353 zoekresultaten voor “astronomie” in de Publieke website
-
Ewine van Dishoeck ontvangt Gothenburg Lise Meitner Award 2014
Op 19 september heeft hoogleraar Ewine van Dishoeck de Gothenburg Lise Meitner Award 2014 ontvangen in Gothenburg, Zweden. Van Dishoeck ontvangt de prijs voor 'het identificeren van de reeks moleculaire reacties van het ijle gas en microscopische stofdeeltjes die het ontstaan van sterren en planeten…
-
Eerste foto van het zwarte gat in het hart van onze Melkweg onthuld
Eindelijk weten we het zeker: ook in het midden van ons eigen sterrenstelsel zit een zwart gat. Astronomen onthulden vandaag de allereerste foto van Sagittarius A*, een superzwaar object in het centrum van de Melkweg. Deze foto kon alleen genomen worden door een wereldwijde samenwerking van telescop…
-
Ewine van Dishoeck toont nieuwe werelden in Diesoratie
Haar vakgebied is de moleculaire astrofysica, en daarin mag ze zich de meest geciteerde wetenschapper noemen. In het jaar van de astronomie kan het dus niet anders dat zij de diesrede houdt in de universiteit met het oudste sterrenkundig instituut ter wereld. Over de nieuwste ontwikkelingen in het vak,…
-
Voor docenten
Nascholing en activiteiten voor natuurkundedocenten op het gebied van sterrenkunde.
-
Samenwerking
De Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen streeft naar impact van haar onderzoek en onderwijs op de samenleving. Daarvoor werkt de faculteit in binnen- en buitenland samen met andere universiteiten en instituten, maatschappelijke partners, het bedrijfsleven én met het brede publiek.
-
De oude man en de gele reus
Ergens hoog aan de hemel maakt een reusachtige ster vreemde, flikkerende bewegingen. Kan een 83-jarige astronoom het geheim van deze megaster ontrafelen? ‘Ik heb een aantal keer gedacht: ik gooi het bijltje er bij neer, ik snap er geen jota van.’
-
Jan Hendrik Oort: bescheiden sterrenkundige van wereldfaam
Hij ontdekte hoe je de draaiing en het middelpunt van ons Melkwegstelsel berekent, voorspelde waar kometen vandaan komen en legde de basis voor de Nederlandse radioastronomie: de Leidse hoogleraar Sterrenkunde Jan Hendrik Oort (1900–1992). Piet van der Kruit, zelf ooit promovendus bij Oort, schreef…
-
U-meet 2015: lichtdwalingen in de Oude Sterrewacht
Universiteit Leiden organiseerde op zaterdag 19 september een spetterende wetenschappelijke lichtshow tijdens de jaarlijkse U-meet. De avond, met thema ‘Licht’, vond plaats op een toepasselijke locatie: de Oude Sterrewacht.
-
Leidse promovendus ontdekt dunne atmosfeer op exoplaneet TRAPPIST-1 c met JWST
Een groep astronomen heeft onder leiding van de Leidse promovendus Sebastian Zieba met behulp van de James Webb Space Telescope (JWST) ontdekt dat de rotsachtige exoplaneet TRAPPIST-1 c een dunne atmosfeer heeft. Hoewel de planeet qua grootte en temperatuur bijna identiek is aan Venus, en de verwachting…
-
Werken en groeien in de wetenschap
'We moeten in samenwerking een plan opstellen om onze eigen mogelijkheden te produceren. Dit zal wetenschap, kleine bedrijven, banen en de maatschappij in Afrika en daarbuiten stimuleren.' Die woorden sprak Naledi Pandor bij de opening van het symposium Science Diplomacy and International Development,…
-
Spinozapremie voor Leids astronoom Xander Tielens
Astronoom Xander Tielens krijgt een Spinozapremie, de hoogste wetenschappelijke prijs van Nederland. Tielens is hoogleraar in de fysica en chemie van de ruimte tussen de sterren. In deze ruimte bestudeert hij grote en complexe, vaak organische, moleculen. De Spinozapremie bedraagt 2,5 miljoen euro.
