587 zoekresultaten voor “heelal” in de Publieke website
-
1.5 miljoen voor ontwikkelen van een nieuwe hemelkaart en spectograaf op een chip
Het gebiedsbestuur Exacte Wetenschappen van NWO heeft twee subsidies toegekend aan Sterrewacht Leiden. Voor het maken van een nieuwe hemelkaart werd één subsidie toegekend aan Koen Kuijken, en voor het ontwikkelen van een nieuw type spectrograaf, gebaseerd op nanotechnologie, werd een subsidie toegekend…
-
Astronomen verpulveren record verste sterrenstelsel
Een internationaal team van astronomen waaronder Leidse wetenschappers heeft het verste sterrenstelsel tot nu toe opgespoord. Het sterrenstelsel, EGS8p7, bevindt zich op 13,23 miljard lichtjaar van de aarde en ontstond toen het heelal nog maar 550 miljoen jaar oud was.
-
Rottgering en Icke bij DWDD over 300.000 nieuwe sterrenstelsels
Deze week publiceerde een internationaal team van sterrenkundigen de ontdekking van 300.000 nieuwe sterrenstelsels, geleid door hoogleraar Huub Rottgering. Samen met Vincent Icke legde hij bij De Wereld Draait Door uit wat we precies met deze grote ontdekking kunnen.
-
'Verhuizing SRON biedt alleen maar kansen'
SRON Nederlands Instituut voor ruimteonderzoek gaat verhuizen. In 2021 zal de Utrechtse vestiging van het instituut zich vestigen in Zuid-Holland. Leids hoogleraar Paul van der Werf ziet de verhuizing als een grote verrijking: ‘Het wordt allemaal veel gemakkelijker als SRON hier straks op het parkeerterrein…
-
Nieuwe fysica ontdekken in extreme heldere neutronensterren
Astronoom Alexander Mushtukov, momenteel werkzaam bij de Universiteit van Amsterdam, ontvangt een Veni grant van 250.000 euro die hij in Leiden gaat besteden. Onder supervisie van Simon Portegies Zwart zal Mushtukov geavanceerde stimulaties gebruiken om de onbekende fysica in extreem heldere neutronensterren…
-
Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde
Natuurkundigen van het LION doen fundamenteel onderzoek naar natuurkundige verschijnselen, gedreven door nieuwsgierigheid en de wens om de kennis over de wereld waarin wij bestaan te vergroten. Dergelijk onderzoek is altijd een wegbereider gebleken naar toepassingen, en daar hebben de LION onderzoekers…
-
Schoolprogramma's
De Oude Sterrewacht Leiden is een van de partners van het lokale leerecosysteem Verwonder om de Hoek, een Leids onderwijsplatform dat schoolkinderen en families laat verwonderen over de wereld van Natuur, Wetenschap, Technologie en Duurzaamheid. Op deze pagina vindt u welke educatieve programma's de…
- Nieuws
-
Universe Awareness brengt sterrenkunde naar Suriname
Vandaag begint Universe Awareness (UNAWE) met een serie van vier sterrenkunde docententraining workshops in Paramaribo, de hoofdstad van Suriname. De UNAWE workshop is één van de eerste sterrenkundeactiviteiten in het land. Deze workshops zullen de Surinaamse docenten helpen om kinderen te leren over…
-
Ruim 200 toeschouwers Andrei Linde in Leidse Schouwburg
Als gasthoogleraar in Leiden gaf de beroemde theoretisch fysicus Prof. Andrei Linde (Stanford University) een publiekslezing op 23 juni in de prestigieuze Leidse Schouwburg. Linde wordt wereldwijd geroemd als een van de bedenkers van de inflatietheorie, die een verklaring geeft voor de vorm en structuur…
-
Extreem verre, maar volwassen sterrenstelsels ontdekt
Sommige sterrenstelsels in het jonge heelal zijn razendsnel gegroeid, zo blijkt uit waarnemingen van een internationaal team astronomen, onder wie Caroline Straatman en Ivo Labbé van de Leidse Sterrewacht. Ze zijn, op een recordafstand van 12 miljard lichtjaar, uit de periode dat het universum zelf…
-
Pastoor Schmeitsprijs voor de Sterrenkunde toegekend aan Dr. Rychard Bouwens
Tijdens de Nederlandse Astronomen Conferentie te Lommel, België (15 tot 17 mei 2013), zal de Pastoor Schmeitsprijs voor de Sterrenkunde worden uitgereikt aan Dr. Rychard J. Bouwens, verbonden aan de Sterrewacht van de Universiteit Leiden.
