654 zoekresultaten voor “oratie” in de Publieke website
-
Beter omgaan met onze grondstoffen
De beschikbaarheid van grondstoffen, de energietransitie en de afhankelijkheid van China. Daarover en meer gaat de oratie van René Kleijn.
-
Italiaanse dialecten gedragen zich exotisch
De dialecten van Italië sterven uit. Maar ze zijn van onschatbare waarde voor het onderzoek naar Romaanse talen, zegt prof.dr. Roberta D’Alessandro vandaag in haar oratie. Ze kennen namelijk grammaticale verschijnselen die meer lijken op Baskisch, Georgisch, Hindi en inheemse Australische talen dan…
-
'Cleveringa’s protest leert ons de waarde van hechte gemeenschappen’
Wat kunnen we leren van Cleveringa’s moedige protestrede? ‘Zonder verbeeldingskracht en een hechte gemeenschap nemen mensen het niet voor elkaar op’, stelt Cleveringa-hoogleraar Michael Ignatieff tijdens zijn oratie op 26 november.
-
Hoogleraar Kinderrechten luidt noodklok: ‘Wereldwijde crises treffen kinderen het hardst’
Door klimaatverandering, oorlogen en de gevolgen van de coronapandemie verslechtert wereldwijd het welzijn van kinderen. In haar oratie wijst Ann Skelton, hoogleraar Kinderrechten in een duurzame wereld, op de desastreuze effecten van meerdere crises die op elkaar inwerken.
-
‘Participatie wordt binnen de duurzaamheidstransitie nog te ad hoc ingezet’
Om beleid en besluitvorming over verduurzaming te ondersteunen, is het belangrijk om burgers en stakeholders te betrekken bij deze processen. ‘Participatie’ heet dat middel in de Bestuurskunde. Hoogleraar Eefje Cuppen constateert dat het nog vaak mis gaat met die participatie. Oratie op 31 oktober.
-
Turen in het diepe universum
Bernhard Brandl, de nieuwe Leidse hoogleraar Infraroodastronomie, bouwt mee aan instrumenten waarmee de grootste telescopen ter wereld worden uitgerust. Met die telescopen kan de mens in het heelal objecten observeren die soms meer dan dertien miljard jaar oud zijn. Op 26 september houdt Brandl zijn…
-
Big data op kleine schaal
Mirjam van Reisen pleit voor big data, opgebouwd met lokale input in ontwikkelingslanden en geschikt voor lokaal gebruik. De nieuwe hoogleraar ‘Computing for Society’ bij de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen koppelt data-science aan ontwikkelingssociologie. Oratie op 10 maart.
-
Koloniaal zonder het te beseffen
De negentiende-eeuwse schrijver Nicolaas Beets en zijn zoon Dirk waren door en door koloniaal. Vader Nicolaas zelfs zonder ooit in Indië of een andere kolonie te zijn geweest. Maar ze realiseerden het zich niet. De nieuwe Scaliger-hoogleraar Rick Honings laat zien dat archieven van schrijvers goudmijnen…
-
Veelzeggende vitrines: wat museumcollecties vertellen over onze rechtsstaat
Wat zegt een negentiende-eeuwse tentoonstelling met traditionele Zeeuwse gebruiksvoorwerpen over de opkomst van het hedendaagse populisme? Heel veel, zo blijkt uit de oratie van Ad Maas.
-
Verveelde of bange kinderen? Gedrag leraar maakt veel verschil
Lerarenopleidingen zouden docenten nog meer moeten voorbereiden op hun pedagogische taak, zo bepleit hoogleraar Onderwijswetenschappen Tim Mainhard in zijn oratie. ‘Juist kinderen die moeilijk leren, hebben baat bij een hechte band met de leraar.’
-
Zo begon de Leidse universiteit 444 jaar geleden haar állereerste dag
Levensechte goden, wapenkletterende schutters en geïmproviseerde professoren. Met een bonte inwijdingsoptocht en honderden opgetrommelde burgers vierde Leiden op 8 februari 1575 de oprichting van de eerste universiteit van de Republiek. ‘Het was geen feestje om de fuif.’
-
Uitbreiding EU: verkeerde lessen uit een schijnbaar voorbeeldig proces
De uitbreiding van de EU met tien Oost- en Midden-Europese landen, verliep voorspoedig. Maar nu wekt verdere uitbreiding weerstand op, en zijn Polen en Hongarije bezig een aantal democratische principes overboord te zetten. Hoe komt dat? Antoaneta Dimitrova, hoogleraar Comparative Governance, legt…
-
Orgel Academiegebouw 25 jaar: ‘Een klein orgel met een grote bek’
Universiteitsorganist Jan Verschuren en beheerder Bert Crama vertellen over de orgelgeschiedenis, improviseren bij cortèges en hun liefde voor het orgel.
