307 zoekresultaten voor “kosmische straling” in de Publieke website
-
Voetbalmolecuul verklaart 100 jaar oud sterrenkundig probleem
Precies een eeuw geleden namen astronomen de eerste twee diffuse interstellaire banden (DIBs) in de ruimte waar. Bij een DIB ontbreekt een kleur licht in de straling van sterren achter een interstellaire wolk. Hoewel er inmiddels zo’n 500 DIBs bekend zijn, bleven ze tot voor kort onverklaarbaar. Een…
-
Alumni gaan voor het Europees Parlement
Kan niet missen natuurlijk: van de kandidaten op wie je 23 mei kunt stemmen, hebben er veertien aan de Universiteit Leiden gestudeerd. Wij vroegen er vier naar hun drijfveren en ambities. In dit artikel: Conny van Stralen – alumna Duits – en Maurice Hoogeveen, die geschiedenis studeerde.
-
De chemie van het heelal ontrafelen
Complexe moleculen, waaronder de bouwstenen van het leven, ontstaan in laagjes ijs op ultrakoude stofdeeltjes (-260 oC) in de ijle ruimte tussen en rondom sterren. Om deze processen goed te begrijpen gaan Leidse sterrenkundigen een unieke opstelling ‘CRYOPAD’ voorzien van nieuwe en betere meetapparatuur.…
-
Xander Tielens neemt Spinozapremie in ontvangst
Xander Tielens, hoogleraar Fysica en Chemie van de Interstellaire Ruimte, heeft op vrijdagmiddag 7 september tijdens een feestelijke bijeenkomst in de Nieuwe Kerk in Den Haag zijn Spinozapremie in ontvangst genomen.
-
‘Een opgeblazen heelal’, publiekslezing 4 april 2014
Binnen een fractie van de eerste seconde na de oerknal groeide het heelal van de grootte van een atoom tot de afmeting van het zonnestelsel. Tot voor kort was dit slechts theorie maar nieuw onderzoek suggereert dat dit idee echt klopt. In deze lezing leggen Leidse sterrenkundigen uit wat de recente…
-
Waarom de Drentse LOFAR-antennes zo belangrijk zijn
Met duizenden LOFAR-antennes ving een internationaal team van sterrenkundigen onlangs een grote gloed radiostraling op. Een groot deel van deze antennes staan in het Drentse Exloo. Tegen RTV Drenthe vertelt astronoom Reinout van Weeren waarom.
-
Rubicon-beurs voor vier Leidse onderzoekers
Vier jonge, veelbelovende Leidse wetenschappers hebben een Rubicon-beurs ontvangen van NWO. Deze beurs stelt hen in staat om bij buitenlandse topuniversiteiten onderzoek uit te voeren, en zo waardevolle wetenschappelijke ervaring op te doen.
-
Nieuwe inzichten in de ‘zelfmoord’ van cellen met onherstelbaar beschadigd DNA
Erik Danen en zijn collega-onderzoekers van het Leiden-Academic Centre for Drug Research publiceerden in Science Signaling over nieuwe inzichten in de ‘zelfmoord’ van cellen met onherstelbaar beschadigd DNA. Die inzichten kunnen antwoord geven op de vraag waarom kankercellen het menselijk afweermechanisme…
-
Oratie Simon Portegies Zwart, de relevantie van de computationale astrofysica
Op vrijdag 29 januari vertelde Simon Portegies Zwart tijdens zijn oratie over de relevantie van de computationale astrofysica en de rol die computers mogelijk kunnen spelen in het verbeteren van ons begrip van het universum.
-
Versnelde diagnose voor reumapatiënten
Annette van der Helm richt haar onderzoek op het vroeg herkennen van gewrichtsontstekingsreuma om te voorkomen dat klachten chronisch worden.
-
We gaan de beste oogbestralingslijn ter wereld maken
Per jaar worden er in Nederland ongeveer 60.000 mensen met kanker behandeld met straling. Coen Rasch werkt aan het nauwkeuriger maken van protonenbestraling.
-
Expositie Beelden in Leiden intrigeert en vertedert
Zijn kunst en wetenschap elkaars tegenpolen? De openluchttentoonstelling Beelden in Leiden staat dit jaar in het teken van de life sciences. Dat levert intrigerende beelden op, waaronder een heel aandoenlijke.
-
Verlindes nieuwe theorie getest
De Leidse astronoom Margot Brouwer heeft als eerste de nieuwe theorie van de Amsterdamse theoretisch natuurkundige Erik Verlinde getest door middel van de lenswerking van zwaartekracht. De uitkomsten komen goed overeen met de theorie.