-
Astronomen meten verste sterrenstelsel ooit
Een internationaal onderzoeksteam met drie Leidse astronomen heeft een sterrenstelsel gevonden uit de tijd dat het heelal nog maar 5% van zijn huidige leeftijd had. De exacte afstand van het buitengewoon heldere sterrenstelsel is met een van de Keck-telescopen op Hawaï vastgesteld op ruim 13 miljard…
-
Reuzensterrenstelsels groeien vanuit koude kosmische oceanen
De grootste sterrenstelsels in ons heelal halen 'voedsel' uit kosmische oceanen van koud gas en groeien zo nog verder. Dat vermoedt een internationaal team van wetenschappers met daarin twee Leidse sterrenkundigen op basis van uitgebreide waarnemingen aan het Spinnenwebstelsel. De astronomen publiceren…
-
Nieuwe afbeelding van 4,4 miljoen sterrenstelsels bevat een schat aan nieuwe ontdekkingen
Gedurende een periode van zeven jaar heeft een internationaal team van wetenschappers meer dan een kwart van de noordelijke hemel in kaart gebracht met behulp van de Low Frequency Array (LOFAR), een pan-Europese radiotelescoop. Vanuit Leiden zijn onder andere Astronoom Timothy Shimwell en Huub Röttgering…
-
Na de lancering van de volgende grote ruimtemissie: 'Dit is een grote stap in het begrijpen van donkere materie en donkere energie'
Henk Hoekstra en Alessandra Silvestri werken aan de natuurkunde en sterrenkunde van de Euclid missie. De Nederlandse onderzoekers zijn deel van de ESA missie.
-
Zoeken naar verklaringen voor mysterieuze structuren in protoplanetaire schijven
In de schijven van stof en gas rondom jonge sterren, komen mysterieuze structuren voor. Samen met hoogleraar Ewine van Dishoeck onderzocht promovendus Paolo Cazzoletti hoe we deze vormen, zoals ringen, spiralen en gaten, kunnen verklaren. Op 12 december verdedigt hij zijn proefschrift.
-
Een Leidse wandeling tussen de sterren
Met beide benen op de grond, maar toch met je hoofd in de wolken. Het nieuwe boek ‘Wandelen tussen de sterren’ van emeritus-hoogleraar Jos van den Broek vertelt over de Leidse link met natuur- en sterrenkunde. Met de wandelgids in de hand ontdekt de lezer gebouwen, voorwerpen én personen die iets met…
-
Een schat aan infraroodgegevens voor astronomen
Met ESO's VISTA-telescoop is de breedste gevoelige foto van de kosmos genomen die ooit in het infrarood is gemaakt. Deze nieuwe opname van een onopvallend hemelgebied is gemaakt binnen de Nederlands / Engelse / Franse / Deense UltraVISTA-survey en toont meer dan 200.000 sterrenstelsels.
-
Wat doen PAK’s in de ruimte?
