Donderdag 9 januari jl. zijn de jaarlijkse Meijersprijzen uitgereikt voor het beste gepubliceerde artikel, per facultaire onderzoeksprogramma, van onderzoekers in de pre-promotiefase. De winnaars ontvingen een certificaat en een geldbedrag om te besteden aan hun onderzoek.

Geheimzinnige eiwitvezels hopen zich op in de hersencellen van mensen met Alzheimer en andere neurodegeneratieve afwijkingen. De Leidse natuurkundige Louise Jawerth ontvangt een Vidi-onderzoekssubsidie om uit te zoeken hoe deze vezels zich vormen.

Ziekenhuisbacteriën die ongevoelig zijn voor antibiotica vormen een groeiend probleem. De Leidse antibiotica-expert Gilles van Wezel gaat samen met collega Michael Richardson en met experts van het LUMC en Naturalis op zoek naar nieuwe antibiotica in het gif van slangen en schorpioenen. Daarvoor krijgt…

Promovendus Ludwig Hoffmann gaat dankzij een Rubiconbeurs die hij op 11 april won twee jaar naar Harvard University in de VS. Met behulp van theoretische modellen bestudeert hij biologische materialen, bijvoorbeeld tijdens de morfogenese. Dit is het proces waardoor weefsels of organismen hun vorm ontwikkelen.…

Natuurkundigen Lucia Bossoni en Martina Huber krijgen een NWA Ideeëngenerator-subsidie voor onderzoek naar ijzerhoudende nanodeeltjes in het brein. Die houden mogelijk verband met luchtvervuiling en de ziekte van Alzheimer.

Kan een robot helpen bij het bereiden van kankermedicatie in de ziekenhuisapotheek? Dat onderzocht ziekenhuisapotheker Tjerk Geersing tijdens zijn promotieonderzoek. Hij vergeleek handmatige en geautomatiseerde bereidingen op kwaliteit, efficiëntie en veiligheid. Hij promoveerde op 19 maart.

De Leidse promovendus Sreenivasa Ramaiahgari ontwikkelde voor het eerst een 3D-model van de lever. Zijn model kan een hoop besparen: schade bij patiënten, dierenleed en veel geld. Promotie 4 juni.

Proefdiervrij testen of chemische stoffen schadelijk zijn. Het lijkt een utopie, maar een Europees team gaat een manier ontwikkelen om dit werkelijkheid te maken. Het project RISK-HUNT3R, geleid door Leids hoogleraar Bob van de Water, krijgt hiervoor 23 miljoen euro van de Europese Commissie. Op 1 juni…

Een consortium van onderzoeksgroepen, waaronder die van LACDR-hoogleraar Erik Danen, gaat met een NWO Perspectief-subsidie van bijna vijf miljoen euro bouwen aan een universele standaard voor organ-on-chip-modellen. Hiermee willen ze de toepassing van deze chips in de biomedische en farmaceutische industrie…

Hoe beslist een embryonale stamcel of het een hart- of een niercel wordt? Dat is de vraag die rekenkundig biologe Maria Mircea bestudeerde voor haar promotieonderzoek. Ze keek naar de binnenkant van individuele cellen om te analyseren hoe ze veranderen. Dit is wat ze ontdekte.

Houtanatomie is de meest gebruikte methode voor de taxonomische identificatie van boomstammen. Het aantal experts in dit gebied neemt af, en de opleiding hiervoor is erg lang van duur. Met de hulp van technologie hopen computerwetenschappers van het Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS)…

Massa, tijd, ruimte en complexiteit: Leidse natuurkundigen starten acht nieuwe onderzoeken gericht op de belangrijkste thema’s in de quantummechanica. Met als doel om de grenzen van de huidige quantumtheorieën te verleggen.

In zonnige omstandigheden volbrachten 44 teams afgelopen weekend de Leiden Science Run. Ze haalden maar liefst 3450 euro op voor het goede doel: vluchteling-studentenstichting UAF.

Een bepaald soort oliedruppels verandert van vorm bij afkoelen: van bolvormig naar een twintigpuntige icosaëder naar een platte zeshoek. Twee verschillende theorieën konden dit verschijnsel niet helemaal verklaren, maar een Physical Review Letter door Ireth García-Aguilar en Luca Giomi lost het raadsel…

Twee Leidse onderzoeksprojecten die zich focussen op het vergroten van de biodiversiteit van het Nederlandse productiesysteem voor voedsel en sierteelt, kunnen van start dankzij financiering binnen de KIC-call van NWO.

Corrie Bakels staat bekend als één van de grondleggers van de bio-archeologie in Nederland. Één van haar oud-studenten, dr. Marco Langbroek, werkzaam in de sterrenkunde, verzocht de Internationale Astronomische Unie een recent ontdekte planetoïde naar haar te vernoemen. Bij het horen van het nieuws…

Sociaal psychologe Jojanneke van der Toorn ontvangt de Roberta Sigel Junior Scholar Paper Award. 'Het is een grote eer als je collega's jouw paper als beste aanmerken'. Van der Toorn schreef het paper voor de zomerconferentie 2014 van de International Society of Political Psychology.

