307 zoekresultaten voor “kosmische straling” in de Publieke website
-
Liza van Straalen
Bestuursbureau
l.e.van.straalen@bb.leidenuniv.nl | +31 71 527 2727
-
Eerste ontdekking bron van hoogenergetische neutrino’s uit de ruimte
Voor het eerst hebben wetenschappers het spoor van een hoogenergetisch neutrino uit de ruimte herleid tot zijn bron. Het is geproduceerd door een zogeheten blazar, een superzwaar zwart gat. Dat melden onderzoekers van neutrinodetector IceCube in Science. ‘Dit is een mijlpaal voor de neutrinoastronomie,’…
-
Vissen naar neutrino’s in de Middellandse Zee
Natuurkundigen, onder wie de Leidse Dorothea Samtleben, bouwen aan een reusachtige onderwatertelescoop om de oorsprong van neutrinos te ontrafelen en het mysterie rond donkere materie op te helderen. De eerste detector is inmiddels geïnstalleerd. Eenmaal af heeft de telescoop het volume van drie kubieke…
-
Joop Schaye in Volkskrant over reusachtig kosmisch spinnenweb
Het is de grootste structuur in het heelal: een duizelingwekkend web van materie dat sterrenstelsels zoals de Melkweg onderling verbindt. De Leidse Joop Schaye en Michael Maseda waren twee van de astronomen die hielp een piepklein stukje van dit 'kosmische spinnenweb' in beeld te brengen. In de Volkskrant…
-
Hoorcollege ‘Kosmische Krachten’ van prof. Vincent Icke
Welke natuurkundige krachten zijn werkzaam in ons heelal? Prof.dr. Vincent Icke beantwoordt deze vraag in dit boeiende college van ruim zeven uur. Het hoorcollege Kosmische Krachten - Natuurwetten in werking' is nu online te bestellen!
-
Kosmische blokkade verklaart invloed zwarte gaten
Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van prof.dr. Jelle Kaastra heeft een vreemd fenomeen ontdekt bij het superzware zwarte gat in het centrum van een veel bestudeerd sterrenstelsel.
-
Nobelprijs Natuurkunde voor oud-Lorentzhoogleraar
De Nobelprijs voor de Natuurkunde van 2017 is uitgereikt aan Rainer Weiss, Barry Barish en Kip Thorne voor hun ontdekking van zwaartekrachtgolven. Thorne was in 2009 in Leiden Lorentzprofessor. De Leidse hoogleraar Jan Willem van Holten legt uit waarom dit zo’n belangrijke ontdekking is. ‘Er is een…
-
Een stralend heelal
Bij diepe waarnemingen met de MUSE-spectrograaf van de Very Large Telescope van ESO zijn rond verre sterrenstelsels gigantische kosmische reservoirs van atomair waterstof ontdekt. De extreme gevoeligheid van MUSE stelde de onderzoekers in staat om deze vage waterstofwolken in het vroege heelal rechtstreeks…
-
Astronomen brengen spinrag van kosmisch web in kaart
Een internationaal team van astronomen van onder andere de Leidse Sterrewacht, heeft voor het eerst een stukje van het donkere, kosmisch web in kaart gebracht. Het onderzoek versterkt de hypothese dat het jonge heelal bestond uit enorme aantallen, kleine groepjes pasgevormde sterren. De astronomen publiceren…
-
De eerste kosmische 3D-kaart
Het Europees Ruimteagentschap (ESA) heeft de eerste beelden vrijgegeven van de Euclid ruimtetelescoop. De telescoop is gelanceerd op 1 juli 2023. Hoogleraar Galactische sterrenkunde Koen Kuijken bespreekt de nieuwe foto’s in het NOS Radio 1 Journaal.