Xander Tielens, hoogleraar fysica en chemie van de interstellaire ruimte, krijgt een ERC Advanced Grant voor de studie van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) in de ruimte. De combinatie van astronomische observaties, computermodellen en labonderzoek maakt het onderzoek zeer interdisc…
-
Ruimtetelescoop Euclid maakt eerste testbeelden - astronomen vol verwachting
De twee instrumenten van ESA’s ruimtetelescoop Euclid hebben hun eerste testopnamen gemaakt. De eerste beelden geven aan dat de ruimtetelescoop zijn wetenschappelijke doelen zal bereiken waarvoor hij is ontworpen - en mogelijk nog veel meer. Euclid zal een 3D-kaart maken van een derde van de hemel,…
-
Gigantische botsingen van clusters sterrenstelsels waargenomen
Een internationaal team onderzoekers onder Leidse leiding heeft negen gigantische botsingen in kaart gebracht van clusters van sterrenstelsels. De botsingen vonden zeven miljard jaar geleden plaats. De onderzoekers publiceren hun bevindingen op 2 november in het vakblad Nature Astronomy.
-
Jorinde van de Vis wint For Women in Science Rising Talent-prijs
Jorinde van de Vis wint de For Women in Science Rising Talent-prijs voor vrouwen in de wetenschap, voor haar proefschrift in de kosmologie en deeltjesfysica.
-
Tosca Menten en UNAWE presenteren boek ‘Dummie de mummie en de ster Thoeban’
Zaterdag 20 september presenteerde kinderboekenschrijfster Tosca Menten haar nieuwe boek in de succesvolle reeks Dummie de mummie. Ze deed dat op een wel heel toepasselijke locatie; het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Deze aflevering van Dummies avonturen gaat over de sterren. Universe Awareness…
-
Nederland levert cruciale bijdrage aan Europese röntgentelescoop
Wetenschapsfinancier NWO kent bijna 19,5 miljoen euro toe aan een Nederlands cluster dat bijdraagt aan de ontwikkeling van een röntgencamera annex spectrograaf voor de nieuwe Europese ruimtetelescoop Athena. De Leidse Sterrewacht is een van de leden van het cluster.
-
Ewine van Dishoeck wordt Akademiehoogleraar
De KNAW kent dit jaar een Prijs Akademiehoogleraren toe aan Ewine van Dishoeck, hoogleraar moleculaire astrofysica aan de Universiteit Leiden. Van Dishoeck is de meest geciteerde moleculair astrofysicus ter wereld. Ze ontving een aantal grote prijzen, waaronder in 2000 de Spinozapremie.
-
Leer Ewine van Dishoeck kennen en ontdek onze oorsprong in de ruimte
Is de aarde de enige planeet in het heelal waar leven is, of zouden er ook andere kunnen zijn? Hoe zijn sterren en planeten eigenlijk ontstaan? Is er water – de bron van leven – elders in het heelal?
-
Nieuwe aanwinsten bezoekerscentrum Oude Sterrewacht
Het bezoekerscentrum van de Oude Sterrewacht heeft vanaf 4 december 2017 twee splinternieuwe installaties. Deze installaties maken deel uit van de permanente tentoonstelling en zijn een voorproefje van de plannen die de sterrenwacht heeft voor de toekomst.
-
Donkere materie met een Leids tintje schittert in Ierse kunstgalerij
Een fonkelende visualisatie van donkere materie, zo valt de kunstinstallatie ‘Dark Distortions’ van Thijs Biersteker wellicht het best in woorden te vatten. De tentoonstelling is momenteel te zien in de Science Gallery in Dublin en is geïnspireerd op Euclid, een aanstaande ESA-missie die de mysterieuze…
-
Reusachtige halo's van licht rond vroege sterrenstelsels
Rond alle vroege sterrenstelsels bevinden zich gigantische halo's van licht dat maar moeilijk kan ontsnappen. Dat ontdekte een team astronomen onder leiding van Jorryt Matthee van de Universiteit Leiden en David Sobral van de University of Lancaster.
-
Nieuw stroomschema sluit heelalmodellen uit
Kosmologen hebben vele mogelijke modellen voor het heelal, waarvan er slechts één kan kloppen. Een nieuw stroomdiagram kan er een aantal uitsluiten wanneer twee specifieke eigenschappen van het universum nauwkeurig zijn gemeten. Publicatie in Physical Review D op 7 November.
