Wat betekent de intersoortelijke interpretatie van het gelijkheidsbeginsel voor de democratische rechtsstaat en is het mogelijk dieren een daarbij passende juridische en politieke positie te verschaffen, zonder te breken met de klassiek-liberale uitgangspunten van de democratische rechtsstaat?

In Tegen de decadentie: de democratische rechtsstaat in verval (2004) wordt het debat over de multiculturele samenleving en inburgering geplaatst tegen de achtergrond van de staatsrechtelijke idealen van Europese democratische rechtsstaten.

In opdracht van de minister bracht de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB) een essay uit, hoe tegenmacht in een democratische rechtsstaat kan worden versterkt en welke organisaties hierin kunnen worden betrokken? De auteurs zijn o.a. Gert Jan Geertjes en Georgina Kuipers, beiden verbonden…

Het referendum over de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten op 21 maart heeft in ieder geval iets losgemaakt: er wordt in kleine ruimtes en grote zalen door heel het land gedebatteerd over de wet. Ook wordt er meer journalistieke aandacht aan besteed dan eerder het geval was.

In een artikel in NRC Handelsblad laat hoogleraar Wim Voermans zich kritisch uit over het conceptvoorstel voor de coronawet.

De stikstofcrisis, de coronapandemie, de klimaatcrisis, de toeslagenaffaire; een opeenstapeling van crises zet democratische instituties in toenemende mate onder druk.

Cursus

We lijken langzaam maar zeker af te stevenen op een crisis van de democratische rechtsstaat. Om het tij te keren is een gedegen kennis en inzicht in het functioneren van de rechtsstaat noodzakelijk. Lees diverse interviews over (de academie voor) de rechtsstaat.

Onlangs kwam het Europees Hof voor de Rechten van de Mens met een opvallende uitspraak; de Zwitserse overheid moet meer doen om klimaatopwarming te voorkomen. Wat betekent dit voor de rechtsstaat? We vroegen het Joost Sillen, hoogleraar Staatsrecht aan de Universiteit Maastricht en docent bij de Academie…

Deze rubriek bespreekt de actuele discussies die er spelen rond de Rechtsstaat. Want de rechtsstaat is nooit af, net als een huis wordt er continu aan verbouwd het up to date te houden.

Geselecteerde columns en bijzondere interviews over de rechtsstaat kun je op deze pagina vinden: laat je verrassen met stof tot nadenken.

We lijken langzaam maar zeker af te stevenen op een crisis van de democratische rechtsstaat. Om het tij te keren is een gedegen kennis en inzicht in het functioneren van de rechtsstaat onontbeerlijk. Het draait daarbij nooit alleen om een effectieve en efficiënte overheid. Het gaat vooral ook om een…

In de afgelopen jaren was de rechtsstaat er niet voor burgers, zo stelt Kutsal Yesilkagit. Hij is betrokken bij de Academie voor de Rechtsstaat en vertelt in dit interview meer over wat er in deze actuele leergang behandeld wordt.

In Wat te doen met anti-democratische partijen? Geven Bastiaan Rijpkema en Paul Cliteur een uitvoerig commentaar op de rede van G. van den Bergh (1890-1966), een Amsterdamse hoogleraar die in 1936 een belangrijke oratie uitsprak waarmee hij het begrip “weerbare democratie” introduceerde.

In de afgelopen jaren was de rechtsstaat er niet voor burgers, zo stelt Kutsal Yesilkagit. Hij is betrokken bij de Academie voor de Rechtsstaat en vertelt in dit interview meer over wat er in deze actuele leergang behandeld wordt.

Deze rubriek bespreekt de actuele discussies die er spelen rond de rechtsstaat.

Voor de één onderstrepen deze uitspraken de urgentie van de klimaatcrisis en de slakkengang waarmee grote partijen als de overheid en Shell maatregelen treffen. Voor de ander is het een ongepaste inmenging van de rechter in politieke zaken en dient men op te passen voor al te veel ‘rechtersactivisme’.…

De opkomst van artificiële intelligentie (AI), waaronder machine learning maakt overheden en enkele grote techbedrijven nóg machtiger dan zij nu al zijn. Is onze constitutie daar klaar voor? Volgens Passchier, universitair docent Staatsrecht aan de Universiteit Leiden en de Open Universiteit, niet.