-
De illusie als sleutel: hoe ruimtelijke techniek patiënten kan helpen
Ruimtelijke techniek, zoals virtual reality, kan patiënten helpen die moeite hebben met ruimtelijke cognitie, bijvoorbeeld wanneer zij snel de weg kwijtraken. In haar oratie vertelt neuropsycholoog Ineke van der Ham over het belang van de patiëntbeleving, avatars en de ruimte voor innovatie.
-
Hoe kunnen wetenschappers worden gesteund bij bedreigingen op social media?
‘Wetenschappers die op social media hun kennis delen met de buitenwereld, worden vaak beledigd of zelfs bedreigd. Vooral vrouwelijke wetenschappers en wetenschappers van kleur lijken regelmatig het slachtoffer te zijn van seksistische en racistische reacties.' Dit stelde Ineke Sluiter, hoogleraar Griekse…
-
‘Meer aandacht nodig voor kinderrechten in de gezondheidszorg’
In haar oratie benadrukt Mirjam Sombroek van Doorm dat er meer aandacht nodig is voor kinderrechten in het denken over recht en gezondheid.
-
De toekomst vormgeven met verhalen uit het verleden
De archeoloog zien als een hedendaagse sjamaan. Een opvallende vergelijking die bijzonder hoogleraar Public Archaeology Luc Amkreutz maakt in zijn oratie.
-
China als laboratorium voor de rest van de wereld
Florian Schneider onderzoekt wat mensen doen met technologie en wat technologie doet met mensen. En dan vooral in China.
-
Weg met de wetenschappelijke hokjes
Hoe onderzoek je complexe calamiteiten als een kernramp of een natuurramp? Wie helpt de juridische kluwen van de Brexit te ontwarren? De grote maatschappelijke thema’s van deze tijd vragen om interdisciplinaire samenwerking. Leidse wetenschappers pitchten hun onderzoek op een symposium op het Leiden…
-
Meten, weten en wat dan?
Er wordt flink gemeten in de geestelijke gezondheidszorg, maar de informatie uit deze metingen wordt onvoldoende gebruikt. Dat stelt Edwin de Beurs in zijn oratie ‘Meten, weten en wat dan?’ op 27 november. De hoogleraar ROM en Benchmarken pleit voor beter gebruik van de meetuitkomsten.
-
Gezond ouder worden? Verleg de focus van individu naar populatie
David van Bodegom, hoogleraar Vitaliteit in een verouderende populatie, spreekt op 11 november zijn gelijknamige oratie uit. Volgens Van Bodegom ligt de sleutel tot gezond ouder worden in de leefomgeving. Hij pleit er dan ook voor om in de strijd tegen leefstijlgerelateerde aandoeningen onze leefomgeving…
-
Tbc en ander misbruik van het immuunsysteem
Ongeveer twee miljard mensen dragen een slapende vorm van de tbc-bacterie met zich mee die ons immuunsysteem misbruikt. Hoogleraar Immunobiologie Annemarie Meijer onderzoekt ons afweersysteem, onder meer om aanknopingspunten voor behandeling van tbc te vinden. Oratie op 21 september.
-
Afzetten tegen Franse deelwoordconstructie
Het zinnetje ‘ijs en weder dienende’ is een goed voorbeeld van de zogenoemde deelwoordconstructie en misschien wel een van de meest ondoorgrondelijke van het Nederlands. Want wat (of wie) dient nu wie (of wat)? De betekenis is eigenlijk ‘als het ijs en weer meezitten’. De oratie van Gijsbert Rutten,…
-
‘Politici moeten meer grip krijgen op internationale ambtenaren’
De Europese Unie neemt buiten het zicht van nationale parlementen besluiten die diep ingrijpen in het leven van burgers. Hoogleraar International governance Kutsal Yesilkagit pleit voor grondig onderzoek naar het functioneren van grensoverschrijdende bestuursvormen en hoe politici hun ambtenaren aansturen.…
-
‘Rechtvaardigheid kan niet zonder goede waarheidsvinding’
Hoogleraar Criminalistiek Charles Berger denkt dat rechterlijke dwalingen vaker kunnen worden voorkomen door een betere waarheidsvinding. Hij wil zich daarom niet alleen richten op de vooruitgang van de forensische wetenschap, maar ook op het verbeteren van het redeneren met bewijs door juristen. Oratie…
-
Kritisch denken? Of liever genereus denken?