-
ERC Advanced Grant voor onderzoek naar donkere materie
Donkere materie. Onzichtbaar spul wat volgens berekeningen zo’n 85% van de materie in het heelal omvat. Met een ERC Advanced Grant van 2.5 miljoen euro gaat Hoogleraar Observationele Kosmologie Henk Hoekstra nog preciezer in kaart brengen waar deze donkere materie zich bevindt.
-
Blik op de geboorte van sterrenstelsels - sterrenkundige Marijn Franx bij Spinoza te Paard
Met de nieuwste telescopen op aarde en in de ruimte kunnen astronomen sterrenstelsels zien op grote afstand. NWO-Spinozalaureaat Marijn Franx zal op 17 december bij Spinoza te Paard de meest recente ontdekkingen en inzichten van deze speurtocht tonen. Het licht van de sterrenstelsels die Franx bestudeert,…
-
Zwarte gaten eten graag, maar hebben verschillende tafelmanieren
Alle superzware centrale zwarte gaten in sterrenstelsels blijken periodes te hebben dat ze materie uit hun nabije omgeving verorberen. Maar verder houden de overeenkomsten wel zo'n beetje op. Dat blijkt uit onderzoek van sterrenkundigen uit Groningen, Manchester, Leiden en Pretoria. Ze onderzochten…
-
Vier Leidse consortia krijgen grote NWO-beurs toegekend
Maar liefst vier Leidse onderzoeksteams hebben van NWO een beurs gekregen. Op 27 juli kende de NWO 21 aanvragen binnen de Open Competitie ENW-XL toe. NWO kent de beurzen toe aan consortia binnen de exacte en natuurwetenschappen die ongebonden fundamenteel onderzoek doen dat ‘is gedreven door nieuwsg…
-
Kosmologen vinden nieuwe manier om oer-zwarte gaten te vormen
Wat is donkere materie? Hoe ontstaan superzware zwarte gaten? ‘Oer’-zwarte gaten bevatten wellicht het antwoord op deze langlopende vragen. Leidse en Chinese kosmologen hebben nu een nieuwe manier gevonden waarop deze hypothetische hemellichamen kunnen ontstaan vlak na de oerknal. Publicatie in Physical…
-
Twee Leidse astronomen bekroond met prestigieuze IAU PhD Prize
Twee Leidse astronomen mogen de prestigieuze IAU PhD Prize in ontvangst nemen. Zowel Jorryt Matthee als Niels Ligterink vielen in de prijzen. Wetenschappelijk directeur Huub Röttgering: ‘Dat dit jaar twee van onze promovendi een IAU prijs krijgen voor het beste proefschrift in hun onderzoeksgebied vervult…
-
Bestaat ook buitenaards leven uit DNA?
Ieder levend organisme op aarde bevat DNA, de genetische code die alle informatie over het organisme bevat. Maar is het buitenaardse leven gebaseerd op dezelfde moleculen als het leven op aarde? ‘Ieder levend organisme in het heelal heeft een genetische code nodig,’ zegt Emeritus hoogleraar Theoretische…
-
Première: Astronomy on Tap Leiden
In een café een drankje drinken en tegelijk wat opsteken over sterrenkunde: dat is Astronomy on Tap. Op maandag 27 maart vindt de eerste editie plaats in Leiden.
-
Leiden betrokken bij drie van vijf Natuurkunde Vrije Programma beurzen
NWO heeft Natuurkunde Vrije Programma’s toegekend aan vijf samenwerkingen tussen natuurkundigen aan verschillende universiteiten. De Universiteit Leiden is betrokken bij drie van deze vijf.
