Een veilige werkplek
Of je nu aan een bureau werkt of in een laboratorium: iedere werksituatie kent risico's. De universiteit streeft naar een zo gezond mogelijke werkomgeving en probeert gezondheidsrisico's zoveel mogelijk te beperken.
Als je te lang achter een computer of laptop zit, kun je lichamelijke klachten ontwikkelen. Gezondheidsklachten door beeldschermwerk werden vroeger RSI (Repetitive Strain Injury) genoemd. Tegenwoordig spreken we vaak over KANS (klachten arm, nek en schouder). Klachten kunnen zich voordoen in spieren, pezen en zenuwen, zowel van nek en schouders als armen en handen. Bij het ontwikkelen van dit soort klachten spelen vijf factoren een rol: werkplek, werktijden, werktaken, werkdruk en werkhouding.
Waar vind je tips om deze klachten te voorkomen of op te lossen?
- Lees de brochure Beeldschermwerk en RSI.
- Bekijk de arbocatalogus KANS van de universiteiten. In deze catalogus vind je informatie over preventie, voorlichtingsmateriaal en hulpmiddelen om risico's te inventariseren.
- Bekijk een filmpje over het instellen van een computerwerkplek.
Als je vaak veel of verkeerd tilt, draagt, trekt of duwt of als je veel staat of loopt tijdens je werk, loop je risico op overbelasting. Je krijgt dan bijvoorbeeld rugklachten. Het is daarom belangrijk om je werk op een verantwoorde manier uit te voeren en fysieke belasting zoveel mogelijk te limiteren.
Wil je weten hoe je klachten kunt voorkomen? Lees dan de folder Aandachtspunten tillen en dragen.
Op je werk kun je in aanraking komen met stoffen die bij jou een allergische reactie oproepen, zoals irritatie van de huid, neus, ogen of longen.
Latexallergie en proefdierallergie
Vooral latexallergie en proefdierallergie komen met enige regelmaat voor: latexallergie bij werknemers die veel in aanraking komen met rubberproducten en proefdierallergie bij werknemers die met proefdieren werken. In de folders Latexallergie en Proefdierallergie lees je alles over deze allergieën en wat je kunt doen om ze te voorkomen.
Vermoed je dat je een allergie hebt opgelopen door je werk? Meld dit dan aan je leidinggevende en/of neem contact op met de bedrijfsarts.
De Legionellabacterie kan groeien in water en waterleidingen. Dat betekent dat nevel uit bijvoorbeeld douches, sproei-installaties en brandslangen via inademing een infectie (veteranenziekte of legionellagriep) kan veroorzaken.
Om het risico zoveel mogelijk te beperken, controleert EC Vastgoed regelmatig alle risicovolle plekken, zoals de vernevelingsinstallaties in de Hortus Botanicus, de douches in Plexus en het USC en de koeltorens van het Sylvius Laboratorium en het KOG-gebouw.
Maak je op jouw afdeling of binnen jouw eenheid gebruik van brandslangen, nood- en/of oogdouches? Meld dat dan altijd even bij je preventiemedewerker, die helpt je graag om praktisch stappen te ondernemen tegen de risico’s van de legionellabacterie en besmetting te voorkomen.
Veilig werken bij de Faculteit Wiskunde & Natuurwetenschappen
Hoe is arbo geregeld aan de faculteit?
Lees wie er verantwoordelijk is voor jouw veiligheid en bij wie je moet zijn voor vragen over arbo, veiligheid en milieu binnen de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen in AMD informatieblad A010 Hoe is arbo geregeld?
Vrijwel iedereen werkt met de computer. Binnen een universitaire setting is het oplopen van klachten aan armen, nek en/of schouders (KANS) daarom een van de belangrijkste risico's. Hoe je dat kunt voorkomen, lees je in AMD informatieblad A021. Maar ook in het lab kun je KANS oplopen, zie RhL030 RSI en fysieke belasting in het lab.
