Het ontwerp voor het METIS-instrument voor de Extremely Large Telescope (ELT) is definitief. De Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) heeft groen licht gegeven voor de productie van alle onderdelen van het instrument. Het is het eerste ELT-instrument, ontworpen en te bouwen onder Nederlandse leiding,…

Nieuwe krachtige telescopen, zoals de European Extremely Large Telescope, zullen de atmosferen van aardachtige planeten gaan ontrafelen met behulp van nieuwe waarneemmethoden zoals onder ontwikkeling in Leiden. Zuurstof kan dan mogelijk als eerste bewijs dienen voor buitenaards leven.

Even though more than 4000 extra-solar planets are known today, only a small fraction of these has been captured in an image. To better understand the planet formation mechanisms in solar-like environments we started the Young Suns Exoplanet Survey (YSES).

Hoogleraar Vorming van sterrenstelsels Joop Schaye verscheen in het NRC over de tot dusver onzichtbare gloed die het hele heelal verlicht. Hij was onderdeel van een internationaal team van astronomen dat deze ontdekking publiceerde in vakblad Nature.

Een team bestaande uit de Leidse astronomen Tiffany Meshkat en Matthew Kenworthy heeft met behulp van ESO’s Very Large Telescope een zwak object in beeld gebracht dat met een heldere ster mee beweegt. Met een geschatte massa van vier of vijf keer die van Jupiter zou het de minst zware planeet buiten…

In 2012 bestaat de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) 50 jaar. Om dit te vieren worden wereldwijd activiteiten georganiseerd. Op 5 oktober wordt de ESO-jubileumtentoonstelling geopend in de historische Leidse Sterrewacht. Deze tentoonstelling, met de toepasselijke naam 'Spectaculair Heelal', bestaat…

Op 4 december werd de exoplaneet aan de astronomische wereld gepresenteerd, die eind vorig jaar door drie Leidse studenten onder leiding van Ignas Snellen is ontdekt. Het blijkt een uniek object te zijn, een stuk groter dan Jupiter, en met bijna vijf keer zijn massa.

Waarschijnlijk hebben astronomen met ESO’s Very Large Telescope voor het eerst een planeet-in-wording waargenomen die nog in een dikke schijf van gas en stof genesteld zit. De ontdekking is gedaan door een internationaal team van astronomen, onder wie Matthew Kenworthy van de Universiteit Leiden. Indien…

Een team van voornamelijk Leidse astronomen heeft de grootste deeltjesversneller in het heelal ontdekt. Zij ontdekten dat bij een frontale botsing van vier gigantische clusters van sterrenstelsels deeltjes versneld worden tot zeer hoge energieën. De energieën zijn meer dan een miljoen maal hoger dan…

Een team van Europese astronomen heeft met behulp van ESO’s Very Large Telescope en tal van andere telescopen de tot nu toe verste quasar ontdekt en onderzocht. Dit heldere baken, dat van energie wordt voorzien door een zwart gat dat twee miljard keer zo zwaar is als de zon, is verreweg het helderste…

Promotores: Prof.dr. M. Franx, Prof.dr. M. Kriek (Univ. of California at Berkeley)

Promotor: J.N. Kok, Co-promotor: M.S. Lew

Het is de grootste structuur in het heelal: een duizelingwekkend web van materie dat sterrenstelsels zoals de Melkweg onderling verbindt. De Leidse Joop Schaye en Michael Maseda waren twee van de astronomen die hielp een piepklein stukje van dit 'kosmische spinnenweb' in beeld te brengen. In de Volkskrant…

The formation and evolution of galaxies is fundamentally driven by the formation of new stars out of cold gas.

Understanding the formation and evolution of planetary systems is one of the most fundamental challenges in astronomy. To directly image and study young exoplanets and the circumstellar disks they form from, dedicated high-contrast imaging instruments are built.

Met een speciaal symposium in museum Boerhaave vierde ESO op maandag 26 september haar 60-jarig bestaan. Meer dan 100 wetenschappers, politici en mensen uit de industrie waren aanwezig om terug te kijken op samenwerkingen, mijlpalen en ontdekkingen. De Leidse astrochemicus Ewine van Dishoeck was één…

Een sterrenstelsel kan groeien door gas uit zijn directe omgeving naar binnen te trekken. Maar astronomen weten nog niet precies hoe dit gebeurt. Sterrenkundige Joop Schaye gaat met een Europese onderzoekssubsidie van 1,5 miljoen euro op zoek naar antwoorden.

Dankzij een slimme nieuwe techniek zijn Leidse astronomen er voor het eerst in geslaagd om de atmosfeer van een exoplaneet gedetailleerd te onderzoeken. De resultaten van hun onderzoek worden op 28 juni gepubliceerd in het tijdschrift Nature.

This thesis investigates how galaxies form and what diversifies the evolutionary histories of galaxies.

Een nieuwe manier om het licht van verre planeten te analyseren zou ons bewijs kunnen leveren van buitenaardse planten, schrijft astronomie-auteur Colin Stuart in de New Scientist. In zijn artikel beschrijft hij het werk van de groep van de Leidse astronoom Rob van Holstein. Dit team detecteerde afgelopen…

Sterrenkundige Ignas Snellen onderzoekt atmosferen van exoplaneten met als uiteindelijk doel aanwijzingen voor leven te vinden. Dat lukt steeds beter dankzij alsmaar slimmere meetmethoden van zijn onderzoeksgroep. ‘Binnen tien jaar wordt het echt spannend.’ Oratie 8 november.

Promotores: F.H.J. Redig, W.T.F. den Hollander

Paul Hudson, universitair hoofddocent Fysische Geografie bij Leiden University College, onderzoekt de menselijke invloeden op rivieren in laagland in zijn nieuwe boek.