-
Publieksevenement International Day of Women & Girls in Science
De Verenigde Naties hebben 11 februari uitgeroepen tot International Day of Women & Girls in Science. De Universiteit Leiden viert deze dag met een open publieksevenement met vrouwelijke topwetenschappers van haar bètafaculteit. Iedereen is welkom vanaf 13:30 uur in het Kamerlingh Onnesgebouw in Lei…
-
Leidse astronomen ontdekken indringers in onze Melkweg
Drie Leidse astronomen hebben een handvol sterren ontdekt die van buiten onze Melkweg lijken te komen. Ze deden hun vondst toen ze de database van de Gaia-missie van de ESA doorzochten. Eigenlijk waren ze op zoek naar sterren die uit onze Melkweg proberen te ontsnappen. Die vonden ze ook, maar de indringers…
-
Werken met datasets die groter zijn dan die van de hele universiteit
Radiotelescoop LOFAR brengt het heelal in kaart. Dat levert niet alleen bijzondere beelden op, maar vooral ook immense hoeveelheden data. Huub Röttgering, directeur van de Leidse Sterrewacht, vertelt over de uitdagingen van het werken met die enorme datasets.
-
Verste quasar ontdekt
Een team van Europese astronomen heeft met behulp van ESO’s Very Large Telescope en tal van andere telescopen de tot nu toe verste quasar ontdekt en onderzocht. Dit heldere baken, dat van energie wordt voorzien door een zwart gat dat twee miljard keer zo zwaar is als de zon, is verreweg het helderste…
-
De kosmos als inspiratiebron: Vincent Icke exposeert als kunstenaar, niet als sterrenkundige
Kunstenaar Vincent Icke exposeert in de galerie van het LUMC. Er zijn parallellen tussen zijn wetenschapsbeoefening en zijn kunst, toch houdt hij die twee graag gescheiden. Prof.dr. Robbert Dijkgraaf opent 16 oktober de tentoonstelling Artificiële Werelden.
-
Sterrenstelsels opsporen uit een paar oplichtende pixels
Sterrenkundige Jorryt Matthee won in 2018 de C.J. Kok Juryprijs voor het beste proefschrift van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Hij slaagde erin een aantal zeldzame sterrenstelsels uit het vroege heelal op te sporen. Eén daarvan kreeg dezelfde initialen als voetbalster Cristiano Ronaldo:…
-
Rychard Bouwens krijgt groot onderzoeksprogramma op ALMA-telescoop
Rychard Bouwens van de Leidse Sterrewacht is de eerste wetenschapper in Nederland die een ‘Large Program’ mag uitvoeren met de geavanceerde ALMA-telescoop in Chili. Samen met zijn team wil hij de unieke capaciteiten van dit observatorium gebruiken om de ontwikkeling van zware sterrenstelsels in het…
-
Koninklijke onderscheiding voor sterrenkundige Vincent Icke
Volkomen overdonderd was prof.dr. Vincent Icke, toen burgemeester Henri Lenferink het woord tot hem richtte en hij in de gaten kreeg dat er iets bijzonders stond te gebeuren. Enkele minuten later speldde Lenferink Icke de versierselen op horend bij de benoeming tot Ridder in de Orde van de Nederlandse…
-
Portegies Zwart in NRC over onontdekte Planeet X
Heeft ons zonnestelsel nog een negende planeet? Twee Amerikaanse astronomen betogen van wel, zo laten ze zien met hun computersimulaties. Leids hoogleraar Simon Portegies Zwart praat in NRC over de betrouwbaarheid van zulke simulaties. ‘Alle fouten of aannames die in je algoritme besloten zitten, krijg…
-
Kinderproject Universe Awareness ontvangt SPORE Award van Science Magazine
Sterrenkundig kinderproject Universe Awareness (Unawe) en het workshopprogramma Deadly Moons hebben een educatieve prijs ontvangen van Science Magazine. Unawe is een binnen de Universiteit Leiden geïnitieerd mondiaal programma dat zeer jonge kinderen via sterrenkunde wil inspireren en opleiden.