigt zijn studenten dan ook altijd aan om vragen te stellen. En dat wordt gewaardeerd:…

Een belangrijk onderdeel van het Leiden Leadership Programme (LLP) is de praktijkopdracht die studenten aangereikt krijgen door een partnerorganisatie. Wat levert dit de organisaties op? Twee Leidse partners vertellen over de samenwerking met de studenten.

Willem Adelaar, Leids hoogleraar Talen en Culturen van Indiaans Amerika, krijgt een Europese subsidie (ERC Advanced Grant) voor onderzoek naar de relaties tussen Midden-Amerikaanse en Zuid-Amerikaanse Indianentalen. Daarmee wil hij orde scheppen in de enorme taaldiversiteit in het gebied en licht werpen…

Een permanente expositie over de plaats van de mens in de kosmos. Ook daarvoor wil Franx zijn Spinozapremie gebruiken. ‘De vooruitgang is zo groot, dat we nog steeds bezig zijn om de vragen te definiëren. Bij het vinden van de antwoorden vallen we van de ene verbazing in de andere.’

Ieder wetenschappelijk instituut heeft zijn eigen dynamiek. Het College van Bestuur bezoekt instituten om te horen wat er speelt. Op 11 maart vertelden medewerkers van het Instituut voor Fiscale en Economische Vakken over hun onderwijs en onderzoek. Wat gaat goed en wat zijn de uitdagingen?

Astronomen hebben, pas voor de tweede keer ooit, een neutrino gekoppeld aan een object buiten onze Melkweg. Deze waarnemingen zijn gedaan met behulp van telescopen op zowel de aarde als in de ruimte. De onderzoekers, onder wie de Leidse astronoom Sjoert van Velzen, konden het neutrino traceren naar…

Jelle van Buuren, universitair docent bij ISGA en aangesloten bij het Centre for Professional Learning, bespreekt wat hem opvalt op het gebied van ondermijning en geeft aan wat er anders kan om ondermijning van de Nederlandse rechtsorde tegen te gaan.

‘Ik wist niet dat ik op jou nog trotser kon worden.’ Zo reageerde de vader van Kristian Rietveld op het nieuws dat zijn zoon benoemd is tot Docent van het Jaar 2017.

Astronomen van de Sterrewacht Leiden en de University of Rochester (VS) hebben ontdekt dat het planetaire ringenstelsel dat de zeer jonge zonachtige ster J1407 heeft bedekt, van enorme proporties is, veel groter en zwaarder dan het ringenstelsel van Saturnus. Het ringenstelsel - het eerste dat buiten…

Laura Kamsma (31) is nu een paar maanden aan het werk als coördinator van het International Office (IO) van FGGA. Een kennismaking met de ambitieuze Nijmeegse die als een van haar doelstellingen heeft om het International Office zichtbaarder te maken: ‘Klop bij ons aan als je een internationaliseringsvraagstuk…

Sterrenkundige Ignas Snellen onderzoekt atmosferen van exoplaneten met als uiteindelijk doel aanwijzingen voor leven te vinden. Dat lukt steeds beter dankzij alsmaar slimmere meetmethoden van zijn onderzoeksgroep. ‘Binnen tien jaar wordt het echt spannend.’ Oratie 8 november.

Zeven wetenschappers van de Universiteit Leiden krijgen een ERC Starting Grant. Met deze subsidie kunnen onderzoekers hun eigen project lanceren, een eigen onderzoeksteam vormen en hun beste ideeën uitvoeren.

Licht, open en groen: dat is het nieuwe, gerenoveerde onderkomen van de Faculteit Geesteswetenschappen. Het Herta Mohr-gebouw is op 8 oktober feestelijk geopend en heeft veel bijzonderheden. Zoals gerecyclede paddenstoelpilaren, een loopbrug naar de Universiteitsbibliotheek en kastjes voor vleermuiz…

Het universum dijt uit en de snelheid waarmee dit gebeurt hangt nauw samen met de leeftijd van het heelal. Maar tussen twee recente metingen van de precieze uitdijingssnelheid zit een gat van 10%. Kosmologen uit Leiden en Heidelberg hebben dit gat nu voor de helft gedicht.

De Leidse promovenda Karin Öberg is een van de 17 winnaars van de NASA Hubble Fellowship. Na haar promotie dit najaar verhuist ze naar de Verenigde Staten voor een driejarig postdoctoraal onderzoek naar de rol van ijs bij de geboorte van sterren.