Velen hebben daarnaast een labwerkplek. Maar ook een magazijn is een werkplek en voor ondersteunende diensten en voor derden kan de werkplek overal in het gebouw zijn. Bedenk verder dat je werkplek ook buiten een gebouw kan zijn: thuis, in het veld, of tijdens een reis of stage in het buitenland. Meer informatie over al deze werkplekken staat in AMD informatieblad A020 Mijn werkplek.
Op je werkplek krijg je, afhankelijk van je werkzaamheden, te maken met verschillende soorten risico's. Sommige werkzaamheden zijn gebonden zijn aan regelgeving of vergunningen. Ook kan je fysieke en geestelijke conditie van invloed zijn op de wijze waarop het werk moet worden ingericht. Denk aan zwangeren die met chemicaliën of straling gaan werken, pacemakerdragers en magneetvelden of aan medicijnen die verminderde alertheid opleveren. Lees daarom AMD informatieblad A030 Wat moet ik melden?
De risico's, geboden en verboden op de werkplekken worden aangegeven met borden. Je kunt de borden vinden in AMD informatieblad A022 Veiligheidsborden.
Bij knelpunten komt de arbeidsveiligheid in gevaar, of wordt de milieuwetgeving overtreden. Door ze vroegtijdig te signaleren en op te lossen wordt de kans verkleind dat een knelpunt leidt tot een incident, ongeval of overtreding.
Dit document beschrijft de procedures die noodzakelijk zijn om gesignaleerde knelpunten adequaat en duurzaam op te lossen: Procedure voor de opvolging van knelpunten.
De veiligheid op je werkplek hangt niet alleen van je eigen activiteiten af, maar ook van de risico's in de rest van het gebouw. Wees je daarom bewust van je omgeving en verken de vluchtroute: hoe moet je lopen bij alarm en waar is de dichtstbijzijnde nooduitgang? Waar hangt de dichtstbijzijnde blusser? Waar zijn de EHBO-middelen?
Voor het lab is ook belangrijk om (blind!) de weg naar de nooddouche te kennen. En bij welke wasbak is de oogspoelvoorziening?
Meer info vind je onder Ontruimen.
Ook als je kantoor in de nabijheid is van laboratoria, of als je weleens op een lab dienstverlenende werkzaamheden moet verrichten, dan is het zinnig om te weten wat de bordjes en symbolen op de labdeuren betekenen. Deze informatie kun je vinden in AMD informatieblad A050 Betreden van labs: werken in een laboratoriumomgeving.
Het is belangrijk dat je goed voorgelicht bent over de risico's van de werkzaamheden die je moet uitvoeren, voordat je begint, zodat fouten en incidenten worden voorkomen. Instructie zal voornamelijk op de werkplek gebeuren, maar een aantal instructies wordt door of via de AMD verzorgd:
Training en blusinstructie nieuwe medewerkers
Nieuwe medewerkers ontvangen bij de start van hun dienstverband een introductiemagazine en informatie over veilig werken.
Ga je werkzaamheden verrichten in een laboratorium? Dan ontvang je een uitnodiging om deel te nemen aan de veiligheidstraining.
Daarnaast organiseert de AMD een aantal maal per jaar een blusinstructie voor medewerkers die nog nooit een brandje geblust hebben. Ook hiervoor gaat een mail rond vanuit het faculteitsbestuur, maar je kunt voor data en aanmelden ook zoeken op "blusinstructie" in de universitaire agenda.
Werken met GGO’s en Biologische Veiligheid
Nieuwe medewerkers, gasten en studenten die zelf met GGO’s gaan werken of in een geclassificeerd GGO-lab werken, moeten zich aanmelden bij de biologische veiligheidsfunctionaris (BVF). Voor hen wordt ook regelmatig een (Engelstalige) instructie “Veilig werken met GGO” gehouden. Zonder deze instructie gevolgd te hebben, mag je niet met GGO werken.
