‘Mijn belangrijkste drijfveer is nieuwsgierigheid’: politicologiepromovendus Rick van Well gaat aan de slag als ‘face of science’
De Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen benoemt jaarlijks een select aantal promovendi tot ‘face of science’. Vanuit het Instituut Politieke Wetenschap van de Universiteit Leiden gaat promovendus Rick van Well aan de slag als ‘wetenschapsambassadeur’. Hij heeft een mooie opdracht: betrek jongeren bij het werk van de Nederlandse universiteiten.
Gefeliciteerd, Rick, met je benoeming tot face of science!
Dankjewel! Ik was zeer vereerd met de voordracht. En ik zie ernaar uit de komende jaren een steentje bij te dragen aan de zichtbaarheid en inzichtelijkheid van de Politieke Wetenschap.
Wat mogen we van jou verwachten de komende tijd?
Kort gezegd komt het erop neer dat ik op gezette tijden een inkijkje ga geven in mijn leven als onderzoeker. De bedoeling is om middelbare scholieren en studenten mee te nemen in wat een jonge academicus zoal doet, en waarom. Als face of science wil ik deze doelgroep enthousiast maken voor onderzoek. Ik wil een realistisch beeld schetsen van wat promoveren inhoudt. Daarnaast ga ik natuurlijk proberen mijn passie voor mijn onderzoek en mijn onderwerp te delen. Bijvoorbeeld in blogs en lezingen. Binnenkort verschijnt mijn eerste filmpje, waarin ik mezelf en mijn onderzoek introduceer bij een breed publiek.
Klinkt goed! Wat krijg jij ervoor terug?
De faces of science komen regelmatig bij elkaar. Dat bevordert lotgenotencontact en ons netwerk, natuurlijk. Maar we krijgen ook training, bijvoorbeeld in scientific storytelling. Ik denk dat het steeds belangrijker wordt om te vertellen over je onderzoek en een breder publiek daarbij te betrekken. Public outreach is een van de succesfactoren voor een verdere academische carrière; daar wil ik graag ervaring mee opdoen. Natuurlijk vind ik het ook een beetje spannend om in de publiciteit te staan. Het werken met beeld en geluid vind ik een mooie uitdaging.
Hoe ben je zelf onderzoeker geworden, eigenlijk?
Goede vraag, haha. Ik heb lange tijd gedacht dat onderzoek niets voor mij is. Ik had wel enige aanmoediging nodig. Met de kennis van nu denk ik dat het eerste zaadje geplant is toen ik mijn bachelorscriptie schreef. Ik studeerde af aan de opleiding Politicologie aan de Universiteit Leiden en werd op de een of andere manier gegrepen door het thema kiesgedrag. Een van de uitkomsten van mijn scriptie was dat Nederlandse kiezers radicaler stemmen dan wat je op grond van hun ideeën en voorkeuren zou mogen verwachten. De verklaring is dat de kiezers weten dat die partijen na de verkiezingen compromissen gaan sluiten. De kiezer anticipeert als het ware op deze ‘verwatering’.
Mijn toenmalige begeleider, Joop van Holsteyn, moedigde mij aan om de Research Master te gaan doen. Die oproep was toen niet aan mij besteed. In plaats daarvan ben ik eerst een jaar stages gaan lopen. Daar merkte ik dat ik verdieping zocht, de universiteit mistte. Dus stortte ik me alsnog op de research master: Political Science and Public Adminstration. Helaas bestaat die niet meer, trouwens. Mijn masterscriptie werd positief ontvangen [scriptieprijs Politicologie 2018 en Jan Brouwer scriptieprijs 2019, red.].
Als opstap naar mijn huidige baan heb ik twee jaar gewerkt als werkgroepdocent. Dat was super leuk! Door het contact met beginnende studenten merkte ik dat ik toch een bepaalde expertise heb, ook al was ik zelf geen briljánte student. En ik leerde in rap tempo bij. Als je theorieën, methoden, enzovoorts gaat uitleggen, dan komen ze pas écht binnen. Een van de beste manieren om te leren is doceren. Belangrijker was dat ik mezelf inmiddels wel rijp achtte voor de overstap van de ‘proeftuin’ naar de ‘echte wetenschap’.
Inmiddels maak ik als promovendus deel uit van een groter onderzoeksproject met de naam Who opposes? Onder leiding van Tom Louwerse (Instituut Politieke Wetenschap Universiteit Leiden) onderzoeken we patronen van samenwerking en conflict tussen regering en oppositiepartijen in verschillende politieke stelsels.
Waarover gaat jouw proefschrift?
Binnen Who opposes? richt ik me op de vraag wanneer regerings- en oppositiepartijen in een vertegenwoordigende democratie kiezen voor samenwerken en wanneer zij juist de confrontatie opzoeken. De kiezer heeft een partij een mandaat gegeven, maar vertegenwoordigen, (mee)regeren of oppositie voeren vragen vaak om verschillende strategieën en hebben een verschillend effect op hoe onderscheidend politieke partijen zijn. We kijken onder meer naar hoe er wordt gestemd, gedebatteerd en of en hoe partijen zich bedienen van parlementaire moties. Dat doen we voor Nederland, Canada, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk. Ik ga ook veel interviews houden met politici uit deze landen.
En, bevalt het leven als promovendus?
Jazeker! Ik krijg een geluksgevoel als ik dingen kan uitzoeken. Ook al is dat soms een kwestie van lange adem. Er moeten nog vele stappen worden gezet voordat de onderzoeksvraag is beantwoord. Iedere stap die je dichterbij komt, elk puzzelstukje dat past… dat geeft toch een gevoel van opwinding. In dat opzicht zie ik mezelf als hobbyist: mijn belangrijkste drijfveer is nieuwsgierigheid. We hebben allemaal best een idee over hoe politiek werkt. Maar als sociale wetenschapper, die dingen ook graag systematisch uitzoekt, zie je hoe ingewikkeld het soms werkt en hoeveel er achter de schermen gebeurt. Fascinerend!
Ik durf erop te vertrouwen dat we met Who Opposes? straks de nodige eye-openers kunnen presenteren aan politicologen, journalisten, maar ook politiek geïnteresseerde burgers. Dat gaat dan vooral over wat we nog niet weten, want daarop richt een onderzoeker zich in belangrijke mate. Verfrissend aan het faces of science programma vind ik dat ik met een breed publiek in gesprek kan gaan over wat we wél al weten, en hoe we tot die kennis zijn gekomen.
Waarover gaat je eerste blog, weet je dat al?
Ik denk dat ik het onderwerp voor mijn eerste blog wel te pakken heb. Ik zal ingaan op de vraag wat de rol van parlementaire oppositie is en hoe die verschilt tussen landen met verschillende politieke stelsels. Later wil ik ook de bevindingen van mijn eigen onderzoek en mijn ervaringen als onderzoeker delen met een breder publiek. Publiceren, hoe werkt dat eigenlijk en waar is het goed voor? Verantwoording afleggen over je onderzoek, wat komt daarbij kijken?
Succes, de komende jaren, Rick. En geef ons een seintje als jouw introductievideo online staat.
Dankjewel! Zal ik doen.
Trouwens, komende donderdag (30 juni 2022) ben ik tussen 08:00 en 09:00 te gast bij Radio Weetlust, dat het lokale Sleutelstad FM dagelijks verzorgt in het kader van Leiden (European City of Science) 2022. Ik kan je nu nog niet meer vertellen dan dat het zal gaan over het thema ‘parlement’... Misschien tot dan en daar?