Een internationaal team onder leiding van de Leidse sterrenkundige Paul van der Werf heeft ontdekt dat zich rond een zwart gat in het jonge heelal een ondoorzichtige schijf van gas en stof bevindt waarin in hoog tempo jonge sterren ontstaan. Het team deed de onverwachte ontdekking bij een succesvolle…

Gedurende een periode van zeven jaar heeft een internationaal team van wetenschappers meer dan een kwart van de noordelijke hemel in kaart gebracht met behulp van de Low Frequency Array (LOFAR), een pan-Europese radiotelescoop. Vanuit Leiden zijn onder andere Astronoom Timothy Shimwell en Huub Röttgering…

Theo van den Doel promoveerde in januari op zijn onderzoek over de veteranenzorg. Daaruit bleek dat de overheid weinig lering trok uit eerdere missies. Sindsdien lichtte hij zijn proefschrift toe aan de Tweede Kamer en reageerde de minister van Defensie, Kajsa Ollongren, op zijn onderzoek.

Hoogleraar Pieter ter Keurs heeft zich zijn hele carrière beziggehouden met verzamelen. Nu gaat hij met emeritaat. ‘Ik hoop dat de aandacht voor verzamelingen blijvend is.’

Bij diepe waarnemingen met de MUSE-spectrograaf van de Very Large Telescope van ESO zijn rond verre sterrenstelsels gigantische kosmische reservoirs van atomair waterstof ontdekt. De extreme gevoeligheid van MUSE stelde de onderzoekers in staat om deze vage waterstofwolken in het vroege heelal rechtstreeks…

Hoe werkt belastingaangifte? En hoe vraag ik zorgverzekering aan? Met dat soort vragen kunnen Leidenaren terecht bij Een Goede Buur. Maar lang niet iedereen weet dat. Daarom zocht psychologiestudent Marieke tijdens haar stage uit hoe inwoners de weg naar het buurthuis wél kunnen vinden.

Mede dankzij de Leidse hoogleraar Michel Orrit is het tegenwoordig mogelijk om losse moleculen te bestuderen. Hij liep de Nobelprijs net mis, maar wordt nu alsnog gelauwerd met een belangrijke wetenschappelijke onderscheiding. Op 16 juni ontvangt hij de Spinozapremie van NWO.

Met een feestelijke certificaatuitreiking hebben vorige week de eerste zeven professionals het nieuwe Leiden Legal Technologies Programma (LLTP) succesvol afgerond. Dit zorgde voor tevreden gezichten bij de grondlegger van het programma, Jaap van den Herik, programmadirecteur Nikol Hopman en de Haagse…

Marian Klamer legt verdwijnende Austronesische en Papuatalen vast en werpt nieuw licht op de Indonesische geschiedenis.

Na maanden van thuiswerken, hoe vergaat het de medewerkers van het Instituut Geschiedenis? Marlisa den Hartog en Theo Dekker delen hun verhaal.

Een team van Nederlandse sterrenkundigen heeft laten zien dat met een nieuw type telescoop mogelijk al in de komende 25 jaar aanwijzingen voor buitenaards leven gevonden kunnen gaan worden.

De normen, instellingen en machtsverhoudingen die de afgelopen decennia de internationale politieke en economische betrekkingen in de Europese Unie hebben bepaald, ondergaan ingrijpende veranderingen. Met de terugkeer van de concurrentie tussen grote en ambitieuze mogendheden, zoals de VS, China, de…

De James Webb-ruimtetelescoop blijft ons verbazen met prachtige beelden, maar waar kijken we nou eigenlijk naar? Sterrenkundige Nienke van der Marel laat ons aan de hand van drie afbeeldingen zien hoe grote, massieve sterren een kort maar knallend leven leiden.

Van de 88 Vidi-onderzoekssubsidies die NWO heeft toegekend, gaan er 9 naar Leiden. Dat is circa 10 procent van de gehonoreerde aanvragen. Van de 9 laureaten zijn er 3 voor de faculteit; voor de chemicus Grégory Schneider, wiskundige Lenny Taelman en ecotoxicologe Martina Vijver.

Heb jij een vernieuwend idee over hoe het onderwijs verbeterd kan worden, maar weet je niet welke vervolgstap je moet nemen? Vanuit het Comeniusprogramma zijn verschillende beurzen beschikbaar voor onderwijsinnovatie. Een docent en beleidsadviseur leggen uit welke deuren de beurs kan openen.

Nassim zat bij de eerste lichting studenten die in 2012 met de bachelor International Studies startte. Zijn buitenlandse medestudenten veranderden zijn kijk op de wereld. Nu adviseert hij bestuurders en ambtenaren over vraagstukken in het hoger onderwijs en internationalisering. Zijn internationale…

Het avontuur van iGEM Leiden zit erop. Het resultaat: prijzen voor het Beste Therapeutische Project en het Beste Model, een gouden medaille, een succesvolle crowdfunding en natuurlijk hun onderzoeksbevindingen, die open source beschikbaar zijn voor de wetenschappelijke community.

Voedselzekerheid raakt aan mensenrechten, internationaal recht en duurzame ontwikkeling. Deze kaders zijn geen losse werelden, maar diep met elkaar verweven; iets wat schrijnend duidelijk wordt in tijden van klimaatcrisis, gewapend conflict en ongelijkheid.