-
Nieuwe waterstraalsnijder voor Fijnmechanische Dienst
Met de nieuwe Wardjet A0612 kan de Fijnmechanische Dienst (FMD) snijden met een waterstraal van 4000 bar. Hiermee kan de FMD nog nauwkeuriger, sneller en uitgebreider werken.
-
Donkere materie met een Leids tintje schittert in Ierse kunstgalerij
Een fonkelende visualisatie van donkere materie, zo valt de kunstinstallatie ‘Dark Distortions’ van Thijs Biersteker wellicht het best in woorden te vatten. De tentoonstelling is momenteel te zien in de Science Gallery in Dublin en is geïnspireerd op Euclid, een aanstaande ESA-missie die de mysterieuze…
-
Pi, pie, podcast – vandaag vieren we het getal 3,14
14 maart: een dag waarop wiskunde en taart samenkomen. Hoe zit dat? Ter ere van pi-dag is wiskundepromovendus Mike Daas te gast bij Wetenschap Vandaag op BNR Nieuwsradio. 'Het opduiken van pi kan duiden op een diepere connectie.'
-
Achter de schermen van ons 444-jaar
De dies natalis nadert en dat betekent dat ons jubileumjaar ter ere van het 444-jarige bestaan van de universiteit ten einde komt. We hebben talloze activiteiten georganiseerd, van een vossenjacht tot een tentoonstelling, en ook alle promoties kregen een 444-tintje. Een kijkje achter de schermen, bij…
-
Slotsymposium LLP: ‘hier bestaat geen goed of fout’
Vrijdagmiddag 29 juni stroomde de Marekerk vol met ouders, partnerorganisaties en 88 masterstudenten. Tijdens het slotsymposium van het Leiden Leadership Programme, opgeluisterd door persoonlijke verhalen, namen deze trotse studenten hun LLP-diploma in ontvangst.
-
Amerikaanse NASA-animatie toont oude Leidse theorie
Toen Frank Israel in de jaren 70 afstudeerde aan de Leidse Sterrewacht, had hij nooit kunnen weten dat één van zijn theorieën in 2018 koppen zou maken - en zeker niet in de vorm van een 3D-animatie op het Internet.
-
Sneeuwgrens van water in beeld in planeetvormende schijf
Onderzoek met de ALMA-telescoop waaraan ook de Leidse wetenschappers John Tobin en Steven Bos meewerkten, heeft voor het eerst de sneeuwgrens van water binnen een protoplanetaire schijf in beeld gebracht. Publicatie in Nature op 14 juli
-
FameLab: stikzenuwachtig toch een goed verhaal vertellen
Beginnen met een heel korte stilte. Een rond verhaal vertellen. De jonge bèta-onderzoekers die 17 februari meededen aan de Leidse voorronde van FameLab kregen er complimenten voor van de jury. Je onderzoek presenteren in drie minuten, daar ging het om. De vier winnaars gaan door.
-
LOFAR-antennes onthullen gigantische gloed van radiostraling rond cluster van sterrenstelsels
Een Nederlands-Italiaans-Duits team van sterrenkundigen heeft een enorme gloed van radiostraling waargenomen rond een cluster van duizenden sterrenstelsels. Hiervoor richtten ze achttien nachten lang duizenden LOFAR-antennes op een gebied ter grootte van vier volle manen. Het is voor het eerst dat sterrenkundigen…
-
Landelijke Sterrenkijkdagen op 11, 12 en 13 maart 2022
De 46ste editie van de Landelijke Sterrenkijkdagen vindt plaats in het weekend van 11 t/m 13 maart 2022. Op tientallen plekken in Nederland kun je door een telescoop komen sterrenkijken. Bij het langstlopende sterrenkundige publieksevenement van Nederland draait alles om het ontdekken en beleven van…
-
‘We leven misschien in een heel leeg stukje heelal’
Het universum dijt uit en de snelheid waarmee dit gebeurt hangt nauw samen met de leeftijd van het heelal. Maar tussen twee recente metingen van de precieze uitdijingssnelheid zit een gat van 10%. Kosmologen uit Leiden en Heidelberg hebben dit gat nu voor de helft gedicht.