‘Kritisch denken’ is een frase die elke academicus kent: het is het eerste leerdoel in de Leidse Onderwijsvisie. Het is ook een historisch thema, met wortels die ver terug gaan, en een actueel probleem. Steeds vaker klinkt de vraag: is kritisch denken wel écht het belangrijkste dat studenten aan de…
-
China: antropologisch maatwerk voor een wereldmacht
Global versus local, democratie versus dictatuur, traditie versus modernisering: met dergelijke tegenstellingen kan een antropoloog niet goed overweg. Die kijkt minutieus naar wat er echt gebeurt, en kan daarom de nuance aanbrengen in blauwdrukken en debatten, zo betoogt Frank Pieke, hoogleraar Modern…
-
Gezocht: bacteriën die planten doen floreren
Planten houden van gunstige microben zoals bacteriën en schimmels: ze groeien beter en worden er gezonder van. Hoogleraar Microbiële Ecologie Jos Raaijmakers speurt naar de juiste microben die gebruikt kunnen worden door de landbouw. Oratie 13 november.
-
(Sh)it happens! Ook bij faillissementen
Bij de afwikkeling van faillissementen is de rol van de curator soms te groot. Dat betoogt prof.mr. Reinout Vriesendorp tijdens zijn oratie op 24 juni.
-
Internationale lezingenreeks over morele moed start op 22 september
Een nieuwe online webinar-reeks, de Cleveringa Dallaire Critical Conversation Series, start op 22 september. In deze publiekelijk toegankelijke serie spreken panels van prominente Leidse en internationale experts over leiderschap en morele dilemma’s in tijden van conflicten en crisis.
-
Artsen en burgers onder vuur in conflictgebieden
Het is tijd dat de internationale gemeenschap een halt toeroept aan oorlogsmisdaden - in het bijzonder tegen medisch personeel. Dat zei internationaal voorzitter Joanne Liu van Artsen zonder Grenzen tijdens de Cleveringa-oratie.
-
‘Kunstenaar moet over zijn eigen schaduw heen springen’
Hoe kunnen kunstenaars-promovendi hun eigen artistieke werk onderzoeken? Ze moeten behendig switchen van maker naar kritische beschouwer en gedegen theoretisch onderzoek doen, stelt hoogleraar kunstgeschiedenis Janneke Wesseling. Ook de esthetische waarde moet ter discussie staan. Oratie op 19 septe…
-
Hoe ontstonden handelsnetwerken in het derde millennium voor Christus?
Grondstoffen werden vroeger over duizenden kilometers afstand vervoerd. Waarvoor werden ze geruild en waarom sloten mensen in West-Azië zich aan bij deze handelsnetwerken?
-
Njord schrijft boek over eigen oorlogsgeschiedenis
Het nieuwe boek 'Njord in de Oorlog' beschrijft via uitgebreide, persoonlijke verhalen op welke manieren de Leidse studentenroeivereniging werd geraakt door de Tweede Wereldoorlog. Op maandag 16 november overhandigde praeses Rosalie ten Wolde het eerste exemplaar aan rector magnificus Carel Stolker.
-
'Raadselachtige ziekte van Ménière is ondergeschoven kind binnen de geneeskunde'
Al in 1861 werd voor het eerst de Ziekte van Menière beschreven, een aandoening aan het gehoor- en evenwichtsorgaan. Toch is er nog steeds geen goede diagnose en behandeling beschikbaar. Tjasse Bruintjes, bijzonder hoogleraar Keel-, Neus- en Oorheelkunde wil meer aandacht voor deze raadselachtige ziekte.…
-
Pierre Bokma kruipt even in de huid van Cleveringa
Acteur Pierre Bokma wekt bijna 75 jaar later, op een steenworp afstand van het Academiegebouw, de protestrede van professor Cleveringa tot leven. Familieleden van Cleveringa en Hazelhoff Roelfzema kijken ontroerd toe.
-
Mens en organisatie floreren bij goed werkgeverschap
Schoonmakers met negentig seconden poetstijd per wc. Buschauffeurs die veel te weinig plaspauzes hebben. Maaltijdbezorgers die door een algoritme worden geappt als ze iets te traag fietsen: 'Kun je het vinden?' Hoe blijven mensen overeind in de veeleisende, dynamische werkomgeving van vandaag? Om die…
-
Hoe bitterzoete suikerchemie ziekteverwekkers aanpakt
De uitdaging is groot, maar de voldoening als het lukt ook: complexe suikermoleculen maken die een rol spelen in de biologie.