Werken met radioactieve straling of stralingsapparatuur
Voor je hiermee mag werken, moet je een externe cursus (5B cursus) volgen en het bijbehorende examen met goed gevolg afleggen. Meld je aan bij de stralingsdeskundige van de AMD .
Werken met waterstoffluoride (HF)
Niet zozeer de zure werking van HF is alarmerend, maar wel het feit dat HF een zenuwgif is! Werken met HF mag NOOIT zonder de speciale anti-HF kit (met antidotum) gebeuren. Neem contact op met de AMD voor een kit en de HF-instructie VOORDAT je hiermee gaat werken. De AMD kan ook een training voor de groep verzorgen indien nodig.
Werken met lasers
Voordat je in een klasse 3 of 4 laserlab kunt gaan werken, moet je de e-learning laserveiligheid (Engelstalig) doorlopen. Aanmelden voor de e-learning laserwerker kan via het formulier.
Werken in een lab
Als je in een lab aan de slag gaat, zijn er een aantal zaken in de voorbereiding van belang waarbij je even stil dient te staan. Onder 'Rondom het lab' vind je alle voorbereidende zaken en achtergrondinformatie bij het laboratoriumwerk, zoals het maken van een risico-analyse en het stilstaan bij het aanvragen van een vergunning of de selectie van het juiste type veiligheidsmiddel. 'Veilig werken met...' gaat over de risico's en te treffen specifieke maatregelen daarbij.
Risico-inschatting bij onderzoek |
Praktische aanwijzingen over het zelf inschatten van risico’s voordat het onderzoek van start gaat. | |
Veiligheidsmiddelen |
Veiligheidsmiddelen algemeen | RhL020 |
Handschoeninformatie voor gebruikers | RhL020a | |
Handschoenbeleid | Glove Policy | |
Handschoenen bestellen | RhL020b | |
Handschoeneninformatie voor leidinggevenden en begeleiders | RhL020c | |
Classificering van ruimten |
Over geclassificeerde ruimten en de bijbehorende regels en vergunningen voor de inrichting van de labs en de uitvoering van het werk. | RhL021 |
Ventilatie en afzuiging |
Over verschillende typen ventilatie, hun werking en de juiste keuze. | RhL022 |
De zuurkast |
Over de werking en juist gebruik van de zuurkast. | RhL023 |
RSI en fysieke belasting in het lab |
Over het voorkomen van RSI/KANS bij repeterende labwerkzaamheden. | RhL030 |
Arbo bij inkopen |
Regelgeving over arbeidsmiddelen die van invloed is op de aanschaf. Weeg veilig gebruik en onderhoud af tegen de kosten. | RhL040 |
Onderzoeksmateriaal versturen en vervoeren |
Over regels en (import)vergunningen bij vervoer van chemicaliën en biologisch onderzoeksmateriaal, zowel intern als of verzenden naar/ontvangen van elders. | RhL050 |
Keuring, onderhoud en reparatie |
Dit informatieblad is nog niet beschikbaar, neem contact op met de AMD voor informatie. | |
Verhuizing en technische wijzigingen |
Wijzigingen aan of in de ruimte kunnen de veiligheid positief of negatief beïnvloeden. Voorafgaand aan de wijziging moet dit beoordeeld worden via de MoC procedure. | RhL070 |
Werk door derden in het lab |
Over wat je moet doen als er opeens werklui of andere buitenstaanders in je (geclassificeerde) lab staan en aan het werk willen. Kan dat zomaar en is dat veilig? | RhL080 |
Afvalwijzer |
Hierin heeft Facility Management de werkwijze m.b.t. verschillende huishoudelijke en chemisch/biologische afvalstromen in de faculteit beschreven. | |
Afvalwijzer |
Hierin heeft Facility Management de werkwijze m.b.t. verschillende huishoudelijke en chemisch/biologische afvalstromen in de faculteit beschreven. | |
Werken met GROS |
Korte aanwijzingen voor het werken met het Gevaarlijke Stoffen Registratie- en OpsporingsSysteem. | RhL100 |
Zwanger aan het werk |
Over aanvullende maatregelen bij zwangerschap en blijven werken in het laboratorium. Met checklist en achtergrondinformatie over de risico's. Rechten en plichten van zwangere en leidinggevende. | Zie pagina 'Zwanger aan het werk' |
De diverse risico's die aanwezig zijn bij het doen van onderzoek in het lab of op locatie en de maatregelen die daarbij getroffen moeten zijn, worden beschreven in de onderstaande Arbo-informatiebladen.