-
Expeditie deeltjesfysica (voorjaar 2023)
Van het allerkleinste naar het allergrootste
-
Europa
Wij hebben maar één maan, maar wist je dat sommige planeten er heel veel hebben? Jupiter bijvoorbeeld heeft er meer dan negentig! Kun je je voorstellen hoe de hemel eruit ziet voor een alien die op Jupiter woont? Een van die manen is Europa, die waarschijnlijk een oceaan van vloeibaar water heeft onder…
-
Massa-uitstoot reuzenster Èta Carinae verklaard met kosmische dubbelbotsing
De astronomen Simon Portegies Zwart van de Sterrewacht Leiden en Ed van den Heuvel van de Universiteit van Amsterdam hebben een mogelijke verklaring gevonden voor de gigantische massa-uitstoot van de dubbelster Èta Carinae. In hun computersimulatie vinden er twee sterbotsingen plaats, waarbij een van…
-
Reuzensterrenstelsels groeien vanuit koude kosmische oceanen
De grootste sterrenstelsels in ons heelal halen 'voedsel' uit kosmische oceanen van koud gas en groeien zo nog verder. Dat vermoedt een internationaal team van wetenschappers met daarin twee Leidse sterrenkundigen op basis van uitgebreide waarnemingen aan het Spinnenwebstelsel. De astronomen publiceren…
-
Kosmische tsunami wekt comateuze sterrenstelsels
Sterrenstelsels bevinden zich vaak in een cluster. In zo'n cluster zijn ook veel slapende stelsels die al lang geen sterren meer vormen. Een internationaal team onder leiding van Andra Stroe (Universiteit Leiden) en David Sobral (Leiden en Lissabon) heeft nu ontdekt dat deze comateuze sterrenstelsels…
-
Astronomen doen nauwkeurigste kosmische simulatie ooit
Een internationaal team van onderzoekers, met onder hen Matthieu Schaller van de Sterrewacht Leiden en het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde, heeft de grootste en nauwkeurigste virtuele weergave van ons heelal tot nu toe geproduceerd. De onderzoekers hebben supercomputersimulaties gebruikt…
-
Kosmisch recept ontdekt voor maken van glycerol
Het is een team van Leidse sterrenkundigen gelukt om de biologisch belangrijke stof glycerol te maken onder omstandigheden die vergelijkbaar zijn met die in interstellaire wolken. Ze lieten hiervoor koolmonoxide-ijs met waterstofatomen reageren bij min 250 graden Celsius. De onderzoekers publiceren…
-
Kosmische aurora verlicht de verbinding tussen twee clusters van sterrenstelsels
Op een miljard lichtjaar van de aarde is een gigantisch radiobrug ontdekt die twee clusters van sterrenstelsels verbindt. Uit de gloed van deze brug zijn magnetische velden waarneembaar. Dat ontdekten astronomen, waaronder Huub Röttgering en Reinout van Weeren van de Sterrewacht Leiden, met behulp…
-
Magnetische velden gedetecteerd nabij het zwarte gat in het Melkwegcentrum
Astronomen, onder wie de Leidse Remo Tilanus, hebben met behulp van de Event Horizon Telescope voor het eerst magnetische velden waargenomen net buiten de waarnemingshorizon van het superzware zwarte gat in het centrum van onze Melkweg. Publicatie in Science.
-
UV-straling van zware sterren verhindert ontstaan Jupiter-achtige planeet
Een internationaal team van wetenschappers, met onder andere Xander Tielens van de Sterrewacht Leiden, heeft met behulp van ruimtetelescoop Hubble en het ALMA-observatorium aangetoond dat uv-straling van zware sterren kan verhinderen dat planeten ontstaan. De onderzoekers publiceren hun bevindingen…
-
Italiaans eredoctoraat voor Tim de Zeeuw
Prof.dr. Tim de Zeeuw heeft op 24 november een eredoctoraat van de Universiteit van Padua gekregen. De Zeeuw is hoogleraar Theoretische Sterrenkunde aan de Universiteit Leiden en onder meer directeur-generaal van de Europese ruimtevaartorganisatie ESO.
-
Sloveense en Tsjechische scholieren bezoeken Universiteit Leiden
Vierenzestig middelbare scholieren uit Slovenië, Tsjechië en Nederland bezochten de Universiteit Leiden in de week van 7-11 november in het kader van het Talent Education Project. Ze splitsten op in acht groepen, waarvan er sommige naar de bètafaculteit gingen om een onderzoeksproject uit te voeren.