Vijf projecten met een Leidse hoofdaanvrager krijgen een Open Science Fund-subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek.

Met ingang van 1 maart 2018 is Elizabeth (Liesbeth) de Lange benoemd tot hoogleraar in de Voorspellende farmacologie bij het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR). Ze is hoofd van de onderzoeksgroep Predictive Pharmacology en richt zich onder andere op het ontwikkelen van wiskundige modellen…

Alles wat we niet direct kunnen zien, toch in beeld brengen. Dat is de fascinatie van Fons Verbeek, de nieuwe hoogleraar Computational Bio-Imaging. Inbreng uit de chemie, optica en vooral computationele wetenschappen aan het maken en verwerken van deze beelden geeft meer inzicht in de wereld van het…

DNA-encapsulated nanoclusters zijn korte stukjes DNA, gewikkeld om een cluster van een handjevol zilveratomen. Ze kunnen dienen als extreem gevoelige sensor voor giftige of vervuilende stoffen, of voor sporen van virussen en bacteriën.

De Physicaprijs 2020 is toegekend aan Martin van Hecke, onderzoeker aan het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde (LION) en ook verbonden aan het Amsterdamse AMOLF. Van Hecke is een van Nederlands meest innovatieve onderzoekers aan het verrassend complexe gedrag van op het eerste gezicht…

Met behulp van natuurkunde en een piepklein magneetje ontdekten wetenschappers een nieuwe DNA-structuur van telomeren. Telomeren worden wel eens gezien als de sleutel tot het verlengen van het leven. Ze beschermen genen tegen beschadigingen, maar worden bij elke celdeling een stukje korter. Als ze te…

Kinderen leren meer van digitale prentenboeken dan van traditionele statische boeken. Vooral taalzwakke kinderen begrijpen een verhaal beter dankzij bewegende beelden. Maar interactieve spelletjes werken juist verstorend. Dat concludeert promovenda Zsofia Takacs. Promotie 22 april.

Het is de groep van Daniela Kraft gelukt om een netwerk van microdeeltjes te maken dat zowel sterk als volledig flexibel is. Dat klinkt misschien simpel, maar toch zijn ze wereldwijd de eersten die hierin geslaagd zijn. Een heuse doorbraak in de natuurkunde van zachte materie.

Mosselen in mosselbedden vormen een patroon dat lijkt op de organisatie van moleculen en atomen in materialen als brons, staal of rubber. Dit gedrag kan dan ook worden beschreven met hetzelfde wiskundige model.

Farmacometrist Bas Goulooze heeft de prestigieuze Lewis Sheiner Student Sessionprijs gewonnen. Hij ontving de prijs van 300 euro op het jaarlijkse congres van Population Approach Group Europe (PAGE) in Stockholm, waar hij zijn onderzoek voor zo’n 800 man mocht presenteren.

Innovaties zijn pas echt succesvol als mensen ze gebruiken. Promovendus Max van Haastrecht ontwikkelde een app voor cybersecurity in het MKB en ontdekte hoe belangrijk het is om technologie af te stemmen op de praktijk.

De Leidse biologen Freek Vonk en Michael Richardson zijn erin geslaagd om de eerste twee slangengenomen te ontrafelen, dat van de koningscobra en de tijgerpython. Zij publiceerden 2 december hun bevindingen in twee artikelen in het toonaangevend blad PNAS.

Bij het focussen van aandacht spelen de neurotransmitters noradrenaline en acetylcholine een belangrijke rol. Deze vondst van psycholoog Stephen Brown biedt aanknopingspunten voor verder onderzoek naar hoe gerichte aandacht tot stand komt. Promotie 16 juni.

Hersenziekten zoals de ziekte van Alzheimer gaan gepaard met opeenhopingen van eiwitten in de hersenen. Maar het verband met de ziekte is niet duidelijk. In het tijdschrift PhysChemPhys publiceren Martina Huber, Enrico Zurlo en collega's een nieuwe methode om het klonteren te volgen.

De Leidse onderzoeker Anne-Grete Märtson bracht een groot aantal studies samen om de dosering van antibiotica bij ernstig overgewicht beter te begrijpen. Op de publicatie in een gerenommeerd medisch tijdschrift kreeg Märtson al veel positieve reacties. ‘Hoog tijd dat onderzoekers meer data gaan dele…

Op donderdag 9 november organiseert de Universiteit Leiden haar jaarlijkse Physics Ladies Day voor vrouwelijke scholieren die op zoek zijn naar een studie na de middelbare school. Ter gelegenheid van deze feestelijke dag laten we nu alvast twee vrouwelijke onderzoekers aan het woord over hun ervaringen…

Plantenbioloog Pingtao Ding, universitair docent bij het Instituut Biologie Leiden (IBL), heeft een beurs ontvangen van 2,4 miljoen euro. De Starting Grant van de European Research Council (ERC) voor veelbelovende jonge onderzoekers geeft hem de mogelijkheid om te kijken hoe planten zich beschermen…

Hoe kunnen we mini-organen maken om ziektes te bestuderen en nieuwe medicijnen te testen? Dat is het idee achter organ-on-a-chip-technologie. Tijdens zijn promotieonderzoek werkte Flavio Bonanini aan het ontwikkelen van de best mogelijke mini-levers. ‘Maak ze niet onnodig complex.’