Cursus

Om hier op de Haagse vierkante kilometer te kunnen functioneren, is constitutionele basiskennis een vereiste, volgens Thom de Graaf, vice-president van de Raad van State. 'Ik merk dat het daaraan steeds vaker ontbreekt, het baart me grote zorgen dat onzorgvuldigheid de boventoon lijkt te voeren.' De…

Op 14 januari 2021 verdedigde Joost Westerweel zijn proefschrift 'Lokale democratische innovatie'. Het promotieonderzoek is begeleid door promotoren prof.mr. G. Boogaard en prof.mr. M.J. Cohen.

Op 10 oktober 2019 verdedigde Janneke Vink haar proefschrift 'The Open Society and Its Animals'. Het promotieonderzoek is begeleid door promotor prof.dr. P.B. Cliteur.

Het is weer zover. Het proces van kabinetsformatie is weer voor enige tijd verplaatst naar een mooi landgoed. Zou het daardoor echt beter gaan? Laten we het hopen. Maar of het nu in Den Haag of elders in het land gebeurt, waar het om gaat is dat er een stevige basis wordt gelegd voor goed bestuur in…

Het Centre for Professional Learning (CPL) van de Universiteit Leiden en het Montesquieu Instituut richten gezamenlijk de Academie voor de Rechtsstaat op. Met dit initiatief bieden zij vanaf eind september een cursus aan met verdiepende kennis en inzicht in de grondbeginselen van de democratische rechtsstaat…

Cursus, Training

In hoeverre biedt de eeuwigheidsclausule in de Duitse Grondwet een voldoende legitimatie voor democratische soevereiniteit?

De toeslagenaffaire legde het falen van de democratische rechtsstaat bloot. Begin dit jaar volgde daarom de belofte van een nieuwe bestuurscultuur. Maar de weg ernaartoe blijkt lang.

Hoe kunnen meer mensen eigenaar worden van technologie? Daaraan ten grondslag ligt de veronderstelling dat op dit moment niet genoeg mensen eigenaar zijn van technologie, en volgens Reijer Passchier, universitair docent Staats- en bestuursrecht en hoogleraar Digitalisering en de democratische rechtsstaat…

Een nieuw commentaar op de Grondwet is de titel van het boek dat deze week is verschenen. In het boek wordt aan de hand van 35 essays beschreven hoe belangrijk de Grondwet is voor de Nederlandse democratische rechtsstaat.

De onderhandelingen tussen de vier beoogde fractievoorzitters verlopen bijna twee weken na de verkiezingen nog niet voorspoedig. Plasterk heeft gemeld nog een week langer nodig te hebben voor deze verkenningsfase. De VVD wil niet in het kabinet, maar een vorm van gedoogsteun en het NSC kan zich niet…

Grondrechten beschermen de burger tegen de overheid, maar ze zijn niet absoluut. Een crisissituatie geeft de overheid niet alleen de mogelijkheid om vrijheden in te perken, het maakt burgers ook duidelijk hoe ver zij hierin wil gaan. ‘Er is binnen de kabinetten Rutte steeds minder gevoel voor rechtsstatelijke…

'Om hier op de Haagse vierkante kilometer te kunnen functioneren, is constitutionele basiskennis een vereiste. Ik merk om mij heen dat het daaraan steeds vaker ontbreekt,' aldus Thom de Graaf, vice-president van de Raad van State. Het baart hem grote zorgen want: 'als onzorgvuldigheid de boventoon voert,…

De ongrondwettelijke programmapunten van de PVV, vormen voor Omtzigt nog steeds een struikelblok om een coalitie te kunnen vormen. Marc Chavannes schetst in De Correspondent eventuele mogelijkheden. Daarbij refereert hij o.a. aan een onderzoek van Wim Voermans, hoogleraar Staatsrecht.