Simulaties van de vorming van sterrenstelsels leveren veel meer informatie over sterrenstelsels dan een telescoop. Simulaties worden de laatste jaren steeds beter. Sterrenkundige Evgenii Chaikin leverde daaraan zo’n belangrijke bijdrage, dat hij 27 februari cum laude, met lof, promoveerde.

Met een recent gepresenteerd groot onderzoek en de tentoonstelling van het Rijksmuseum, staat de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië weer volop in de belangstelling. Ook de Universiteit Leiden besteedt aandacht aan dit onderwerp. Geschiedenisstudenten Sander van der Horst en Melle van Maanen maakten…

Er moet koolstof zijn, en water. Het moet er niet te koud zijn, maar ook niet te warm. En liefst blijven de omstandigheden miljarden jaren lang stabiel. Recent onderzoek laat zien dat er genoeg plekken in het universum eigenschappen hebben die ze mogelijk geschikt maken voor leven. Maar, vertelde hoogleraar…

Met de nieuwe Euclid-satelliet gaan wetenschappers een groot deel van de hemel in kaart brengen. De satelliet van de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA geeft hen straks een beter zicht op sterrenstelsels en materie in het heelal. Hoogleraar Galactische Sterrenkunde Koen Kuijken krijgt samen met een…

Bij onethische medische experimenten denken we al snel aan nazi-Duitsland. Dat ook in gekoloniseerde gebieden tests werden gedaan zonder expliciete toestemming van de proefpersoon, is minder bekend. Universitair docent Fenneke Sysling krijgt een Europese beurs om hier onderzoek naar te doen.

Promovenda Jianhong Zhou wilde beter begrijpen of en hoe plantensoorten zich aanpassen aan bijvoorbeeld klimaatverandering. Ze ontwikkelde twee databanken waarmee ze analyseerde hoe gemakkelijk of moeilijk planten zich aanpassen aan veranderende omstandigheden. Zhou promoveerde op 4 september.

Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog kende Leiden de grootste Indonesische studentengemeenschap van Nederland. Veel van deze studenten belandden in het verzet tegen de Duitse bezetter. Daarna vochten sommigen van hen voor een onafhankelijk Indonesië.

Veel biologen en medici gebruiken suikers in hun onderzoek, maar de synthese ervan is nog grotendeels onbegrepen. Jeroen Codée heeft een Vici-beurs van 1,5 miljoen euro gekregen om de productie van suikers op een systematische manier te onderzoeken. ‘Ik wil de reacties echt gaan begrijpen.’

Fake news een nieuw fenomeen? Niet volgens Rens Tacoma en Indira Huliselan. In een NWO-project gaan de universitair hoofddocent en promovendus zich verdiepen in het gedraai, gekonkel en geknoei met feiten van duizenden jaren geleden.

Vijf consortia binnen het Perspectief-programma met een Leidse bijdrage kunnen starten met hun onderzoeksprojecten. Deze zijn gericht op het (door)ontwikkelen van technologische innovaties. Bij deze projecten staat hun maatschappelijke en economische impact centraal.

Een sterrenstelsel is al onvoorstelbaar groot, maar het kan nóg groter. Astronoom Reinout van Weeren onderzoekt clusters van sterrenstelsels, die behoren tot één van de grootste structuren in het heelal. Voor zijn onderzoek naar het ontstaan en de evolutie van deze clusters haalde hij een ERC Starting…

Drie wetenschappers van het LION hebben een Marie Curie-subsidie gekregen voor hun onderzoek. Susanne Fenz en Stefan Semrau komen de Biofysicagroep van Thomas Smidt versterken. Peter Zijlstra gaat aan de slag bij onderzoeksgroep Moleculaire Nano-optica en Spins van Michel Orrit.

Om deze vraag te bespreken verzamelden zich op 21 april jl. voorzitters, leden en secretarissen van de Commissies Wetenschappelijke Integriteit (CWI) van vrijwel alle Nederlandse universiteiten in de Leidse Sterrewacht. Tevens waren er leden van de commissies uit Leuven, Brussel, Gent en Hasselt alsmede…

Dankzij deze subsidie zal Maria Boletsi in samenwerking met onderzoekers van de Universiteit van Genève en de Universiteit van Bonn onderzoek doen naar de geschiedenis van het begrip “barbarij” van de 18e eeuw tot het heden, en de rol van dit begrip in constructies van de moderne Europese identiteit…

De westerse en de traditionele Chinese geneeskunde zijn samen meer dan de som der delen. Dat schrijven de Leidse hoogleraren Jan van der Greef en Thomas Hankemeier in een artikel dat op 19 december in een themabijlage van Science over traditionele geneeskunde verscheen.