Universiteit Leiden

nl en

Grafieken die bedriegen: een lesje statistiek zonder rekenen

Ontbrekende legenda’s, onlogische verbanden of driedimensionale grafieken. Er zijn veel verschillende manieren waarop data kan bedriegen. Vijf studenten bonden de strijd aan met misleidende statistieken. Hun lespakket staat nu online.

‘We willen graag dat middelbare scholieren meer leren over misleidende statistiek’, zegt Soraya Schachtschabel, oud-student en medeontwikkelaar. ‘Bijvoorbeeld waar je die statistieken allemaal tegen kan komen en vooral dat je niet alles voor waar moet aannemen.’

Geen rekenen maar redeneren

Dus ontwikkelden de studenten statistieklessen waar geen enkele rekensom bij komt kijken. Manon Boot, ook onderdeel van het studententeam, legt uit: ‘Het is eigenlijk vooral een onderdeel van mediawijsheid. Dus: hoe je kan controleren of informatie betrouwbaar is. Ons lespakket past daardoor binnen allerlei vakken zoals wiskunde, maatschappijleer of economie.’

 'Docenten krijgen de mogelijkheid om uit het pakket te halen wat zij vinden passen bij hun klas'

Sanne Willems is statistiekonderzoeker bij psychologie, en begeleidde de studenten tijdens en na hun project. ‘Statistiek wordt in het onderwijs vooral als onderdeel van de wiskunde gezien, maar eigenlijk is het breder’, zegt zij. ‘Wiskunde blijft een handige vaardigheid om de details uit te werken, maar voor de echte basis van de statistiek heb je maar weinig wiskunde nodig. Statistiek gaat vooral over redeneren onder onzekerheid.’

Geen saaie les

Het lespakket neemt scholieren mee in de wereld van misleidende statistieken op allerlei verschillende manieren. Zo kunnen leerlingen zelf op zoek naar oneerlijke grafieken, is er een checklist om te kijken of je door cijfers misleid wordt en omvat het pakket een rollenspel waarin scholieren statistieken anders moeten uitleggen aan de hand van hun rol.

Een gedeelte van de checklist die de studenten ontwikkelden

Aansluiting bij het niveau

‘Door al die verschillende methodes krijgen docenten de mogelijkheid om uit het pakket te halen wat zij vinden passen bij hun klas,’ legt Schachtschabel uit. ‘En we geven daarbij ook verschillende suggesties om lessen nog verder aan te laten sluiten op het niveau van de klas. Zo kunnen docenten het hun leerlingen nog net ietsje moeilijker maken, mochten ze dat willen.’

Perfectie kost tijd

Het studententeam, verder bestaande uit Annelies Smit, Neele Dijkstra en Jesse Welzenes, ontwikkelde het lespakket als onderdeel van hun Science Communication & Society-eindproject. Maar dat is ondertussen alweer meer dan een jaar geleden. ‘Alle lessen nogmaals doorlezen en alle feedback verwerken kost gewoon tijd’, verklaart Boot. ‘Maar daardoor hebben we nu wel een lespakket dat geschikt is om de bühne mee op te gaan en ook voor de klas te gebruiken.’

‘Verder zijn we allemaal direct na het eindproject met onze stages begonnen. En daarna begon het zoeken naar werk’, voegt Schachtschabel toe. ‘Maar we hebben elkaar weten te vinden en dat laat maar weer zien hoe graag we dit lespakket online wilden hebben.’

Het lespakket over misleidende statistiek staat nu online!

Spreekt dit lespakket je nou aan en wil jij er ook gebruik van maken? Het lespakket is gratis te downloaden op de website van KlasCement.net.

KlasCement.net
Deze website maakt gebruik van cookies.  Meer informatie.