Elon Musk wist met een druk op de knop een strategische Oekraïense drone-aanval te verijdelen. Het laat zien dat de democratie aan een zijden draadje hangt, zegt universitair docent Staatrecht in Leiden en hoogleraar Digitalisering en de democratische rechtsstaat aan de Open Universiteit, Reijer Pas…

1848 – Clubkoorts en revolutie. Democratische experimenten in Parijs en Berlijn. Geerten Waling.

Volg het Joint Legal Technologies Programme voor professionals bij de Universiteit Leiden en de Open Universiteit

De verkiezingen komen er weer aan. Het gevolg van een kabinetscrisis. Politici en media wijzen uitgebreid op 'de issue' waar het om ging. De oorzaak van de breuk wordt breed uitgemeten. Maar is dat wel de oorzaak?

Bij het Instituut voor Strafrecht & Criminologie werken strafrechtjuristen en criminologen met verschillende achtergronden en expertise.

Staatsrechtelijk analfabetisme Wie de politiek sindsdien volgt, zou misschien geneigd zijn om een stap verder te gaan en te spreken over staatsrechtelijk analfabetisme. Het lijkt er soms wel op dat vele spelers in het politieke veld zich niet meer bewust zijn van de regels van het spel en de achterliggende…

Terwijl de kabinetsformatie gewoon doorgaat en ons via de media bezighoudt, gaat ook de rest van de wereld door. Dat is voor sommigen, velen zelfs, aanleiding om daar aandacht voor te vragen. Ook ambtenaren laten zich daarin horen. Voor de ingang van het ministerie van Buitenlandse Zaken worden zelfs…

Op dinsdag 1 maart organiseren de afdeling Staats- en bestuursrecht en studievereniging Res Publica het jaarlijkse master promo-event. In de vorm van een paneldebat zullen verschillende sprekers ingaan op de vraag of onze rechtsstaat crisisbestendig is.

In een college van de Universiteit van Nederland behandelt Reijer Passchier, universitair docent Staats- en bestuursrecht, de staat van onze democratie. 'Wordt het geen tijd om onze democratie te vernieuwen?'

Wat betekent de digitalisering voor de arbeidsmarkt, het bedrijfsleven en de samenleving? Reijer Passchier universitair docent Staats- en bestuursrecht in Leiden en hoogleraar digitalisering en de democratische rechtsstaat bij de Open Universiteit informeerde de SER tijdens een raadsvergadering over…

‘Anne Frank uitvinder van de balpen,’ werd maandag op het Anne Frank Huis geprojecteerd. Dat is te zien op een video die werd gedeeld in het Telegramkanaal ‘The Laser Nazi Bunker’. Met de projectie wordt gesuggereerd dat Anne Frank haar dagboek niet zelf geschreven heeft.

Direct na de vorige fase in de kabinetsformatie werd het wijd en zijd geroepen: het is mislukt, wij zijn weer terug bij af. Voor de partijen die niet bij die formatiefase waren betrokken, is dat een begrijpelijke debat-truc. Door dat zo te zeggen, wordt geïmpliceerd dat de onderhandelende partijen onverantwoordelijk…

De verkiezingen komen er weer aan. Het gevolg van een kabinetscrisis. Politici en media wijzen uitgebreid op 'de issue' waar het om ging. De oorzaak van de breuk wordt breed uitgemeten. Maar is dat wel de oorzaak?

Alles met betrekking tot politiek, bestuur en communicatie valt samen in dit domein. Als cursist voor de bekende Public Affairs basis- en verdiepingsleergang wordt de verbinding tussen de politieke en maatschappelijke omgeving gelegd en krijg je inzicht in politieke en bestuurlijke processen. Daarnaast…

Alles met betrekking tot politiek, bestuur en communicatie valt samen in dit domein. Als cursist voor de bekende Public Affairs basis- en verdiepingsleergang wordt de verbinding tussen de politieke en maatschappelijke omgeving gelegd en krijg je inzicht in politieke en bestuurlijke processen. Daarnaast…

Alles met betrekking tot politiek, bestuur en communicatie valt samen in dit domein. Als cursist voor de bekende Public Affairs basis- en verdiepingsleergang wordt de verbinding tussen de politieke en maatschappelijke omgeving gelegd en krijg je inzicht in politieke en bestuurlijke processen. Daarnaast…