Een vrouwenlichaam, dus een vrouw. Onzin, vindt bijzonder hoogleraar Annemie Halsema van de Socrates leerstoel. Zij stelt dat ook iemands persoonlijke identiteitsbeleving en de sociale omgeving iemands identiteit bepalen. ‘We moeten stoppen met het benoemen van iemands geslacht bij de geboorte.’

Onderwaterherrie, afkomstig van seismisch onderzoek, zorgt ervoor dat Noordzeekabeljauwen zich anders gaan gedragen. Dat blijkt uit onderzoek van Leidse biologen in samenwerking met Belgische collega’s. Tijdens de verstoring zijn de vissen minder actief dan anders, is hun dag-en-nacht-ritme verstoord,…

Oncode Accelerator wil de manier waarop we kankerbehandelingen ontwikkelen innoveren: binnen het programma wordt de patiënt centraal gesteld.

Moderne mensen en neanderthalers leefden in Frankrijk en Noord-Spanje mogelijk tot 2.900 jaar naast elkaar totdat de neanderthalers verdwenen. Dat schrijven archeologen van de Universiteit Leiden en Cambridge University in een nieuwe publicatie in Scientific Reports.

Een deel van ons sociaal contact is online, zonder fysieke nabijheid. Verliezen we door de digitalisering ook een effectieve manier om contact te maken? Dat onderzoekt Reinoud Kaldewaij met een Veni-subsidie van NWO. 'Het belang van wederzijdse vertrouwdheid voor een gepaste aanraking komt ook aan bod',…

‘Werken in Leiden is een droom die uitkomt.’ Ákos Kovács studeerde in zijn geboorteland Hongarije en werkte in Duitsland, Denemarken en Groningen. Sinds september is hij hoogleraar Microbioom-ecologie bij het Instituut Biologie Leiden en hij werkt meteen volop met collega’s samen om ontdekkingen te…

Geweldsconflicten en burgeroorlogen in Tsjaad belemmeren voor de meeste plattelandshuishoudens de weg naar voedselzekerheid, landbouwactiviteiten en toegang tot essentiële diensten zoals gezondheidszorg. In haar proefschrift stelt Nakar Djindil Syntyche dit probleem aan de kaak. Ze promoveerde op 24…

Micro-organismen die tijdelijk ‘in slaap vallen’ spelen een belangrijke rol bij de evolutie en het voortbestaan van de populatie waar ze deel van uitmaken. Wiskundige Shubhamoy Nandan deed onderzoek naar die ‘sluimerstand’ bij micro-organismen op basis van een vernieuwend wiskundig model.

Het is de groep van Daniela Kraft gelukt om een netwerk van microdeeltjes te maken dat zowel sterk als volledig flexibel is. Dat klinkt misschien simpel, maar toch zijn ze wereldwijd de eersten die hierin geslaagd zijn. Een heuse doorbraak in de natuurkunde van zachte materie.

Van het tijdschrift Philosophical Transactions of the Royal Society - Biological Sciences is op 4 april het themanummer ‘conflict across taxa’ verschenen, met als editor hoogleraar Sociale- en Organisatiepsychologie Carsten de Dreu. Samen met wetenschappers uit andere disciplines geeft hij hierin meer…

Met behulp van natuurkunde en een piepklein magneetje ontdekten wetenschappers een nieuwe DNA-structuur van telomeren. Telomeren worden wel eens gezien als de sleutel tot het verlengen van het leven. Ze beschermen genen tegen beschadigingen, maar worden bij elke celdeling een stukje korter. Als ze te…

Genen voorspellen of je een risico loopt om ziek te worden, omgevingsfactoren geven vaak het laatste duwtje: voeding, luchtvervuiling, leefstijl, stress. Het exposoom als boosdoener, en als kans. In Leiden wordt er op grote schaal onderzoek naar gedaan. Thomas Hankemeier, hoogleraar Analytische Bio¬wetenschappen,…

Als student meepraten op bestuursniveau? Jonatan Wirix-Speetjens deed het de afgelopen twee jaar als assessor van de Faculteit Geesteswetenschappen. Vanaf september neemt Ebrar Kaya het stokje van hem over. In dit interview blikken we met hen terug én vooruit op het assessorschap.

Het Justice, Equity, Diversity and Inclusion (JEDI) Fonds van de Faculteit Geesteswetenschappen verschaft financiële steun aan projecten en initiatieven die diversiteit en inclusie (D&I) promoten, waarbij een specifieke nadruk ligt op het creëren van een inclusieve leeromgeving.