-
Geschiedenis zit 'm in het verlangen naar geweren en flatscreens
Geschiedenis kan gevonden worden in gebruiksvoorwerpen en in interviews met gewone burgers. ‘Een antropologische benadering werkt beter bij de reconstructie van het alledaagse leven’, meent historicus Jan-Bart Gewald. Oratie 6 juni.
-
Psychologen moeten meer voorspellen
Statistische modellen doen betere voorspellingen over toekomstig gedrag dan psychologen die gedrag louter verklaren. Daarom moeten psychologen zich meer richten op de ontwikkeling van accurate statistische voorspellingsmodellen. Dat stelt Mark de Rooij, hoogleraar Methodologie en Statistiek van Psychologisch…
-
Kunnen we zonder bureaucratie?
Niemand houdt er echt van, maar bureaucratie is wel degelijk nodig, betoogt Sandra Groeneveld in haar oratie. We moeten er alleen anders mee omgaan, bepleit ze. Leg niet alles vast in regels, maar investeer in het gedrag van mensen.
-
Leren kijken als de ander
Hoe bepaalt een boer of zijn koe een prijswinnaar is? Een antropoloog die deze boeren bestudeert, moet niet alleen naar de boeren zelf kijken, maar vooral ook leren hoe zij de wereld zien. Dat betoogt Cristina Grasseni, de nieuwe hoogleraar Antropologie. Oratie op 30 oktober.
-
‘Niet technologie, maar wijzelf moeten onze toekomst vormgeven’
Reizen in zelfrijdende auto’s of beter functioneren door slimme implantaten onder de huid. Nieuwe technologie kan veel bieden, maar we moeten ons niet laten overrompelen. Dat stelt Bart Custers, hoogleraar Law and Data Science, in zijn oratie op 21 mei. ‘Er is te weinig discussie over hoe we de toekomst…
-
Realistische scenario’s voor een duurzame samenleving
Hoe bepaal je welke energievormen het geschiktst zijn voor een duurzame samenleving? Scenario’s - mogelijke toekomstbeschrijvingen aan de hand van modellen - kunnen hierbij helpen. In zijn leeropdracht Sustainable Energy richt prof.dr. Gert Jan Kramer zich op milieuanalyse van realistische scenario’s.…
-
Mensen en andere primaten vertonen opvallende overeenkomsten in hun zoektocht naar voedsel
Hoe uniek is het menselijke vermogen om te leren en zich aan te passen aan de omgeving? Met veldonderzoek - in het regenwoud en in dierentuin Artis - onderzoekt primatoloog Karline Janmaat op welke manier mensen en andere primaten zich aanpassen aan de omgeving in hun zoektocht naar voedsel. Als hoogleraar…
-
‘Migraine vraagt om een genderspecifieke aanpak’
‘Migraine is een hersenziekte. Als het eenvoudig was dan hadden we het al opgelost’. Dat is de titel van de oratie die hoogleraar Neurologie Gisela Terwindt op vrijdag 3 juni uitspreekt. Ze benadrukt in haar toespraak het belang van onderzoek naar de verschillen tussen vrouwen en mannen met migraine…
-
Hoe modellen voor hersenaandoeningen lijken op de Nachtwacht
Hoogleraar Humane genetica Willeke van Roon spreekt op maandag 28 maart haar oratie uit getiteld: ‘Translationeel onderzoek, waar kleine onderdelen samen het grote geheel maken’. Daarin benadrukt ze dat universitair medische centra hun verantwoordelijkheid dienen te nemen voor het vinden van behandelingen…
-
‘Spijkerschrift-studie is nog een open veld’
In Mesopotamië (3000 v. Chr. tot 70 n. Chr) zijn de oudste vormen van literatuur en recht gevonden en belangrijke ontdekkingen in de wetenschap en techniek gedaan. Al deze ontwikkelingen zijn op kleitabletten in spijkerschrift vastgelegd. Daarom kan bestudering van spijkerschrift ons ook nu nog veel…
-
Beter hersenonderzoek dankzij interdisciplinaire aanpak
Hoe kunnen praktijk en theorie elkaar versterken in de neurowetenschappen? Hoogleraar Birte Forstmann spreekt in haar oratie op 2 oktober over het bouwen van interdisciplinaire bruggen tussen cognitieve neurowetenschap en cognitieve modellen. Haar aanpak kan bijdragen aan hersenonderzoek met minder…
-
Taal als tijdmachine
Marian Klamer legt verdwijnende Austronesische en Papuatalen vast en werpt nieuw licht op de Indonesische geschiedenis.