-
Ewine van Dishoeck na pauselijke benoeming: ‘Wetenschap en religie kunnen naast elkaar bestaan’
Paus Franciscus heeft astronoom Ewine van Dishoeck benoemd tot lid van de Pauselijke Academie van Wetenschappen. Hiermee schaart ze zich onder een illuster rijtje Nobelprijswinnaars, zoals Ernest Rutherford, Max Planck, Niels Bohr en Erwin Schrödinger. Wat vindt ze daar eigenlijk van? Een interview…
-
Nieuwe opsporingsmethode voor quasars in het vroege heelal
Astronomen van de Sterrewacht Leiden hebben een nieuwe methode ontwikkeld om verre quasars te vinden en beter te onderscheiden van andere objecten die erop lijken, met behulp van technieken voor machinaal leren. Het onderzoeksresultaat is geaccepteerd voor publicatie in het vakblad Astronomy & Astrophysics.…
-
Een kijkje achter de schermen tijdens de Leiden Science Family Day
Tijdens de Leiden Science Family Day maakten meer dan 700 bezoekers kennis met de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Jong en oud konden genieten van fascinerende proefjes, rondleidingen, interessante lezingen, spectaculaire stikstofshows en verschillende workshops. Een leerrijke dag met veel…
-
Verrassing: geen methaan aan nachtkant exoplaneet WASP-43b
De nachtkant van exoplaneet WASP-43b blijkt, tot verrassing van sterrenkundigen, geen methaan te bevatten. Waarschijnlijk zorgt extreme wind ervoor dat er te weinig tijd is om methaan te vormen. Dat stelt een internationaal team wetenschappers, met Leidse en Amsterdamse inbreng, in Nature Astronomy.…
-
Twee Leidse onderzoekers staan in de ‘Duurzame 100’ van dagblad Trouw
Bioloog en haantjesredder Wouter Bruins (nr 16) met zijn uitvinding om in het ei te bepalen of het embryo een mannetje of vrouwtje is en sterrenkundige Frans Snik (nr 60) vanwege zijn project iSPEX, fijnstof meten met de iphone.
-
Gigantische botsingen van clusters sterrenstelsels waargenomen
Een internationaal team onderzoekers onder Leidse leiding heeft negen gigantische botsingen in kaart gebracht van clusters van sterrenstelsels. De botsingen vonden zeven miljard jaar geleden plaats. De onderzoekers publiceren hun bevindingen op 2 november in het vakblad Nature Astronomy.
-
Astronomen vinden ontbrekende schakel voor herkomst water in zonnestelsels
Een internationaal team van sterrenkundigen, met daarbij ook astronomen van de Universiteit Leiden, heeft de ontbrekende schakel gevonden in het pad dat water aflegt via stervormingswolken en jonge sterren naar kometen en planeten. Ze deden dat met hulp van het ALMA-observatorium in Chili. De onderzoekers…
-
Ontdekking studenten blijkt unieke planeet
Op 4 december werd de exoplaneet aan de astronomische wereld gepresenteerd, die eind vorig jaar door drie Leidse studenten onder leiding van Ignas Snellen is ontdekt. Het blijkt een uniek object te zijn, een stuk groter dan Jupiter, en met bijna vijf keer zijn massa.
-
De chemie van het heelal ontrafelen
Complexe moleculen, waaronder de bouwstenen van het leven, ontstaan in laagjes ijs op ultrakoude stofdeeltjes (-260 oC) in de ijle ruimte tussen en rondom sterren. Om deze processen goed te begrijpen gaan Leidse sterrenkundigen een unieke opstelling ‘CRYOPAD’ voorzien van nieuwe en betere meetapparatuur.…
-
Negentien Veni subsidies voor Leiden, zeven voor Wiskunde en Natuurwetenschappen
Negentien Leidse recent gepromoveerde onderzoekers kregen deze herfst een Veni-subsidie van NWO toegekend, zeven daarvan zijn voor onze faculteit. Elke onderzoeker krijgt 250.000 euro voor drie jaar onderzoek. Landelijk werden161 projecten gehonoreerd.
-
Huib Jan van Langevelde nieuwe directeur Event Horizon Telescope
De Leidse astronoom Huib Jan van Langevelde is benoemd tot directeur van het Event Horizon Telescope (EHT)- consortium. De EHT is een project waarbinnen zo’n 350 wetenschappers uit 18 landen samenwerken. De EHT bundelt de grote ALMA-telescoop in Chili met andere (sub)millimetertelescopen en publiceerde…
-
Half miljoen voor zoektocht naar onzichtbare verklaring voor zichtbare eigenschappen
Hoogleraar Kansrekening Frank den Hollander ontvangt een NWO-TOP-subsidie van 470 duizend euro. Twee promovendi gaan hiermee een recent ontwikkelde wiskundige theorie, waarmee macroscopische eigenschappen van systemen van microscopisch kleine deeltjes te voorspellen zijn, verder uitbreiden.
-
Planeetvorming begint al voordat ster volgroeid is
Een team van Europese sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft ontdekt dat stofdeeltjes rond een ster al samenklonteren voordat de ster volgroeid is. Deze samengeklonterde stofdeeltjes zijn de eerste stap in de vorming van planeten. De onderzoekers publiceren hun ontdekking in het vaktijdschrift Nature…
-
Xander Tielens neemt Spinozapremie in ontvangst
Xander Tielens, hoogleraar Fysica en Chemie van de Interstellaire Ruimte, heeft op vrijdagmiddag 7 september tijdens een feestelijke bijeenkomst in de Nieuwe Kerk in Den Haag zijn Spinozapremie in ontvangst genomen.