Chemicaliën | ||
Chemicaliën |
Bevat achtergrondinfo over gevarensymbolen, H&P zinnen, MSDS, grenswaarden en algemene regels voor het gebruik van chemicaliën. | VOM011 |
CMR stoffen |
Speciale voorzorgen voor het werken met Carcinogene, Mutagene en Reproductietoxische (CMR) stoffen. | VOM012 |
Opslag van gevaarlijke stoffen |
De regels uit de Arbowet en PGS-15 uitgelegd voor gebruikers en vertaald naar de labsituatie. | VOM014 |
HF en andere fluorides |
HF kan zeer ernstige letsels veroorzaken. Een veilige werkwijze voor de omgang met waterstoffluoride (HF) wordt beschreven en de inhoud van de anti-HF-kit. | VOM015 |
Nanomaterialen |
Beschrijft de W&N procedure voor de omgang met nanomateriale en de methode om tot een risicoinschatting van de schadelijkheid van nanomaterialen te komen. | VOM050 |
Gassen en cryogene stoffen | ||
Gassen |
Informatie over het veilig werken met gassen en de opslag van gascilinders en lecture bottles. | VOM021 |
Cryogene stoffen |
Over de risico's en maatregelen bij het werken met cryogenen. Zie ook de website van de cryogene afdeling. | VOM025 |
Biologisch materiaal | ||
Biologisch materiaal |
Algemene achtergrondinformatie bij het werken met biologisch materiaal en uitleg over de diverse typen. Zie ook de universitaire pagina over biologisch materiaal. | |
Organisatie rondom GGO-werk |
Beschrijft de verantwoordelijkheden van alle betrokkenen in de ggo-organisatie | VOM033 |
Desinfectie |
Over de effectiviteit en geschiktheid van de verschillende desinfectiemethoden |
Straling, lasers en magneten | ||
Radioactieve straling |
Regels, risico's en maatregelen bij het werken met radioactieve isotopen en stralingsapparatuur. Over Röntgen- en gammastraling. | |
Lasers |
Regels, risico's en maatregelen bij het werken met lasers. De laserveiligheidsorganisatie staat met alle universitaire regels beschreven in het Handbook Laser Safety. | VOM090 |
Magneten |
Regels, risico's en maatregelen bij het werken met magneten. | |
Overige soorten straling |
Over UV-straling, IR-straling, magnetronstraling, radiogolven e.d. Zie ook de brochure Elektromagnetische velden in arbeidssituaties. |
Veldwerk |
Regels, risico's en maatregelen bij het werken in het veld door biologen of milieukundigen. | |
Elektriciteit |
Regels, risico's en maatregelen bij het werken met en onderhoud van elektrische apparatuur. | |
Geluidsbronnen |
Over schadelijk en hinderlijk geluid op het werk en maatregelen om uw gehoor te beschermen. | VOM080 |
Waar kun je terecht met vragen?
- Neem voor vragen over klachten door beeldschermwerk en de inrichting van je werkplek contact op met jouw preventiemedewerker.
- Neem voor meer informatie over het voorkomen van allergieën contact op met jouw arbeidshygiënist.
- Kijk voor meer informatie over hoe je veilig jouw pand verlaat op de ontruimingssite.