Afdeling Economie (UL) en CBS publiceren studie ‘Inkomen verdeeld, trends 1977-2019’
Donderdag 14 oktober 2021 verschijnt het publieksboek 'Inkomen verdeeld, trends 1977-2019'. In de publicatie worden voor het eerst uitkomsten gepresenteerd op basis van de consistent gemaakte inkomensgegevens over veertig jaren.
De gegevens van de Inkomensstatistiek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vormen een rijke bron voor wetenschappelijk onderzoek. Ontwikkelingen in de inkomensverschillen kunnen alleen zuiver vastgesteld worden met een consistente datareeks. Het CBS beschikt over inkomensgegevens vanaf 1977, maar door de overstap naar een nieuw belastingstelsel in 2001 zit er een trendbreuk in de inkomensgegevens. De cijfers van voor en na de stelselwijziging zijn daardoor niet goed met elkaar te vergelijken. Vanuit de wetenschap brak Koen Caminada (Universiteit Leiden) een lans voor de ontwikkeling van een consistente reeks inkomensgegevens vanaf 1977, onder meer om te bezien of de inkomensongelijkheid op de langere termijn al dan niet is toegenomen.
Vanaf 09.30 uur: presentatie belangrijkste bevindingen (ook nadien terug te kijken)
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website ofDe studie besteedt aandacht aan inkomensongelijkheid, de samenstelling en herverdeling van inkomens, de belastingdrukverdeling, de dynamische koopkrachtontwikkeling, de ontwikkeling van de lage inkomens en armoederisico’s, topinkomens en de inkomensverschillen tussen generaties. Het Woord Vooraf is van Prof.dr.ir. Hester Bijl, Rector Magnificus van de Universiteit Leiden en Drs. Angelique Berg, Directeur-generaal van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Uitkomsten
De uitkomsten laten onder meer zien dat in de periode van 1977 tot 2019 de inkomensongelijkheid is toegenomen, maar dat sinds 1990 de inkomensverschillen vrij stabiel zijn. Ook is de belasting- en premiedruk sinds het topjaar 1985 (44 procent) trendmatig gedaald tot 38,2 procent in 2019. Met name de premies volksverzekeringen en de inkomstenbelasting daalden fors, terwijl de verplichte afdrachten voor ziektekosten stegen. De jaar-op-jaar koopkrachtontwikkeling van de Nederlandse bevolking kende sinds 1977 een vrijwel onafgebroken stijgend verloop met uitzondering van de economische crises in de perioden 1979-1985 en 2009-2013. De lange reeks leert verder dat de koopkrachtontwikkelingen voor werkenden en huishoudens met kinderen steevast het meest rooskleurig zijn. De ontwikkeling van het percentage huishoudens met een inkomen onder de lage-inkomensgrens volgt in grote lijnen de conjunctuur: in tijden van economische neergang stijgt de kans op armoede, in tijden van economische voorspoed daalt de armoedekans. In 1985 piekte het armoederisico op het historisch hoge niveau van 22,5 procent. In 2019 is het percentage huishoudens met kans op armoede gedaald naar 7,7 procent. In 2019 was er daarnaast geen enkel ander land waar het inkomensaandeel van de topinkomens zo laag was als in Nederland. Het inkomensaandeel van de top 1% is in de afgelopen veertig jaar vrijwel stabiel gebleven en bedraagt in 2019 6,5 procent.
Donderdag 14 oktober 2021 wordt in de uitzending van Nieuwsuur aandacht besteed aan de publicatie. De uitzending is vanaf 21.30 uur hier te bekijken.
Beschikbaarheid informatie
Alle gegevens zijn (gratis) beschikbaar voor het brede publiek: het boek, een presentatie, de onderliggende data, toegang tot de Inkomensstatistiek en de Revisienota. Voor onderzoekers zijn de langverwachte databestanden nu ook beschikbaar via de remote-access faciliteit van het CBS. Meer info: klik hier.
Samenwerking
Het project is een samenwerking tussen Afdeling Economie van de Universiteit Leiden en het CBS. Initiatiefnemers zijn: Koen Caminada (Universiteit Leiden), Egbert Jongen (Universiteit Leiden), Wim Bos (CBS), Marion van den Brakel (CBS) en Ferdy Otten (CBS).
Auteurs
Koos Arts (CBS), Jim Been (UL), Wim Bos (CBS), Marion van den Brakel (CBS), Koen Caminada (UL), Kai Gidding (CBS), Kees Goudswaard (UL), Egbert Jongen (UL en CPB), Jeroen Nieuweboer (CBS), Ferdy Otten (CBS), Noortje Pouwels-Urlings (CBS) en Heike Vethaak (UL).