Het oudste bekende kledingstuk van Nederland is een felrood en blauw geblokte wollenjurk van bijna 2800 jaar oud, zo blijkt uit recent onderzoek. Fragmenten van dit kledingstuk zijn samen met bronzen en ijzeren sieraden in 2010 gevonden in een rijk graf uit de ijzertijd, tijdens opgravingen van een…

Tegen 2050 kunnen we 40 procent van onze behoefte aan schaarse aardmetalen uit oude smartphones, batterijen en windturbines halen. Hard nodig, want anders hebben we waarschijnlijk niet genoeg om de energietransitie te volbrengen. Dat beschrijft een internationaal onderzoeksteam met de Leidse Tomer Fishman…

Onlangs werd bekend dat archeologen van de Universiteit Leiden bij opgravingen in Oegstgeest een zeer zeldzame zilveren schaal uit de eerste helft van de zevende eeuw hebben gevonden. Leidse historicus Hans Mol werpt een blik op deze vondst vanuit historisch perspectief. "Belangrijk is in de eerste…

Hoogleraar Johan Frijns behandelt mensen met gehoorverlies, doet onderzoek naar hoorimplantaten en deelt graag zijn kennis over elektrische stimulatie van het zenuwstelsel.

Een vak als geschiedenis draait om het verleden. Dat brengt vaak geblader in oude documenten met zich mee, maar in de onderzoeksmaster History pakt universitair docent Dario Fazzi het anders aan. Zijn studenten werken met Virtual Reality.

Het onderzoek van orthopedagoog Nienke Bouw laat zien dat de sociale ontwikkeling van jonge kinderen met een extra X- of Y-chromosoom kwetsbaar is. Die kwetsbaarheden worden groter naarmate deze kinderen ouder zijn. Ook blijkt dat een gedeelte van de kinderen met een extra X- of Y-chromosoom de diagnose…

Onderwijs

Anne Urai was te gast voor een interview bij Times Higher Education om te praten over de vraag of klimaatactivisme een academische carrière helpt, of juist hindert. Sommige wetenschappers die betrokken zijn geweest bij wegblokkades zeggen dat ze promoties zijn misgelopen, terwijl anderen hun protesten…

Met wiskunde bepalen of wetenschappelijke resultaten wel of niet significant zijn. Peter Grünwald, hoogleraar Statistisch Leren aan het Mathematisch Instituut (MI) en senior onderzoeker in de Machine Learning onderzoeksgroep van het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI), heeft een ERC Advanced Grant…

Als artsen beter kunnen inschatten wat de overlevingskansen van een patiënt zijn, helpt dat om te kiezen voor een bepaalde behandeling. Bij het zeldzame en kwaadaardige Ewing-sarcoom dat vooral kinderen en adolescenten treft, zou dat enorm helpen. Wiskundehoogleraar Marta Fiocco mag met een grote KWF-subsidie…

Als de tokay gekko zijn staart verliest, groeit de nieuwe aan vanuit stamcellen bij de stomp. Spieren, bot en huid ontstaan elk vanuit specifieke stamcellen. Deze vinding van bioloog Luthfi Nurhidayat kan interessant zijn voor regeneratieve geneeskunde bij mensen. Hij promoveert 9 januari.

Tijdens haar werk voor de Europese Unie zag Sophie Vériter hoe jongeren in landen als Oekraïne en Moldavië werden blootgesteld aan Russische propaganda. Na het in kaart brengen van het EU-beleid rond desinformatie, pleit de promovendus er nu voor om de aanpak te herzien.

De kans op oorlog dichterbij huis is reëel, waarschuwen politieke en militaire leiders in Europa. Ook in Nederland pleitten sommigen al voor een oorlogseconomie en dienstplicht. Hoe denkt Frans Osinga, hoogleraar War Studies, over de dreiging en wat ons te doen staat?

Met 2D-materialen ontwikkelde natuurkundestudent Romme van der Kemp een nanochip die behalve extreem klein ook nog schaalbaar is. Dat is nodig om allerlei technologieën nóg beter, nóg sneller en nóg kleiner te maken. Voor zijn onderzoek is hij genomineerd voor de FWN Young Talent Award 2023.

Voor de energietransitie hebben we een hoop zeldzame aardmetalen nodig. Dat vereist niet alleen een duurzame winning, maar ook efficiënt gebruik en hergebruik. René Kleijn van het Centrum voor Milieuwetenschappen (CML) is de eerste Nederlandse hoogleraar Toekomstbestendige Grondstofvoorziening. In het…

Het farmaceutische bedrijf Janssen kreeg op 11 maart goedkeuring om zijn coronavaccin op de Europese markt te brengen. Daarmee is Janssen het vierde bedrijf dat groen licht krijgt van het Europees Geneesmiddelenagentschap. Als lead van de Janssen Campus in Nederland was Biologie-alumnus Bart van Zijll…

De donkere materie van de biologie: kluwens van suikermoleculen die bijvoorbeeld als suikerspinnen om ziekteverwekkers heen zitten. We weten er nog maar weinig van. Wouter Remmerswaal gooide al zijn talent in de strijd – in het lab en als modelleur – en had succes. Hij promoveerde 12 september.