-
Magneetvelden niet doorslaggevend voor leefbaarheid op superaardes
De Volkskrant beschrijft een laboratoriumstudie die aantoont dat magneetvelden essentieel zijn voor de leefbaarheid van zogenaamde superaardes. Leids astronoom Ignas Snellen prijst het als een ‘knap staaltje funamenteel onderzoek’, maar vindt dat het belang van de magneetvelden overschat wordt.
-
Nieuwe onderzoeksmethode Alzheimer met muonen
De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Dit maakt fundamenteel onderzoek naar de precieze oorzaak van essentieel belang. Een van de hoofdverdachten is een bepaald eiwit gevuld met ijzer. Leids natuurkundige Lucia Bossoni (LION/LUMC) heeft nu een nieuwe methode ontwikkeld om…
-
Neutrino's uit de ruimte & Het missende heelal
Lezing
-
Waterdamp verraadt hoe sterren ontstaan rond zwart gat in het vroege heelal
Een internationaal team onder leiding van de Leidse sterrenkundige Paul van der Werf heeft ontdekt dat zich rond een zwart gat in het jonge heelal een ondoorzichtige schijf van gas en stof bevindt waarin in hoog tempo jonge sterren ontstaan. Het team deed de onverwachte ontdekking bij een succesvolle…
- Lezing Ontdekking van de 21 cm straling
-
Probing the darkness: the link between baryons and dark matter
Promotor: Prof.dr. J. Schaye, Co-promotor: Marcello Cacciato
-
Met MASCARA-stations op jacht naar exoplaneten rond heldere sterren
Twee ‘dozen’ op de Canarische eilanden en Chili speuren sinds enkele jaren de hemel af naar exoplaneten rondom heldere sterren. Promovendus Geert Jan Talens heeft deze zogeheten MASCARA-telescopen mee ontwikkeld en er de eerste ontdekkingen mee gedaan. Samen met hem beantwoorden we de belangrijkste…
-
Alles voor één meisje
Wat is er nodig om een mens te maken? Een uitdijend heelal. Gebouwd uit deeltjes, ruimte en tijd, en hun subtiele mechanismen.
-
Wiskunde en natuurwetenschappen
Het collegeaanbod op het gebied van biologie, geologie, scheikunde, natuurkunde, sterrenkunde, wiskunde, informatica en nog veel meer.
-
Eerste De Zeeuw-Van Dishoeck Afstudeerprijs voor Sterrenkunde voor Job Feldbrugge
Op vrijdag 28 november wordt de eerste De Zeeuw-Van Dishoeck Afstudeerprijs voor Sterrenkunde uitgereikt. De prijs, gefinancierd vanuit het nieuwe De Zeeuw-Van Dishoeck Fonds, heeft als doel om jong talent in de astronomie te stimuleren. Job Feldbrugge, afgestudeerd in Groningen, ontvangt de prijs van…
-
Studieprogramma
De bacheloropleiding Sterrenkunde duurt drie jaar. Tijdens deze studie volg je (werk)colleges en voer je experimenten uit. Hierdoor bouw je een stevige basis in verschillende vakgebieden, zoals natuurkunde, wiskunde en informatica.
-
Michael Orrit op Kennislink over Licht als tolk tussen de nano- en macrowereld
Natuurkundige Michel Orrit gebruikt licht om individuele moleculen te onderzoeken.
-
Onderzeese neutrinodetector KM3NeT fors uitgebreid
De bouw van de neutrinodetector KM3NeT op de bodem van de Middellandse Zee is afgelopen weken goed op gang gekomen. Er zijn vijf detectielijnen met elk achttien detectoren afgezonken en geïnstalleerd, en inmiddels komen de eerste meetgegevens binnen, zegt neutrino-fysicus Dorothea Samtleben.
-
Ruimtetelescoop Euclid maakt eerste testbeelden - astronomen vol verwachting
De twee instrumenten van ESA’s ruimtetelescoop Euclid hebben hun eerste testopnamen gemaakt. De eerste beelden geven aan dat de ruimtetelescoop zijn wetenschappelijke doelen zal bereiken waarvoor hij is ontworpen - en mogelijk nog veel meer. Euclid zal een 3D-kaart maken van een derde van de hemel,…
-
Harm Beukers ontvangt hoge Japanse onderscheiding
Harm Beukers, Leids emeritus hoogleraar Geschiedenis van de geneeskunde, krijgt de Japanse Orde van de Rijzende Zon met gouden stralen.