Informatici Yu Liu, Yanming Guo en Michael Lew van de Universiteit Leiden zijn een stap dichterbij hun ultieme doel: zoekmachines met visuele herkenning. Hun publicatie van een nieuw algoritme voor het samenvoegen van multi-scale deep learning representaties is met groot enthousiasme ontvangen. Geen…

Wie krijgen bepaalde chronische ziektes, en wie niet? Dat is voor dertig procent afhankelijk van erfelijkheid en voor maar liefst zeventig procent van factoren van buitenaf. Een Nederlands onderzoeksconsortium krijgt 18 miljoen euro toegekend vanuit de prestigieuze Zwaartekrachtsubsidie om die externe…

With the conference circuit slowly reopening after Covid forced almost all academic interactions online, thousands of conference attendees descended on Brussels for Europe’s largest technology conference. eLaw’s annual sponsorship of one of the many CPDP conference panels brought a diverse range of…

Hoewel de officiële start van het academisch jaar nog even op zich laat wachten, verwelkomde het Leiden University College The Hague (LUC) deze week de Class of 2024 op de Campus aan het Anna van Bueren plein. Het nieuwe cohort van 203 studenten zal zich de komende drie jaar verdiepen in een scala aan…

Erik Danen speurt met succes naar wegen om tumoren die slecht op medicijnen reageren de pas af te snijden. De hoogleraar Cancer Drug Target Discovery kijkt hiervoor naar de interactie tussen tumorcellen en hun omgeving. Oratie vrijdag 10 mei.

Bodemleven sturen en daarmee beïnvloeden wat er boven de grond groeit: dat is de expertise van de Leidse bioloog Martijn Bezemer en zijn collega Wim van der Putten (NIOO-KNAW). Hun onderzoek naar bodemtransplantaties is genomineerd voor de Huibregtsenprijs 2023. Deze prijs gaat naar vernieuwend onderzoek…

In Museum De Lakenhal in Leiden is het kleinste kunstwerk ter wereld te zien: een 3D-geprint beeld van Rembrandt van Rijn, gemaakt door beeldhouwer Jeroen Spijker samen met onderzoekers van de Universiteit Leiden.

De manier waarop DNA zich opvouwt, bepaalt in grote mate welke genen uitgelezen worden. John van Noort en zijn groep hebben gekwantificeerd hoe gemakkelijk opgerolde stukjes DNA op elkaar stapelen. Dat kost minder energie dan eerder werd aangenomen. Publicatie in Biophysical Journal.

Een speciaal soort spiegel om röntgenstraling te weerkaatsen kun je voor veel meer gebruiken dan alleen voor ruimteonderzoek. Voor gerichte bestralingstherapie bij kanker bijvoorbeeld. Fysicus David Girou bracht naast een fulltime baan de mogelijkheden in kaart en promoveert daarop op 14 juni.

Zelfs embryo’s kunnen verzeild raken in een evolutionaire wapenwedloop met een andere soort. Dat laten Leidse biologen zien bij larven van de roze bittervoorn die als koekoeksjongen parasiteren op de kieuwen van zoetwatermosselen. Ze publiceerden hun onderzoek 19 februari in PNAS.

Cellen in ons lichaam voeren continu kleine taakjes uit, zoals het repareren van wonden. Ze oefenen kracht uit door van vorm te veranderen. Maar hoe vertalen cellen hun vorm in het uitoefenen van kracht in een specifieke richting? Experimentele en theoretische Leidse fysici heeft nu een aanwijzing gevonden…

Gerard van Westen heeft de KNCV Gouden Medaille gewonnen, de belangrijkste Nederlandse prijs voor chemici onder de 40. ‘Het is een enorme eer’, zegt de hoogleraar AI en medicinale chemie. ‘Ik mag mezelf nu rekenen tot de groep mensen van wie ik altijd onder de indruk was.’

Het Nederlandse X-omics Initiatief heeft zeventien miljoen euro ontvangen van NWO in het kader van de Nationale Roadmap Grootschalige Infrastructuur. Het Leidse metabolomics-onderzoek van Thomas Hankemeier maakt deel uit van het project.

Een van de puzzels van de internationale machtspolitiek is de onverwacht grote invloed van sommige kleine staten. Hoogleraar International Studies and Global History Isabelle Duyvesteyn ontdekte dat vredesmissies en ontwikkelingshulp ook macht opleveren. Oratie op 6 november.

Hoe breng je de vouwen op een vel papier zó aan dat het op twee, precies voorgeprogrammeerde manieren gevouwen kan worden? Onderzoekers uit Leiden en Amsterdam laten zien hoe dat kan met hulp van een ‘alfabet’ van 140 elementaire vouwpuzzelstukjes, dat ze op 14 oktober beschrijven in Nature Physics.…