Universiteit Leiden

nl en

Hoe deze Taiwanese organisatie lokale gemeenschappen versterkt door recycling

De meeste mensen zien afval als iets smerigs dat zo snel mogelijk moet worden opgeruimd, maar met haar proefschrift wil Olivia Yun-An Dung aantonen dat dit niet altijd het geval hoeft te zijn. Daartoe richt ze zich op Tzu Chi recycling in Taiwan. Een leger van oudere vrijwilligers doet daar al sinds het begin van de jaren negentig mee aan gemeenschapsrecycling.

De Tzu Chi Foundation is een Taiwanese internationale humanitaire en niet-gouvernementele organisatie. Het werk van de stichting omvat medische hulp, rampenbestrijding en ecologisch werk zoals recycling. 'Het is in feite een gemeenschapsrecyclingsysteem dat op vrijwilligers is gebaseerd,' legt Dung uit. 'Het zijn vooral de lokale vrijwilligers - niet de organisatie zelf - die in hun wijken recyclingstations hebben opgezet. Vooral oudere mensen halen vrijwillig afval uit de buurt op, brengen het naar de installatie, sorteren het en slopen het,' legt ze uit. 'Ze doen dit met ongelooflijke precisie. Ze sorteren niet alleen verschillende soorten plastic, maar ze sorteren het afval ook op kleur. Het nauwgezette werk is echt anders dan wat ik zie gebeuren in zowel de particuliere bedrijfssector als de publieke sector.'

Nostalgie

Wat haar het meest fascineerde was dat de overgrote meerderheid van de vrijwilligers gepensioneerde ouderen zijn die een arbeidsverleden als handarbeider hebben gehad. 'Waarom doen oudere mensen vrijwilligerswerk in die vieze recyclingstations? Waarom chillen ze niet gewoon thuis?' vroeg Dung zich af. Ze ontdekte dat deze oudere vrijwilligers niet alleen vrijwilligerswerk doen omdat ze denken dat recyclen goed is voor het klimaat, maar ook om twee onderliggende redenen.

'In mijn proefschrift analyseer ik de relatie tussen afvalrecycling in Taiwan en sociale ontwikkeling. Na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde Taiwan zich heel snel van een agrarische samenleving naar een industriële industrie tot de huidige hightech economie. Dat is een drastische verandering in zo'n korte tijd,' zegt Dung. 'Tzu Chi laat zien hoe nostalgie, een verlangen naar het verleden, naar het gevoel van vertrouwdheid en saamhorigheid, mensen motiveert om zich in te zetten voor de zogenaamde milieuactie als recycling. Door het nauwgezette recyclen en de aanwezigheid in een fabrieksachtige omgeving, vonden de oudere vrijwilligers hun verleden terug terwijl ze vrijwilligerswerk deden. Ze vonden ook het verleden van Taiwan terug - de economische geschiedenis van het maken van producten voor de wereldmarkt in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Maar in plaats van dingen te maken zoals toen ze jong waren, maakten ze nu producten "kapot".'

Recycling als materiële incarnatie

De andere reden is te vinden in de manier waarop de organisatie recycling presenteert. 'Tzu Chi beschrijft recycling als een vorm van materiële reïncarnatie. In het boeddhisme is er een levenscirkel en word je na de dood opnieuw geboren. Daarom zeggen ze: als we iets produceren en het vervolgens weggooien, is er geen cirkel, dus moeten we recyclen om het te creëren. De boeddhistische en religieuze interpretatie van recycling stelt de vrijwilligers in staat om een culturele verbeelding te hebben ten opzichte van recycling. Dit traditionele wereldbeeld spreekt hen aan en is zinvoller dan het wetenschappelijke milieudiscours dat we in de publieke sector aantreffen.'

Nationale identiteit

Het was deze persoonlijke en religieuze connectie door recycling die Dungs interesse in het onderwerp aanwakkerde. 'Ik wilde onze relatie met afval als samenleving begrijpen. Aanvankelijk deed ik onderzoek naar het politiek-economische systeem van recycling in Taiwan, maar toen stuitte ik op dit eigenaardige geval. Ik besloot van onderwerp te veranderen omdat ik besefte dat Tzu Chi niet alleen over het milieu en de economie gaat. Het is ook een sociaal en cultureel fenomeen', zegt ze.

'Er zijn nog steeds parallellen met particuliere bedrijven, zoals een logistiek systeem en nationaal beheer, maar Tzu Chi is zoveel meer dan dat. In de jaren 1990 en 2000 was het belangrijk voor de Taiwanezen om een nationale identiteit en gemeenschap te creëren. Dit soort recycling speelde daarbij een rol. Het gemeenschapsgevoel was vóór de industrialisering heel gewoon, maar ging daarna snel verloren. Door in je buurt rond te lopen en afval te verzamelen, herleef je die gemeenschap.'

Een betere relatie opbouwen

Met de Tzu Chi Foundation als voorbeeld hoopt Dung een andere dimensie van afval en recycling te laten zien: het kan ook positief zijn. 'Momenteel zien we afval als bewijs van onze ecologische planetaire crisis, maar het is eigenlijk een onderdeel van onze samenleving. Ik wil een betere manier vinden om over afval te praten dan het voortdurend proberen uit te roeien op een niet-persoonlijke manier, want zo hebben we het probleem in de eerste plaats gecreëerd.'

Maar hoe kunnen we dit in het echte leven bereiken? ‘Er is een gemeenschapsrecyclingcentrum nodig,' zegt Dung. 'Mensen moeten een relatie met materialen opbouwen, maar recycling kan mensen ook om sociale redenen bij elkaar brengen.' Dit creëert volgens haar de mogelijkheid om op een andere manier over afval na te denken. 'Ik denk dat het huidige probleem met afval is dat als we erover nadenken, we ons slecht voelen. En die gedachten leiden uiteindelijk tot vermoeidheid. Een gemeenschapsrecyclingcentrum kan helpen om een betere relatie met materialen te creëren.'

Deze website maakt gebruik van cookies.  Meer informatie.