Tijdens de vroege moderne tijd werden veel middeleeuwse manuscripten in stroken perkament gesneden, die opnieuw werden gebruikt om de bindingen van nieuw gedrukte boeken te versterken. Tot voor kort kwamen deze hergebruikte stukjes middeleeuwse manuscripten alleen aan het licht wanneer de vroege moderne…

-

Dit NWO-project is uitgevoerd in nauwe samenwerking met de universiteiten van Oxford (contactpersoon: prof. dr. Robert Hoyland) en Princeton (contactpersoon: prof. dr. John F. Haldon) en onderzoeksgroep UMR 8167 (Centre National de la Recherche Scientifique, CNRS, Universiteit Paris-Sorbonne, Paris…

De Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP) was een politiek experiment. Bij haar oprichting in 1894 hadden de meeste leden geen stemrecht, de leiders geen politieke ervaring en stond de organisatievorm nog in de kinderschoenen. Wie lid werd, zette bovendien zijn geld, goede naam en baan op het…

Op woensdag 12 oktober worden vier lezingen gehouden over een opmerkelijke verzameling aantekenboekjes uit de vroege elfde eeuw, thans bewaard in Leiden. Ze zijn vervaardigd door de Franse monnik Ademar van Chabannes. Ad van Els schreef er een diepgravende studie over: A Man and his Manuscripts. De…

Op 16 november en 6 december vinden in respectievelijk Gent en Amsterdam boeklanceringen plaats van het publieksboek "Middeleeuwse Medemensen. De clichés over de donkere eeuwen voorbij". In dit boek buigen tien jonge mediëvisten uit Nederland en Vlaanderen zich over enkele hardnekkige mythes over de…

Op 30 november ging de website Pas d'Armes live. Deze website, gericht op studenten en een breed publiek van geïnteresseerden, biedt toegang tot de wereld van de pas d'armes (wapenpas in het Nederlands). Dit was een geritualiseerde toernooivorm die in de vijftiende en vroege zestiende eeuw zeer populair…

Dr. Erik Kwakkel staat met het ene been in de wereld van middeleeuwse boekproductie en met het andere stevig in de moderne sociale media. Hij is co-auteur van Author, Reader, Book, een werk over middeleeuws schrijverschap, en hij twittert dagelijks over het onderwerp.

In de Smaakstudio in het Wereldmuseum in Rotterdam bereidt archeologe Joanita Vroom gerechten uit middeleeuwse kookboeken. Wat vinden wij in deze tijd van de smaken van toen? NRC Handelsblad liep mee met Vroom.

Op 4 en 5 december 2023 organiseert de Nationale Bibliotheek van Luxemburg een congres over middeleeuwse wapenboeken. Voorstellen voor bijdragen kunnen tot 30 juni 2023 worden ingediend.

Het Instituut voor Geschiedenis van de Universiteit Leiden zoekt een Universitair Docent met onderwijs- en onderzoekervaring in Middeleeuwse Geschiedenis. Deadline: 20 januari.

In de Leidse Universiteitsbibliotheek is een bijzondere boekenlegger uit de Middeleeuwen opgedoken. Het ronde schijfje werd door boekhistoricus Erik Kwakkel gevonden in een kaartenbak van de Bibliotheca Neerlandica Manuscripta (BNM), dat zo’n twintigduizend beschrijvingen bevat van overgeleverde middeleeuwse…

Vrijdag 25 september verschijnt ‘De boeken van Velthem’. Een portret van een veertiende-eeuwse Brabantse priester die zijn Latijn-onkundige tijdgenoten geschiedenis wilde bijbrengen. De artikelenbundel is het resultaat van het Leidse Vidi-project ‘Men of Letters’ van Geert Warnar.

Hoe kunnen we scholen helpen stress en angst in de klas te herkennen en te voorkomen en samen met scholen leerlingen snel de juiste ondersteuning bieden? Op weg naar een structurele samenwerking tussen Leidse scholen en LUBEC Kenniscentrum Angst en Stress bij jeugd.

Het departement Kunst, Cultuur, Geschiedenis en Oudheid aan de Vrije Universiteit is op zoek naar een universitair docent Middeleeuwse Geschiedenis. Deadline voor sollicitaties: 5 juli.

Op maandag 2 oktober 2023 zullen vier nieuwe delen in de reeks Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden (MVN) worden gepresenteerd. Naar aanleiding van deze mijlpaal organiseren het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis en Cultuur van de KNAW en de MVN-projectcommissie een studiemiddag…

Middeleeuwse stedelingen waren waarschijnlijk niet slechter af dan dorpsbewoners uit die tijd. Wel liepen beide groepen heel verschillende gezondheidsrisico’s. Dat vermoedt Rachel Schats na onderzoek op botmateriaal. Promotie op 3 november.

Leids boekwetenschapper Erik Kwakkel ontwikkelde een methode waarmee middeleeuwse handschriften scherper gedateerd kunnen worden. Dat levert een minder wazige geschiedenis op. Binnenkort introduceert hij zijn nieuwe aanpak in Oxford.