-
Ewine van Dishoeck ontvangt de Niels Bohr-medaille
De Leidse hoogleraar moleculaire astrofysica en astrochemie Ewine van Dishoeck heeft vrijdag 7 oktober de Niels Bohr International Gold Medal ontvangen. De medaille, die is ingesteld door de Deense ingenieursvereniging IDA, werd uitgereikt door Koningin Margrethe van Denemarken tijdens een ceremonie…
-
Europees consortium gaat nieuwe technologie ontwikkelen voor toekomstige radiotelescopen
De Europese Commissie heeft 10 miljoen euro vrijgemaakt voor het RadioBlocks-consortium om nieuwe technologie te ontwikkelen voor toekomstige radiotelescopen. Het consortium wordt geleid door JIVE in Dwingeloo en bestaat uit radiosterrenwachten, bedrijven en universiteiten, waaronder de Universiteit…
-
Ewine van Dishoeck ontvangt eredoctoraat Universiteit van Genève
Astrofysicus Ewine van Dishoeck is onderscheiden met een eredoctoraat van de Universiteit van Genève. Ze ontving de onderscheiding op 11 oktober tijdens de Dies academicus van de Zwitserse universiteit, die net als de Universiteit Leiden deel uitmaakt van de Europese federatie van onderzoeksuniversiteiten…
-
Babyplaneten worden razendsnel geboren
Nieuw onderzoek onder leiding van de Leidse promovendus Lukasz Tychoniec wijst uit dat planeten rond jonge sterren – op kosmische schaal – in een 'oogwenk' van minder dan een half miljoen jaar worden geboren. Op basis van gegevens van het ALMA-observatorium in Noord-Chili en de Very Large Array in New…
-
Verste sterrenstelsel tot op heden ontdekt met zwaartekrachtlens
Door gebruik te maken van één van de krachtigste zoomlensen van de natuur heeft een internationaal team van astronomen, waaronder dr. Rychard Bouwens, mogelijk het tot op heden verste sterrenstelsel waargenomen met de Hubble-ruimtetelescoop. Dit sterrenstelsel is waargenomen zoals het er 420 miljoen…
-
Zonnekijker in Oude Sterrewacht officieel onthuld
Na bijna 70 jaar heeft de Leidse Sterrewacht er een telescoop bij. Een crowdfundingsactie in maart bracht de 20.000 euro op die nodig was om een zonnekijker te bouwen. Op 19 september verrichtte rector magnificus Carel Stolker de openingshandeling.
-
Harold Linnartz benoemd tot hoogleraar Laboratorium Astrofysica
Het College van Bestuur heeft prof.dr. Harold Linnartz per 1 juni 2011 benoemd tot hoogleraar Laboratorium Astrofysica. Linnartz werkt sinds 2005 als universitair hoofddocent bij de Sterrewacht Leiden.
-
Eerbetoon aan Leidse start Europese sterrenwacht
Met de onthulling van een plaquette in het Academiegebouw brachten staatssecretaris Sander Dekker en een internationaal gezelschap van sterrenkundigen een eerbetoon aan de Leidse start van de Europese sterrenwacht ESO.
-
Een zinderende zomer vol ruimtevaart
Deze zomer voor het eerst in Nederland: het Space Studies Program. Een internationale zomeruniversiteit voor wie een carrière in de ruimtevaart ambieert. Parallel daaraan is er Sizzling Summer of Space: een publieksprogramma voor jong en oud.
-
Clusters van sterrenstelsels beter in beeld dankzij radio-röntgencombinatie
Een team van onderzoekers heeft door slim gebruik van twee soorten telescopen, prachtige beelden geproduceerd van clusters van sterrenstelsels. Het levert niet alleen mooie plaatjes op, maar geeft ook meer informatie over de enorme hoeveelheden energie die vrijkomen rond superzware zwarte gaten in clusters.…
-
De Hubble-telescoop werkt weer. 'Heel knap,' aldus Leidse astronomen
Het is technici vanaf de aarde gelukt om de Hubble-telescoop weer aan de praat te krijgen. Sinds juni werkte deze niet meer door een fout met de boordcomputer. Leidse astronomen Vincent Icke en Henk Hoekstra reageren in dagblad NRC.
-
Kom naar Leiden voor de Landelijke Sterrenkijkdagen
Op 24 en 25 februari opent de Oude Sterrewacht in Leiden haar deuren voor de Landelijke Sterrenkijkdagen. Op meer dan vijftig locaties verspreid over Nederland kan het publiek door een telescoop kijken en meer leren over de sterrenhemel. Bewonder de nachtelijke hemel vanuit de historische Sterrewach…
-
Nederland levert cruciale bijdrage aan Europese röntgentelescoop
Wetenschapsfinancier NWO kent bijna 19,5 miljoen euro toe aan een Nederlands cluster dat bijdraagt aan de ontwikkeling van een röntgencamera annex spectrograaf voor de nieuwe Europese ruimtetelescoop Athena. De Leidse Sterrewacht is een van de leden van het cluster.