In this thesis, we use low-frequency and high-frequency radio observations to address the following questions regarding quasars: is the radio loud/quiet quasar dichotomy real?

Developing robust algorithms and theory for establishing cause-effect relationships from observational data that scale up to large data sets

Promotor: S.M. Verduyn Lunel

De Oude Sterrewacht heeft een rijke geschiedenis. Op deze pagina vindt u een beknopte versie van de historie die zich in het observatorium heeft afgespeeld.

Een internationaal team van sterrenkundigen waaronder ook Leidse wetenschappers publiceert het beeld van een jonge ster met een omringende stofschijf die nog steeds gevoerd wordt vanuit de omgeving. Het verschijnsel rond de ster SU Aur kan verklaren waarom zoveel exoplaneten niet netjes uitgelijnd zijn…

Promotor: W.Th.F. den Hollander Co-Promotor: F.M. Spieksma

Promotor: Prof.dr. T. Hankemeier, Prof.dr. J.C.T. Eijkel (Twente University)

Leidse wetenschappers gaan een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van een camera voor de in aanbouw zijnde European Extremely Large Telescope. Op 28 september tekende de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie een samenwerkingsovereenkomst met de European Southern Observatory.

Astronoom Jos de Boer heeft in Nice de Chesneauprijs in ontvangst genomen voor zijn onderzoek naar zogeheten protoplanetaire schijven. De prijs wordt toegekend aan het beste sterrenkundige proefschrift op het gebied van hoge ruimtelijke resolutie. ‘Ik zie het als een goede kans om over mijn onderzoek…

Een internationaal team van astronomen van onder andere de Leidse Sterrewacht, heeft voor het eerst een stukje van het donkere, kosmisch web in kaart gebracht. Het onderzoek versterkt de hypothese dat het jonge heelal bestond uit enorme aantallen, kleine groepjes pasgevormde sterren. De astronomen publiceren…

This thesis examines silicon pore optics (SPO), a technology that exploits silicon wafers from the semiconductor industry to create extremely high quality X-ray optics, by studying its manufacturing process, applications, and prospects.

Een internationaal team van sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft voor het eerst een stofschijf in kaart gebracht rond een jonge super-Jupiter, een hemellichaam dat qua grote en eigenschappen tussen een reuzenplaneet en bruine dwerg in ligt. De infraroodstraling die van de schijf afkomt, doet vermoeden…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft na jaren speuren en het tarten van de grenzen van een telescoop, voor het eerst direct gepolariseerd licht opgevangen van een exoplaneet. Ze kunnen uit het licht afleiden dat er een schijf van stof en gas rond de exoplaneet draait…

In this thesis I highlight the applications of Oxford Nanopore Technologies (ONT) sequencing. This technique is a relatively new approach in the sequencing field, where nanopores are embedded in a membrane, DNA molecules are pulled through nanopores and an electrical current serving as the sequencing…

Met elke ontdekking geeft het heelal een fractie van zijn geheimen prijs: de verste melkwegstelsels en quasars, de atmosferen van exo-planeten, metingen aan donkere materie, complexe moleculen in de ruimte. Dit is waar de wetenschappers van de Sterrewacht Leiden samen met hun collega’s in en buiten…

Until the 1990s, the only known planets were those in our Solar System. Three decades later, several thousand exoplanets have been discovered orbiting stars other than the Sun, and substantial efforts have been made to explore these strange new worlds through spectroscopic analyses of their atmosphe…

Laatste technologische ontwikkelingen op het gebied van datamining en profilering.

In 2015 dacht Jorryt Matthee een extreem ver sterrenstelsel ontdekt te hebben waarin geen elementen zwaarder dan helium aanwezig waren, genaamd CR7. Drie jaar later toont hij via metingen met de ALMA-telescoop aan dat het sterrenstelsel toch koolstof bevat en zelfs in normale concentraties. De American…

Een internationaal team van astronomen, waaronder Leidenaar Christian Ginski, heeft nog nooit eerder waargenomen structuren ontdekt in een stofschijf rond een nabije ster. Publicatie in Nature op 8 oktober.

Op een bergtop, middenin een kurkdroge woestijn in een uithoek van Chili, is nu nog niks te zien. “Gebruik je verbeelding”, zegt sterrenkundige Ewine van Dishoeck tegen haar onderzoeksgroep uit Leiden en Garching die met haar meereisde naar deze afgelegen plek. “Want in mei dit jaar wordt hier de eerste…

I have studied the hot, diffuse gas around and between galaxies. Specifically, I have used the EAGLE numerical simulations of galaxy formation to predict the properties of this gas, and I have used those properties to predict specific observables: soft X-ray absorption and emission lines.

Why do black holes emit thermal radiation? And how does a closed quantum system thermalize?

Op feestelijke wijze is een begin gemaakt met het grondwerk voor ESO’s European Extremely Large Telescope (E-ELT). Op donderdag 19 juni werd een deel van de 3000 meter hoge berg Cerro Armazones opgeblazen om de top, waarop de grootste optische/infraroodtelescoop ter wereld komt te staan, te kunnen e…

What performance criteria does a new technology have to fulfill in order to be added to the list of future energy options and what constraints exist in terms of broad market penetration?

Maar liefst 72 nieuwe kandidaat-sterrenstelsels, dat is het resultaat van de diepste waarneemcampagne ooit. Een internationaal team astronomen met een grote Nederlandse en Leidse inbreng publiceert erover in tien artikelen in een speciale editie van het vakblad Astronomy & Astrophysics.

In this thesis, I study the formation of large-scale structure and the physics of particle acceleration at large scales (~Mpc).