Vakgebieden met elkaar verbinden, onderzoek en onderwijs verrijken en innovatieve oplossingen aandragen voor complexe maatschappelijke vraagstukken: dàt is de gedachte achter alle interdisciplinaire activiteiten van de Universiteit Leiden. Wat bereikten we zoal in 2024? Een kleine greep.

Hoe kan de gemeente Eindhoven het beste de opvang van asielzoekers regelen? Wat is het beste kiesstelsel voor de Tweede Kamer? Overheden vragen burgers regelmatig naar hun mening. Computerwetenschapper Michiel van der Meer verbeterde de methode voor burgerberaden. Hij promoveert op 26 maart.

Een internationaal team van astronomen, met onder anderen de Leidse promovendus Elia Pizzati, heeft een aantal oude quasars waargenomen die verrassend genoeg in hun eentje lijken te zweven in het vroege heelal (minder dan een miljard jaar na de oerknal). Tot nu toe gingen astronomen er op basis van…

Bij hersenziekten als Parkinson en Alzheimer klonteren eiwitten samen tot vezels. ‘Chaperonne-eiwitten’ ontrafelen die vezels, maar in de reageerbuis zag biochemicus Anne Wentink dat daarmee ook nieuwe problemen kunnen ontstaan. Ze gaat uitzoeken wat er in cellen gebeurt, om erachter te komen wat een…

Onderzoek van het LUMC wijst uit dat vrouwen die eerder een miskraam hebben gehad door COVID geen verhoogde kans hebben om opnieuw een miskraam of doodgeboren kindje te krijgen. Ook zijn preventieve medicijnen tijdens de zwangerschap niet langer nodig.

Het zwaard van Ommerschans is een van de belangrijkste stukken uit de Nederlandse prehistorie en bevindt zich in de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden. Het bijzondere zwaard is nu onderzocht in het TU Delft Reactor Instituut, op zoek naar informatie over de samenstelling en maakwijze.

De Europese Unie heeft met de Green Deal ambitieuze en broodnodige klimaatdoelen geformuleerd. Maar de huidige geopolitieke spanningen en de energiecrisis maken de uitvoering ervan ingewikkeld. Zeven wetenschappers van de alliantie Leiden-Delft-Erasmus Universities (LDE) schreven daarom een white paper…

Marieke Liem, hoogleraar bij ISGA, bespreekt in Trouw het zeldzame fenomeen van vrouwelijke moordenaars en de stereotypes

De Leidse promovendus Mona Shahab beklom twee jaar geleden de Mount Everest om geld in te zamelen voor onderwijs aan kansarme kinderen in Egypte. Ze haalde de top en als bewijs poseerde ze daar met de universiteitsvlag. Onlangs overhandigde ze de vlag symbolisch aan rector Carel Stolker.

Ben de Jong vertelt bij NPO Radio 1 Met het Oog op Morgen over het gebruik van gif als moordwapen door Rusland.

Op basis van haar onderzoek naar complexe gezinsproblematiek wint forensisch pedagoog Sabine van der Asdonk de Gratama Wetenschapsprijs 2021, een wetenschapsprijs voor jonge, talentvolle wetenschappers van de universiteiten van Leiden en Groningen. In haar laudatio roemt de jury Van der Asdonks excellente…

In de Hortus botanicus heeft de penisplant Amorphophallus decus-silvae korte tijd in bloei gestaan. Na twee dagen was de bloei voorbij en is het stuifmeel, dat de mannelijke bloempjes hebben geproduceerd, verzameld. Voor zover de plantenexperts in de tuin kunnen nagaan, was dit pas de derde keer dat…

Veertien Nederlandse studenten vlogen naar de Filipijnen voor een internationale cursus Water and watermanagement samen met veertien Filipijnse studenten. Water en rijst, daar draaide het om tijdens lezingen, discussies en veldonderzoek. En natuurlijk om netwerken, in een maand die voorbij flitste als…

Wie heeft de collecties van musea bijeengebracht? Het antwoord op die vraag lijken vrijwel altijd mannen te zijn. Op een aantal zeldzame uitzonderingen na, lijken vrouwelijke verzamelaars niet te bestaan. Toch waren ze er wel degelijk. Voor het project Museums, Collections and Society gaat onderzoeker…

