Universiteit Leiden

nl en

Perspectieven rond afschrikking gebundeld in boek: ‘Actueel overzicht’

In hun nieuwe boek 'NL ARMS Netherlands Annual Review of Military Studies 2020' geven Frans Osinga en Tim Sweijs een overzicht van de actuele inzichten rond het concept deterrence oftewel afschrikking. Ze onderzoeken of er een vijfde golf van de afschrikkingstherorie aan het ontstaan is en brengen inzichten samen van wereldwijd toonaangevende experts.

Waar gaat het boek over?

Osinga: ‘Deterrence oftewel afschrikking neemt een centrale plaats in binnen de literatuur over internationale betrekkingen, veiligheidstudies en strategische studies. De geopolitieke veranderingen sinds 2014 met toenemende spanningen tussen de grootmachten, maken deterrence weer actueel, mede omdat er diverse nieuwe technologieën in opkomst zijn (artifical intelligence, cyberweapons, hypersonic missiles, onbemande wapensystemen bijvoorbeeld), die de aannames die ten grondslag liggen aan ons traditionele begrip van deterrence wellicht minder valide maken. Ook voor de NAVO is deterrence weer een actueel strategisch probleem geworden want naast de Russische militaire modernisering vraagt de nucleaire dimensie van deterrence weer aandacht, temeer daar, zo blijkt uit studies, Rusland en China een andere interpretatie over deterrence hanteren. Voorts leiden de voortdurende barrage van cyberaanvallen en hybride dreigingen tot de vraag in hoeverre deze zijn af te schrikken, met andere woorden, zijn er inzichten vanuit de literatuur toe te passen in het ontwikkelen van methoden om dergelijke dreigingen te kunnen pareren. Datzelfde geldt voor de relevantie van deterrence concepten voor de aanpak van terroristische groeperingen en opstandelingen, maar ook voor humanitaire interventies waar het Westen gepoogd heeft om met relatief beperkte middelen autoritaire regimes onder druk te zetten en hen te dwingen te agressie tegen eigen bevolking te stoppen.’  

Voor wie is het boek bedoeld?

Osinga: ‘Het boek is bedoeld voor docenten en studenten in disciplines zoals internationale betrekkingen, conflict studies, veiligheidstudies, strategische studies en krijgswetenschappen. Daarnaast biedt het werk belangrijke inzichten voor beleidsmakers en militaire professionals.’

Wat is het doel van het boek?

Osinga: ‘Afgelopen jaren zijn vele artikelen rond de diverse thema's verschenen in verschillende wetenschappelijke tijdschriften. Dit boek brengt deze perspectieven bij elkaar waardoor een compleet actueel overzicht ontstaat. Het verbindt de hedendaagse wetenschappelijke inzichten rond afschrikking met de complexe veiligheidspolitieke context van vandaag. Auteurs inventariseren rond de diverse thema's de stand van de ontwikkelingen en komen tot genuanceerde conclusies waardoor de mate van progressie duidelijk wordt in onderzoek over, en praktijk van deterrence. Daar waar rond 2010 gesproken werd van een vierde golf in deterrence research, wordt in dit boek bezien in hoeverre er, vanwege nieuwe wetenschappelijke inzichten en geopolitieke en technologische ontwikkelingen er inmiddels sprake is van een vijfde golf.’

Het boek wordt overhandigd aan minister Ank Bijleveld

Wat zijn de belangrijkste conclusies?

Osinga: ‘Al sinds eind jaren tachtig werd duidelijk dat het enigszins simpele deterrence concept in het nucleaire domein in een context van de Koude Oorlog in de praktijk complexe dynamieken vertoonde, onder meer omdat besluitvorming in crisisomstandigheden minder rationeel verloopt dan deterrence theorie suggereerde. De jaren 90 maakte duidelijk dat deterrence met conventionele middelen nuttig kan zijn in de complexe context van humanitaire interventies maar dat vanwege de vele restricties met betrekking tot de inzet van militair geweld militaire superioriteit geen garantie is voor succes. De jaren 2000 toonden aan dat deterrence concepten ook bruikbaar zijn voor het ontwikkelen (en verklaren van) terreurbestrijdingsstrategieën, maar dat succes niet betekent dat er geen aanslagen meer zullen plaatsvinden. De intensiteit en effecten worden geringer en daardoor begint deterrence op misdaadbestrijding te lijken. In de huidige tijd leiden nieuwe technologieën en vormen van optreden (hybride dreigingen bijvoorbeeld) er toe dat aannames voor wat betreft deterrence stabiliteit en effectiviteit moeten worden herzien. Zeker nu blijkt dat niet-westerse actoren deterrence wezenlijk anders kunnen conceptualiseren en vanwege de zich steeds verder ontwikkelende inzichten rond besluitvormingsprocessen waarin blijkt dat rationaliteit vaak ver te zoeken is. Gezien de recente stroom innovatieve wetenschappelijke verkenningen rond deterrence, geïnspireerd door de geopolitieke en technologische ontwikkelingen, lijkt er inderdaad sprake te zijn van een 5th wave in deterrence onderzoek. Het onderzoek heeft baat bij, zoals ook uit de bijdragen van de diverse auteurs in het boek blijkt, een multidisciplinaire benadering.’

Het boek is gratis toegankelijk, waarom is dat?

Osinga: ‘Bewust is gekozen voor open access zodat het werk, dat in hard cover editie vrij kostbaar is, toch toegankelijk is voor een groot publiek. Zowel het gehele boek als de individuele hoofdstukken zijn als pdf te downloaden. Het feit dat het boek al 31000 keer gedownload is sinds de publicatie een maand geleden,  suggereert dat dit voorziet in een duidelijke behoefte en dat het onderwerp relevant is.’

Hier lees je meer over het boek en hier is het boek te downloaden

Deze website maakt gebruik van cookies.  Meer informatie.