Ze studeerde biologie in Leiden en ging nooit meer weg. En nu is hoogleraar Immunobiologie Annemarie Meijer de nieuwe vertrouwenspersoon voor promovendi. Een taak die haar perfect past: ze heeft veel ervaring in de onderzoekswereld én begeleidde al tientallen promovendi. In een interview vertelt ze…

Het jaar 2025 wordt op onze faculteit traditioneel ingeluid met de Meijerslezing gevolgd door de Nieuwjaarsreceptie. Op donderdag 16 januari 2025 vond de Meijerslezing plaats in de Lorentzzaal waar ook de Meijersprijzen en de Van Wersch Springplank prijs werden uitgedeeld. Op de Nieuwjaarsreceptie in…

Rector magnificus Carel Stolker neemt op 8 februari afscheid. Als er één thema als een rode draad door zijn carrière loopt, dan is het de verbinding tussen universiteit en maatschappij. In deze serie afscheidsgesprekken gaat Stolker nog eenmaal in gesprek met mensen van binnen en buiten de universiteit.…

In een volle collegezaal van Wijnhaven vatte Nobelprijswinnaar Paul Krugman woensdag 17 september de kern van zijn betoog krachtig samen: ‘Running a good society is hard’. Zijn lezing hield economen en beleidsmakers een spiegel voor.

Promotie

Lezing, NGL-lezing

Congres/symposium

Gaan vaders minder werken als andere vaders dat ook doen? Helpt betaald ouderschapsverlof hen om meer op te pakken in het huishouden? Hoe bepalend zijn sociale normen voor verschillen op de arbeidsmarkt? Onderzoeker Max van Lent gaat het uitzoeken.

Eiwitten remmen die een rol spelen bij de groei van agressieve kankercellen, dat is het plan van professor Bob van de Water en zijn team. Zij ontvangen hiervoor ruim 700.000 euro van KWF Kankerbestrijding. Onderzoeker Maaike Vreeswijk en patholoog Danielle Cohen zijn aangesloten vanuit het LUMC.

Marlien van Mever verdiepte zich in de analyse van piepkleine monsters, bijvoorbeeld hersenvocht van transgene muizenmodellen. Ze valideerde methoden die daardoor nu bruikbaar zijn in het onderzoek naar hersenziekten als migraine en epilepsie. Van Mever promoveert 14 juni.

Veel hamburgers, steaks, kaas en heel veel eieren: Amerikanen zijn dol op hun dierlijke producten. Toch ontdekte onderzoeker Oliver Taherzadeh dat een relatief kleine groep grootverbruikers hun dieet aan hoeft te passen om een enorme milieuwinst te behalen.

Bacteriën herbergen in hun DNA talloze goudklompjes: stukken DNA die de bouwstenen kunnen vormen voor nieuwe medicijnen. Maar hoe kies je uit miljoenen stukjes de meest veelbelovende? Kijk naar de aan- en uitschakelaars, zegt moleculair bioloog Gilles van Wezel.

Bekend is dat autisme en ADHD vaker voorkomen bij mannen, en een depressie of angststoornis vaker bij vrouwen. Toch is nog steeds de invloed niet duidelijk van geslachtsverschillen op mentale gezondheid. Daarom organiseerde Lara Wierenga samen met Marieke Bos een vijfdaagse Lorentz-workshop met 25 internationale…

Kankeronderzoek produceert bergen data, maar hoe zet je die slim in voor betere behandelingen? Promovendus Marina Gorostiola González gebruikt geavanceerde analysetechnieken om medicijnen sneller en effectiever te ontwikkelen. Haar aanpak brengt precisie en snelheid samen voor kankerpatiënten wereld…

In Nederland is men waarschijnlijk opgegroeid met De Fabeltjeskrant, maar in Frankrijk speelt de kennismaking met fabels een veel belangrijkere rol in de opvoeding van een kind. Promovenda Céline Zaepffel onderzocht de rol van fabels in het Franse onderwijs en lesmethodes. Het blijkt dat nostalgie de…

Wat zou er gebeuren als je antibioticum dat al 70 jaar bekend is, verbetert met de nieuwste tools uit de moderne chemie? Hoogleraar Biologische chemie Nathaniel Martin nam de proef op de som. Het resultaat? Een antibioticum dat tot wel honderd keer krachtiger is en de groei van sommige antibiotica-resistente…

Kinderen met een politiecontact zijn niet voorbestemd om een aanhoudend crimineel ontwikkelingspad te volgen. Dat blijkt uit onderzoek van Babette van Hazebroek, die op 27 mei 2021 haar proefschrift verdedigt.

Wat begon als een idee tijdens een borrel, leidde tot een onverwachte doorbraak in het onderzoek naar resistente bacteriën. Leidse biologen en chemici ontwikkelden een nieuwe stof die goed blijkt te werken tegen bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica. Ze publiceerden hun vinding in Nature Ch…

Geen proefjes en labjassen, maar computers en kunstmatige intelligentie: dit jaar ging de Nobelprijs voor de Scheikunde naar de bedenkers van het baanbrekende AI-model Alphafold. Dit programma voorspelt met indrukwekkende nauwkeurigheid eiwitstructuren aan de hand van hun genetische code. Dat is cruciaal…

Een elektronenmicroscoop van 2000 kg verplaatsen is een delicate uitdaging. Het uiterst gevoelige instrument moest worden verplaatst naar een nieuwe meethal, maar zelfs een kleine schok zou het kunnen beschadigen. Na enkele zenuwslopende weken van voorbereiding voor de verhuizing en herinstallatie hebben…