-
Pop-up tentoonstelling ‘Alle Einsteins’ in Rijksmuseum Boerhaave
In Rijksmuseum Boerhaave opent op 29 mei 2019 de pop-up tentoonstelling 'Alle Einsteins'. Voor de allereerste keer presenteert het museum de gehele verzameling handgeschreven brieven en documenten van Einstein. De tentoonstelling verschijnt onder meer naar aanleiding van de publicatie van de foto van…
-
Dansen met reuzen: de bewegingen van dwerg satellietstelsels
Dwerg satellietsterrenstelsels in de Melkweg voeren een andere dans uit dan onderzoekers aanvankelijk verwachtten. Marius Cautun van Durham University ontving een Marie Curie beurs om de geheimen van deze orbitale dans te ontrafelen. 1 oktober 2018 start hij zijn onderzoek bij de Sterrewacht Leiden…
-
Leidse astronomen bepalen chemische vingerafdruk van kleinste aromatische molecuul
Volgens astrochemici komt het Cyclopropenyl-ion molecuul veel voor in het heelal, maar er kon niet gericht naar worden gezocht met telescopen. Na een decennialange zoektocht is het lichtspectrum in het laboratorium gemeten. Het molecuul is een tussenproduct van chemische reacties die een rol spelen…
-
Alessandra Silvestri wint Vidi om het heelal te begrijpen
Alessandra Silvestri, een kosmoloog bij het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde (LION), krijgt een NWO Vidi-beurs voor onderzoek naar het uitdijen van het heelal. Een groeiend aantal theorieën verklaart waarom het uitdijen van het heelal versnelt, en tegelijkertijd komen er ook steeds meer…
-
Astronomen meten verste sterrenstelsel ooit
Een internationaal onderzoeksteam met drie Leidse astronomen heeft een sterrenstelsel gevonden uit de tijd dat het heelal nog maar 5% van zijn huidige leeftijd had. De exacte afstand van het buitengewoon heldere sterrenstelsel is met een van de Keck-telescopen op Hawaï vastgesteld op ruim 13 miljard…
-
ESO-instrument METIS bereikt belangrijke ontwerp-mijlpaal
Het METIS-instrument dat onder leiding van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) wordt gebouwd voor ESO's toekomstige Extremely Large Telescope (ELT) in Noord-Chili heeft een belangrijke mijlpaal bereikt: het voorlopig ontwerp is goedgekeurd.
-
Supertelescoop ALMA verkent het vroege heelal
Nieuw gemaakte diepe en zeer scherpe beelden van het vroege heelal laten zien dat er een sterk verband bestaat tussen het stervormingstempo in jonge sterrenstelsels en hun totale massa aan sterren. Leidse wetenschappers werkten mee aan het onderzoek.
- Levensloop van sterren
- Avondje Sterrewacht: Levensloop van Sterren
-
Andrea Evers te gast bij BNR Beter over gezond verstand
Bewegen, goed slapen, ontspannen, gezond eten. Dat dit goed voor je is, dat weten we allemaal wel. Maar toch is het voor veel mensen lastig om een gezonde leefstijl te hebben en dit vol te houden. Wat werkt wèl? Gezondheidspsycholoog Andrea Evers vertelt erover bij BNR Beter.
-
Webb-data wijzen op mogelijke atmosfeer rond rotsachtige exoplaneet
Astronomen hebben met de James Webb Space Telescope mogelijk atmosferische gassen ontdekt rond 55 Cancri e, een hete rotsachtige exoplaneet die 41 lichtjaar van de aarde is verwijderd. Dit is het beste bewijs tot nu toe voor het bestaan van een atmosfeer van een rotsachtige planeet buiten ons zonnestelsel.…
- Avondje Sterrewacht: Levensloop van Sterren
-
‘Dat het lampje ineens aangaat in het hoofd van een student, dat vind ik leuk om te zien’
‘Onderwijs heeft altijd al heel erg mijn interesse gehad’, aldus de gepassioneerde Michiel Hogerheijde. Hij was al voorzitter van de opleidingscommissie Sterrenkunde en geeft al vele jaren les. Maar sinds 1 oktober is hij ook de nieuwe opleidingsdirecteur bachelor Sterrenkunde. ‘Ik vind het ontzettend…
-
Neutrino’s zoeken op de bodem van de Middellandse Zee
Met sensoren op de zeebodem speuren Leidse natuurkundigen naar Neutrino’s om inzicht te krijgen in de werking van deeltjesversnellers. Dat doen zij binnen twee internationale samenwerkingsverbanden; Antares en KM3NeT. Begin mei zijn de eerste sensoren succesvol geïnstalleerd. Dat blijkt uit het licht…
-
Leidse wetenschappers genomineerd voor Persoon van het Jaar
Leidse wetenschappers Remco Breuker en Auke-Florian Hiemstra maken kans op de titel Persoon van het Jaar.