-
Sterrenstelsels hebben bipolaire gasuitstroom tot ver in intergalactische ruimte
Sterrenkundigen hebben voor het eerst in drie dimensies waargenomen dat gas vanuit spiraalvormige sterrenstelsels met hoge snelheid naar boven en naar beneden wordt geblazen, ver het sterrenstelsel uit. Ze bevestigen hiermee de theorie van de evolutie van sterrenstelsels: dat stervormende sterrenstelsels…
-
Ewine van Dishoeck wordt Akademiehoogleraar
De KNAW kent dit jaar een Prijs Akademiehoogleraren toe aan Ewine van Dishoeck, hoogleraar moleculaire astrofysica aan de Universiteit Leiden. Van Dishoeck is de meest geciteerde moleculair astrofysicus ter wereld. Ze ontving een aantal grote prijzen, waaronder in 2000 de Spinozapremie.
-
Alumni Appreciation Event zeer gewaardeerd
Afgelopen maandag vond in de Faculty Club van het Academiegebouw de eerste editie van het Alumni Appreciation Event plaats.
-
Leidse astronomen leggen het universum uit in onderwijsvideo's
Een elastische doek over een kom die de ruimte voorstelt, een knikker die op het oppervlak een kuiltje veroorzaakt en zo de ruimte vervormt. Eenvoudige klasexperimenten zoals deze zijn te zien in nieuwe educatieve video's van AstroEDU. In de video's leggen de Leidse astronomen Maria Cristina Fortuna…
-
Ruimtemissie TESS vindt eerste exokometen
Een jaar na zijn lancering heeft NASA’s planetenjager TESS zijn eerste exokometen ontdekt, rond de ster Bèta Pictoris. De kometen verraden zich door hun lange, stoffige staarten.
-
Feest bij International Women and Girls in Science Day in Leiden
Op zaterdag 9 februari 2019 vierden we de International Day of Women and Girls in Science 2019 in Leiden! Bekijk het fotoverslag van deze feestelijke dag, met bijdragen van Robbert Dijkgraaf en Ewine van Dishoeck, en tal van boeiende workshops en spannende experimenten.
-
De evolutie van elliptische sterrenstelsels begrijpen
Team SAURON heeft de Group Achievement Award van de Royal Astronomical Society gewonnen voor hun uitmuntende bijdrage aan de sterrenkunde. Hun wetenschappelijke doelstelling is om de evolutie van elliptische sterrenstelsels te begrijpen door gedetailleerde observaties te maken van nabije objecten. Prof.…
-
Space Scoop een van de Great Websites for Kids
De American Library Association heeft Space Scoop uitgekozen als een van de Great Websites for Kids (GWS). Space Scoop lanceerde vorig jaar een nieuwe website en deelt daar de laatste ruimtenieuwtjes om kinderen te onderwijzen en te inspireren. De website wordt onderdeel van een compilatie van exemplarische…
-
Leiden neemt deel aan Europees educatief wetenschapsproject ‘Teaching Science Through Mystery’
Het project Teaching Enquiry with Mysteries Incorporated (TEMI) heeft een subsidie binnengehaald van de Europese Unie van €3,5 miljoen. In de komende drie jaar moet dit de manier waarop wetenschap in de klas wordt gebracht totaal veranderen. De Leidse Sterrenwacht is coördinator van het TEMI-project…
-
Jonge sterrenstelsels hebben ook al spiraalarmen, balken en ringen
Jonge sterrenstelsels zijn minder rommelig dan verwacht en blijken ook al spiraalarmen, balken en ringen te bevatten. Dat stelt een internationaal team van onderzoekers onder leiding van assistant professor Jacqueline Hodge. De jonge, ver van ons vandaan staande sterrenstelsels waren tot nu toe wazige…
-
Kom naar Leiden voor de Landelijke Sterrenkijkdagen
De Landelijke Sterrenkijkdagen vinden dit jaar plaats in het laatste weekend van februari. Op meer dan vijftig locaties verspreid over Nederland kan het publiek door een telescoop kijken en meer leren over de sterrenhemel. Op de Oude Sterrewacht valt er tijdens het weekend ook genoeg te beleven!
-
Waarom de tijd terugdraaien vaak niet kan
Als er drie of meer objecten om elkaar heen bewegen, is de geschiedenis al niet meer terug te draaien. Dat concludeert een internationaal team van onderzoekers met onder meer Leids sterrenkundige Simon Portegies Zwart uit onderzoek naar drie om elkaar heen draaiende zwarte gaten. Ze publiceren hun bevindingen…