Vroegtijdige diagnose, nieuwe behandelingen en gepersonaliseerde zorg: het is allemaal mogelijk als we de schat aan informatie in gezondheidsdata beter kunnen ontsluiten. Helaas is deze data vaak slecht georganiseerd, moeilijk toegankelijk en niet goed uitwisselbaar. Het nieuwe, internationale Leiden…

Het prestigieuze tijdschrift Science Translational Medicine heeft een studie gepubliceerd van Leidse onderzoekers over een krachtig nieuw antibioticum dat resistentie kan overwinnen. ‘Het idee was om het originele antibioticum aan te passen en een ‘next-generation’ medicijn te maken’, zegt Nathaniel…

In de dermatologie zou op grote schaal multidisciplinair moeten worden samengewerkt tussen instituten en specialisten, stelt Robert Rissmann, hoogleraar Translationele Dermatologie, in zijn oratie van 8 juli. Hij bouwt een infrastructuur om pre-klinisch en klinisch huidonderzoek prominent op de kaart…

Al tijdens hun bacheloropleiding krijgen studenten Biofarmaceutische wetenschappen uitdagende projecten voorgeschoteld. Een daarvan is de Bachelor Onderzoeksopdracht (BOO): voor veel studenten hun eerste echte ervaring met wetenschappelijk onderzoek. Dat betekent: veel verantwoordelijkheid, mislukkingen,…

De Grachtwacht, die sinds 2018 de grachten schoonmaakt, ontving dinsdag de NWO Communication Initiative Award.

Werken aan veerkrachtige samenlevingen, transparante wetenschap en aansluiting op de arbeidsmarkt – dat zijn de drie thema’s waar de Maatschappij- en Gedragswetenschappen van de Nederlandse universiteiten op inzetten. Op 11 februari presenteerden zij een gezamenlijk sectorplan aan Marcelis Boereboom,…

We moeten afrekenen met het arrogante idee dat de huidige moderne mens superieur is ten opzichte van vroegere mensensoorten. We zijn wie we zijn mede dankzij al die eerdere voorgangers zoals neanderthalers. Dat stelt Marie Soressi, hoogleraar Hominin Diversity Archaelogy, in haar oratie op 23 mei.

Hoe ziet de toekomst van quantum eruit? Vedran Dunjko (universitair docent bij LIACS en LION) is medeoprichter van het Leidse interfacultaire initiatiefonderzoek applied quantum algorithms (aQa) dat dit gaat onderzoeken. Zij maken deel uit van het Quantum Delta NL consortium dat onlangs via een zogenaamd…

Het aantal zelfdodingen in Nederland is de laatste jaren niet gedaald, ondanks meer preventiemaatregelen. Volgens hoogleraar Suïcidepreventie Renske Gilissen kunnen betere kennis en vooral gerichte actie meer levens redden. Maar daarvoor is wel de inzet van de hele samenleving nodig.

Niet alle duurzame businessmodellen hebben de impact die ze beloven, onthult Leidse milieuwetenschapper Levon Amatuni. Het delen van auto’s of het hergebruiken van telefoons, bijvoorbeeld, hebben een minder grote impact dan gedacht. Amatuni raadt mensen aan om ‘te focussen op echte veranderingen in…

Bemiddelaar Johan Remkes presenteerde op 5 oktober zijn rapport over de stikstofcrisis en wat volgens hem de beste aanpak is. Stikstofexpert Jan Willem Erisman reageert op de aanbevelingen van Remkes. ‘Het is een stap in de goede richting.’

Vogel, vlinder, vis: het onderscheid tussen de verschillende diersoorten lijkt voor de gemiddelde moderne mens kraakhelder. Toch is over deze indelingen vaak eeuwenlang gediscussieerd. In haar proefschrift laat Didi van Trijp zien hoe natuuronderzoekers in de achttiende eeuw probeerden te bepalen wat…

‘Het gaf ons team een boost om te horen dat we echt met een goed idee zitten,’ zegt medisch-chemicus Elmer Maurits over het moment dat ze de Venture Challenge wonnen. Met hun bedrijf Iprotics willen ze een medicijn ontwikkelen dat patiënten met auto-immuunziekten en bloedkankers beter kan behandelen.…

Postdoc Willem Bruin werkt sinds vorig jaar samen met Moji Aghajani aan onderzoek naar jongeren met angststoornissen. Zijn werk bouwt voort op zijn promotieonderzoek, waarin hij met grote consortia samenwerkte en machine learning-methoden gebruikte om voorspellende modellen te ontwikkelen ter ondersteuning…

Het Skåne University Hospital, de Universiteit van Lund en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) gaan samenwerken om onderzoek, onderwijs en ontwikkeling op het gebied van ATMP's (Advanced Therapy Medicinal Products) verder te ontwikkelen. Dat is afgesproken in een Memorandum of Understanding…