Hoe medicijnen beter werken als ze verpakt zijn in nanodeeltjes
Chemicus Tobias Bauer ontdekte manieren om medicijnen te verbeteren door ze in te kapselen. Verpakkingen in nanodeeltjes met ijzer kunnen bijvoorbeeld immuuncellen stimuleren. Bauer promoveert op 9 juni.
Tobias Bauer ontwikkelde polymeren – ketens van moleculen – en nanodeeltjes voor betere medicijnafgifte. Het idee is om medicijnen beter oplosbaar en selectiever te maken door ze in te kapselen, legt Bauer uit. ‘Het kapsel mag alleen open gaan in de juiste situatie, bijvoorbeeld als het medicijn de juiste locatie of celtype heeft bereikt. Ik onderzocht welke materialen je voor zo’n kapsel kunt gebruiken, hoe je ze kunt maken en ook hoe je ze kunt testen.’
Dezelfde taal spreken was essentieel
Bauer deed vooral praktisch laboratoriumwerk, in nauw overleg met medici, biologen en ingenieurs. ‘Elkaar begrijpen, dezelfde taal spreken, was essentieel. Als ik eenmaal wist wat er nodig was, kon ik in het lab aan het werk met vragen als: hoe kan ik de reactie versnellen om een bepaalde polymeer te maken? Hoe kan ik de vorm of stabiliteit van de nanodeeltjes aanpassen, of hun synthese opschalen?’
Mooi resultaat met ijzer
Een mooi resultaat behaalde Bauer met nanodeeltjes die ijzer bevatten. Door gecontroleerde afgifte van ijzeroxide kunnen die deeltjes immuuncellen (macrofagen) stimuleren. ‘Het was een gezamenlijk project met het Europees Laboratorium voor Moleculaire Biologie (EMBL) en de Universiteit van Heidelberg. We probeerden de eigenschappen van deze nanodeeltjes te begrijpen om ze in een medicijn te kunnen gebruiken. Het lukte mij om ze te maken en te zuiveren. We hebben inmiddels een octrooiaanvraag ingediend.’
Van Mainz naar Leiden
Bauer studeerde aan de Johannes Gutenberg Universiteit Mainz in Duitsland. Daar ging hij aan de slag bij de groep van zijn promotor Matthias Barz. Hij deed daar onderzoek naar polymeren op basis van aminozuren. Daarmee maakt ons lichaam oneindig veel verschillende eiwitten. ‘Zulke polymeren bieden veel mogelijkheden, fascinerend.’
Toen Barz naar Leiden vertrok, besloot Bauer mee te gaan. ‘Ik vond het heerlijk om in Leiden te wonen – een prachtige stad – en fijn om nieuwe collega’s te leren kennen. Ondanks covid had ik een geweldige start; met racefietsen en boulderen vermaakte ik me prima. Nederlands leren was ook leuk. Ik lees nog steeds graag boeken in het Nederlands.’
En weer in Duitsland
Nu is Bauer terug in Duitsland. Hij werkt als projectmanager voor polymeerontwikkeling bij het chemiebedrijf Evonik in Darmstadt. ‘Ik heb getwijfeld over een loopbaan in de industrie of in de academische wereld. Toen ik met vrienden wandeltochten maakte in de Alpen, heb ik de knoop doorgehakt. Hoewel ik graag in Nederland was gebleven, was de functie bij Evonik heel interessant. Met de kennis die ik heb opgedaan over de medicinale toepassing van polymeren, kan ik nu bijdragen aan de ontwikkeling van bruikbare toepassingen en producten.’
Tekst: Rianne Lindhout
Beeld boven artikel: Pixabay