Onlangs zijn er enkele wijzigingen doorgevoerd in de catalogus van de Universiteitsbibliotheek Leiden, waardoor de meer dan 1000 gedigitaliseerde codices beter toegankelijk zijn. Ook de 'Inventory of Western Medieval Manuscripts Held by Leiden University Libraries', vervaardigd door conservator handschriften…

Universitaire Bibliotheken Leiden en uitgeverij Brill hebben een van de topcollecties van de Universiteit Leiden gedigitaliseerd en beschikbaar gesteld als online publicatie: Codices Vossiani Latini Online.

De beroemde schrijver Tolkien was naast auteur van een klassieker als The Hobbit ook hoogleraar Engelste taal- en letterkunde in Oxford. Hoe verwerkte hij zijn onderzoek in zijn fictie? Daarover gaat een internationaal congres op 18 juni in Leiden.

Op 2 oktober 2023 zullen meerdere nieuwe delen in de reeks Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden worden gepresenteerd, ditmaal uitsluitend in digitale vorm.

Kinderen die laat-prematuur oftewel iets te vroeg geboren zijn - tussen de 34 en 38 weken- of klein zijn voor de duur van de zwangerschap, worden gezien als relatief kwetsbaar. Door deze milde perinatale problemen hebben zij niet alleen een grotere kans op medische problemen, maar ook op cognitieve…

De beroemde schrijver Tolkien was naast auteur van een klassieker als The Hobbit ook hoogleraar Engelste taal- en letterkunde in Oxford. Hoe verwerkte hij zijn onderzoek in zijn fictie? Daarover gaat een internationaal congres op 18 juni in Leiden.

Vrouwen droegen in de vroege middeleeuwen vaak kleding van betere kwaliteit dan mannen. Dat is een van de conclusies van Leids archeologe Chrystel Brandenburgh, die Nederlandse textielresten uit de periode van 400 tot 1000 na Christus onderzocht. Promotie op 10 mei.

Door geavanceerde kwantitatieve benaderingen te combineren met meer traditionele boekhistorische benaderingen, biedt dit nieuwe boek de eerste geschiedenis van de vernietiging van middeleeuwse manuscripten in Engeland van de middeleeuwen tot heden.

Dit project onderzoekt de rijke taalkundige geschiedenis van de cruciale taalgroepen in Oost-Afrika en omvat een zoektocht naar woorden die wijzen op eerder verloren talen. Deze resultaten, gecombineerd met recent archeologisch en genetisch onderzoek, zullen bijdragen aan een nieuw begrip van de vroege…

In een longitudinale studie onderzochten Adva Eichengreen en collega's hoe aspecten van emotionele intelligentie de ontwikkeling van de geestelijke gezondheid van adolescenten beïnvloeden. Zo identificeerden ze potentiële waarschuwingssignalen en doelen voor interventieprogramma's.

Hieronder wordt per deelnemende universiteit een kort overzicht van lopende programma's en projecten gegeven.

Alumnus Peter Burger is - samen met zijn collega Alexander Pleijter - in Nederland de verpersoonlijking van het factchecken. ‘Het is een rechte lijn vanuit mijn studie.’

Erik Kwakkel heeft als Scaligerhoogleraar de complete Bijzondere Collecties van de Leidse Universiteitsbibliotheek onder zijn wetenschappelijke hoede. In zijn oratie op 15 mei richt de boekwetenschapper zich vooral op het smaldeel waar zijn grote liefde naar uitgaat: het middeleeuwse boek. Daar is meer…

Bijna 250 mensen zijn ondanks het vroege tijdstip en de regen naar de oude Leidse Sterrenwacht gekomen om de Venusovergang waar te nemen. Gelukkig was deze via het internet prima te zien. Frans Snik en Ignas Snellen gaven uitleg. Een team van Leidse promovendi gaf rondleidingen langs de telescopen.

Het televisieprogramma Vroege Vogels bracht onlangs een bezoek aan Leiden. In de aflevering staat de stadsnatuur centraal, van stoepplantjes tot slimme meerkoeten die plastic gebruiken als nestmateriaal.

Nieuw gemaakte diepe en zeer scherpe beelden van het vroege heelal laten zien dat er een sterk verband bestaat tussen het stervormingstempo in jonge sterrenstelsels en hun totale massa aan sterren. Leidse wetenschappers werkten mee aan het onderzoek.

Niet alleen mannelijke vogels zingen, ook vrouwtjes fluiten een aardige partij mee. Op zondag 8 april vertelde Katharina Riebel bij Vroege Vogels over haar onderzoek naar vrouwelijke vogelzang.

Watervlooien en lantaarntjes hebben in de natuur veel meer last van gewasbeschermingsmiddelen dan in het lab. Deze testresultaten uit het Levend Lab presenteerden Henrik Barmentlo en Martina Vijver in radioprogramma Vroege Vogels.

De opkomst, verbreiding en neergang van de beerput in stedelijke context

Een internationaal team van astronomen uit Leiden en de VS heeft voor de eerste keer de snelheid kunnen meten van sterren in een sterrenstelsel op een afstand van 11 miljard lichtjaar. De sterren blijken met ongeveer 1.5 miljoen km/uur bijna tweemaal zo snel door de ruimte te bewegen als de zon in ons…