Voor het eerst zien we wat Euclid ziet. De eerste observaties van de telescoop leveren een schat aan nieuwe informatie op over ons universum. Maar volgens kosmologe Alessandra Silvestri is dit pas het begin. Dit onderzoek helpt ons het verleden, het heden en de toekomst van ons universum beter te be…

Om windturbines en elektrische auto’s te bouwen, hebben we tonnen magneten nodig. Momenteel importeren we die voornamelijk uit China, waardoor Europa voor de energietransitie erg afhankelijk is van deze grootmacht. Daar moet verandering in komen, aldus Industrieel ecoloog René Kleijn. In het project…

Ze loopt al zeven jaar met het idee rond, nu kan milieuwetenschapper en conservatiebioloog Kat Stewart er eindelijk mee aan de slag. Ze krijgt van NWO een Vidi-subsidie om uit te zoeken hoe je met DNA uit wat water van alles kunt ophelderen over invasieve soorten en hun invloed op oorspronkelijke po…

Kunst en cultuur

Zeven Leidse hoogleraren zijn benoemd tot lid van De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). De installatie van de in totaal drieëntwintig nieuwe leden vindt plaats op maandag 13 september.

Eiwitten uit het Golgi-complex van de cel op een gecontroleerde manier vernietigen. Dat is de focus van het baanbrekende onderzoek van chemicus Marta Artola. Door een nieuwe technologie te ontwikkelen gericht op specifieke eiwitten in het Golgi-complex, wil Artola nieuwe mogelijkheden voor medicijnontwikkeling…

UNESCO heeft een internationale set van vijftien manuscripten over de eerste reis rond de wereld van Ferdinand Magellaan en de drie Hikayat Aceh manuscripten erkend als werelderfgoed. De manuscripten zijn ingeschreven in het mondiale UNESCO Memory of the World Register. Deze lijst bevat documentair…

Het Europese ruimtevaartagentschap (ESA) heeft een tussentijdse data release gepubliceerd van Gaia, de ruimtetelescoop die de Melkweg in 3D in kaart brengt. De eerste wetenschappelijke artikelen die vandaag zijn gepubliceerd onthullen een half miljoen sterren in de bolvormige sterrenhoop Omega Centauri,…

Stel dat wij kunnen wat groene planten kunnen: fotosynthese. Dan zouden we onze enorme energiebehoefte kunnen stillen met diepgroene waterstof en klimaatneutrale biodiesel. De afgelopen decennia werkten wetenschappers er volop aan. Chemicus Chengyu Liu promoveert 8 juni op weer een stap die kunstmatige…

Een vasthoudende postdoc-onderzoeker haalde hoogleraar Marc Koper over om onderzoek te doen naar de zuurstofreductie-reactie. In Kopers ogen was daar weinig interessants te halen. Maar prompt ontdekten ze een heel nieuwe manier om brandstofcellen op waterstof en zuurstof te verbeteren. Hun artikel verscheen…

Charlotte Vrendenbarg is universitair docent intellectueel eigendomsrecht (IE) aan de Universiteit Leiden. Ze is recent beëdigd als rechter-plaatsvervanger bij de rechtbank Den Haag, precies 30 jaar na de installatie van haar moeder als rechter in Breda. ‘In haar voetsporen treden was geen doel op zich,…

Georgië, Oekraïne, Palestina, Tunesië, Indonesië, Singapore, Australië, Ethiopië, Tanzania, Nigeria, Suriname en Brazilië: de Universiteit Leiden heeft maar liefst twaalf Europese uitwisselingssubsidies gekregen. En dat is goed nieuws voor studenten, docenten en onderzoekers in binnen- én buitenland…

We moeten afrekenen met het arrogante idee dat de huidige moderne mens superieur is ten opzichte van vroegere mensensoorten. We zijn wie we zijn mede dankzij al die eerdere voorgangers zoals neanderthalers. Dat stelt Marie Soressi, hoogleraar Hominin Diversity Archaelogy, in haar oratie op 23 mei.

Het ‘zwaard van Ommerschans’ uit de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden behoort tot een groep van zeldzame ‘reuzenzwaarden’ uit de bronstijd (1000-800 v.Chr.). De in totaal zes zwaarden zijn de afgelopen jaren intensief onderzocht door een internationaal team van wetenschappers van onder meer…

Jasper Knoester is de decaan van de Faculteit Wiskunde & Natuurwetenschappen. Hoe gaat het met hem, wat doet hij precies en hoe ziet zijn dag eruit? In elke nieuwsbrief geeft Jasper een inkijkje in zijn leven.

Al tijdens hun bacheloropleiding krijgen studenten Biofarmaceutische wetenschappen uitdagende projecten voorgeschoteld. Een daarvan is de Bachelor Onderzoeksopdracht (BOO): voor veel studenten hun eerste echte ervaring met wetenschappelijk onderzoek. Dat betekent: veel verantwoordelijkheid, mislukkingen,…