-
Order isomorphisms, order antimorphisms and their interplay with Jordan algebra structures
In dit onderzoek worden orde isomorfismen en orde antimorfisme bestudeerd in het algemene kader van partieel geordende vector ruimten.
-
Het heelal veel scherper in beeld met nieuwe algoritmen en supercomputers
Met nieuwe algoritmen en supercomputers is het gelukt om een haarscherpe radiokaart van het heelal te maken. Nu kunnen sterrenkundigen radiostralen van sterrenstelsels veel preciezer bekijken. Dat publiceerden de Leidse promovendus Frits Sweijen en collega's in Nature Astronomy.
-
Virtueel mee langs sterren en (exo)planeten
Langs ruimtepuin vlakbij huis gaan we steeds verder, tot we uitkijken over waaiers van sterrenstelsels. Gewoonlijk maken schoolklassen deze reis, in het mobiele planetarium dat op school komt. Vandaag mag iedereen mee, gewoon vanaf de bank. Je mag al je vragen stellen: 'Als het heelal geen centrum heeft,…
- Aflevering 12: The Selfish Gene
-
Magneetveld beïnvloedt geboorte zware sterren
Kalle Torstensson en Huib Jan van Langevelde hebben met behulp van de MERLIN-radiotelescoop laten zien dat magneetvelden ook een belangrijke rol spelen bij de geboorte van zware sterren.
-
LiDAR
LiDAR is een relatief nieuwe meettechniek waarmee het Actueel Hoogtebestand Nederland het hele land zeer nauwkeurig mee heeft ingemeten. Het grote voordeel van deze manier van meten is dat vegetatie geen belemmering vormt. Hierdoor kunnen ook gebieden waar vegetatie de zichtbaarheid van de ondergrond…
-
Chemie tussen sterren en planeten
In de grote gaswolken rondom jonge sterren vinden onder extreme omstandigheden chemische reacties plaats. Daarbij ontstaan zowel kleine moleculen, zoals water en keukenzout, als grote, complexe moleculen die kunnen fungeren als bouwstenen van het leven. Deze astrochemie onderzoeken we in Leiden met…
-
Voeding
Met behulp van straling kan de isotopenverhouding van een skelet worden bepaald. Dit geeft informatie over de locatie waar onze voorouders leefden en wat zij consumeerden. Dr. Andrea Waters ontwikkelde een revolutionaire methode, waarmee het voedingspatroon van tienduizenden jaren geleden kan worden…
-
Zwarte gaten zijn soms gigantische vulkanen. Martijn Oei promoveerde erop, mét lof
Niet alles wat in de buurt komt van een zwart gat, wordt erin opgeslokt. Zwarte gaten kunnen materiaal ook wegslingeren, en die kans blijkt aanzienlijk groter dan gedacht. Een toevallige ontdekking en wat Martijn Oei daar vervolgens mee deed, leverden hem 12 december een promotie cum laude op, ‘met…
-
Bezoekerscentrum
Bezoek het vijfhoekige heelal van Gerard Caris en maak kennis met het Pentagonisme.
-
Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde
Onderzoek aan het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde (LION) is fundamenteel en nieuwsgierigheids-gedreven. Al onze wetenschappers delen de wens om de kennis van de wereld om ons heen te vermeerderen, in een open, nieuwsgierige sfeer, waarin innovatieve ideeën ontstaan die toepassingen…
-
Renske Smit ontvangt Rubicon-beurs
De NWO heeft een Rubicon-beurs toegekend aan Renske Smit. Smit krijgt financiering om twee jaar onderzoek te doen naar sterrenstelsels aan de University of Cambridge (Groot-Brittannië)
-
Leidse sterrenkundigen ontdekken grootste deeltjesversneller in het heelal
Een team van voornamelijk Leidse astronomen heeft de grootste deeltjesversneller in het heelal ontdekt. Zij ontdekten dat bij een frontale botsing van vier gigantische clusters van sterrenstelsels deeltjes versneld worden tot zeer hoge energieën. De energieën zijn meer dan een miljoen maal hoger dan…