Universiteit Leiden

nl en

‘Iedereen heeft baat bij spelregels in de ruimte’

Van een space race tussen miljardairs tot de lancering van tienduizenden minisatellieten: het wordt steeds drukker in de ruimte. Dat betekent meer dan genoeg werk voor Tanja Masson-Zwaan, universitair docent aan het Internationaal Instituut voor Lucht- en Ruimterecht. Want wie bepaalt en bewaakt de spelregels in de ruimte?

Dit interview verscheen eerder in het magazine van LDE Universities, de samenwerking tussen de universiteiten in Leiden, Delft en Rotterdam.

‘De ruimte heeft een enorme strategische waarde,' zegt Masson-Zwaan. 'Dan is het belangrijk dat er spelregels zijn, daar heeft iedereen baat bij’, zegt ze. ‘Zeker met de huidige commercialisering gaan de ontwikkelingen in de ruimtevaart heel snel. Ik vind het een voorrecht om voor dit dynamische en interessante vakgebied tot een veilig, duurzaam en helder juridisch kader te mogen komen.’

Tanja Masson-Zwaan

Space traffic management

Momenteel is ze, als lid van een Europees onderzoeksconsortium, veel bezig op het gebied van space traffic management. ‘Dat gaat niet alleen over ruimtepuin en botsingen. De lancering van tienduizenden kleine satellieten door commerciële bedrijven beïnvloedt bijvoorbeeld ook astronomische waarnemingen vanaf de aarde, zoals uitgevoerd door onder meer ons zusterinstituut, de Leidse Sterrewacht.’

Daarnaast heeft het Instituut voor Lucht- en Ruimterecht een belangrijke werkgroep gehost op het gebied van het gebruik van natuurlijke hulpbronnen in de ruimte, zoals water op de maan. ‘In Nederland liggen de prioriteiten meer bij de ontwikkeling van instrumentatie voor ruimtevaart en ruimteonderzoek. Maar als studenten een rovertje bouwen om daarmee naar de maan te gaan, dan moeten we dat zeker kunnen stimuleren.’

Start-ups

Volgens Masson-Zwaan speelt ruimterecht een belangrijke rol bij het begeleiden, veiligstellen en bevorderen van innovatie, doordat het een duidelijk juridisch kader geeft dat ook zekerheid biedt aan bedrijven. ‘Bedrijven en start-ups kijken steeds meer naar de wetten en regels die in een land gelden, vóórdat ze tot een investering besluiten.’ Ze verwacht dat het LDE-programma Space for Science and Society een belangrijke netwerkfunctie zal vervullen, zowel voor wetenschappers als studenten.

Op het gebied van onderwijs natuurlijk, maar ook wat betreft ondernemerschap. ‘Die jonge mensen gaan straks allemaal bedrijven opzetten. Het is nuttig om dan, of liever nog daarvóór al, goede contacten te hebben en kennis van alle aspecten die daarbij meespelen – juridisch, technisch en zakelijk.’

Het aantal satellieten in de ruimte groeide de laatste jaren snel

  • 769 2000
  • 854 2005
  • 997 2010
  • 1363 2015
  • 3368 2020

Internationale allure

Space for Science and Society is voor Masson-Zwaan een programma met internationale allure. ‘Het brengt drie universiteiten met elk unieke competenties bij elkaar. Onze advanced master lucht- en ruimterecht is bijna uniek in de wereld, de TU Delft staat heel hoog aangeschreven op het vlak van ruimtetechniek, en datzelfde geldt voor de Rotterdam School of Management wat betreft entrepreneurship. Ik denk dat we met dit instituut internationaal een heel mooi visitekaartje neer kunnen leggen.’

Over Tanja Masson-Zwaan

De dag na de afronding van haar studie rechten ging Tanja Masson-Zwaan aan de slag bij het toen net opgerichte Instituut voor Lucht- en Ruimterecht van de Universiteit Leiden. Na enkele omzwervingen, onder andere als consultant, keerde ze in 2008 bij datzelfde instituut terug als universitair docent en plaatsvervangend directeur. Daarnaast zat ze 25 jaar lang in het bestuur van het International Institute of Space Law. 

Deze website maakt gebruik van cookies.  Meer informatie.