-
Sla maar linksaf… Nee het andere links!
Van alle Nederlanders zegt 15% zelf links en rechts niet uit elkaar te kunnen houden. Mensen rijden in de rijles compleet de verkeerde kant op en er ontstaan echtelijke ruzies omdat op weg naar de camping de cruciale afslag wordt gemist. Onderzoekers van de universiteit Leiden en Utrecht doken in de…
-
Leidse promovendus presenteert internationaal studentenevenement
Van pipetteren in het lab naar stralend voor de camera bij een wereldwijd studentenevenement. Met 8.000 kijkers op de livestream presenteerde Marjolein Crooijmans dit jaar de iGEM Giant Jamboree in Parijs.
-
Aminozuur glycine kan ontstaan in donker heelal
Een internationaal team van laboratorium-astrofysici en astrochemici heeft aangetoond dat glycine, het eenvoudigste aminozuur en een belangrijke bouwsteen van het leven, kan ontstaan onder de barre omstandigheden die in de ruimte heersen. De resultaten worden maandagavond gepubliceerd in Nature Astr…
-
Sterrenstelsel in het vroege heelal blijkt toch koolstofrijk
In 2015 dacht Jorryt Matthee een extreem ver sterrenstelsel ontdekt te hebben waarin geen elementen zwaarder dan helium aanwezig waren, genaamd CR7. Drie jaar later toont hij via metingen met de ALMA-telescoop aan dat het sterrenstelsel toch koolstof bevat en zelfs in normale concentraties. De American…
-
Intercontinentale supercomputer ontrafelt de structuur van het heelal
Een internationaal team van astrofysici en computerwetenschappers, onder leiding van prof. dr. Simon Portegies Zwart, is er voor het eerst in geslaagd een grootschalige berekening uit te voeren op twee gekoppelde supercomputers. Het onderzoeksteam gaat met de berekening, genaamd CosmoGrid, de vorming…
-
Sjoert van Velzen krijgt Vidi-subsidie om ‘raadsels uit het heelal’ op te lossen
Minuscule elementaire deeltjes die vanuit de ruimte op aarde botsen, kunnen ons een inkijk geven in de verre objecten waar ze vandaan komen. Maar dan moet je ze wel eerst weten te vangen. Met een Vidi-subsidie van NWO gaat onderzoeker Sjoert van Velzen ‘op jacht’ naar neutrino's die afkomstig zijn van…
-
Veetransport in de oudheid duidt mogelijk op innige band tussen mens en dier
Al in de bronstijd werd vee over lange afstanden door Nederland vervoerd. Dat ontdekten wetenschappers van de Universiteit Leiden en de VU Amsterdam. Publicatie in Journal of Archaeological Science: Reports.
-
Schimmels gebruiken om duurzame energie te maken
Ebru Alazi heeft een systeem ‘gehackt’ dat enzymen maakt in de schimmel Aspergillus niger, om zo makkelijker duurzame energie te kunnen produceren. Ze manipuleerde de schimmel waardoor deze meer pectinases aanmaakte: enzymen die voornamelijk worden gebruikt in de voedselindustrie en bij de productie…
-
Meedenken over de economie van de toekomst
Naar verwachting zal de wereldbevolking tot aan 2050 met twee miljard mensen toenemen. Tegelijk dwingt klimaatverandering ons om het gebruik van grondstoffen te beperken. Biedt de overgang naar een circulaire economie uitkomst? In een Master Honours Class verkennen studenten de mogelijkheden: ‘Verandering…
-
Verbouwde cafeïnemoleculen helpen medisch onderzoek verder
Voordat onderzoekers doelgericht medicijnen kunnen ontwikkelen, moeten ze weten hoe een ziekte precies werkt. Biochemicus Bert Beerkens maakte moleculen waarmee ze dat kunnen uitzoeken. Hij gebruikte cafeïne als basis voor nieuwe moleculen waarmee het onderzoek naar bepaalde receptoreiwitten op cellen…
-
Jannemieke Ouwerkerk nieuwe promovendidecaan: ‘Intrinsieke motivatie cruciaal’
Hoogleraar Europees Strafrecht Jannemieke Ouwerkerk gaat vanaf 1 oktober naast het hoogleraarschap aan de slag als promovendidecaan bij de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Ze kijkt ernaar uit deze functie te vervullen.