LUCAS op bezoek bij NIMAR in Marokko
Ruim twee jaar zat het in de pijplijn, maar van uitstel kwam dit keer geen afstel. In mei zijn achttien medewerkers van het LUCAS en de Faculteit Archeologie op bezoek geweest bij het NIMAR.
Het idee om als LUCAS het instituut in Marokko te bezoeken, kwam van wetenschappelijk directeur Sybille Lammes. ‘Toen ik werd benoemd tot WD, hoorde ik over het NIMAR,’ vertelt ze. ‘Ik dacht meteen: dat is interessant. Als LUCAS houden we ons in principe bezig met Europa, maar daarbinnen vind je natuurlijk heel veel andere culturen. Een bezoek aan het NIMAR leek me voor ons een uitgelezen kans om te leren hoe die interculturaliteit werkt.’
Wanneer Lammes contact opneemt met NIMAR-directeur Léon Buskens, is hij meteen enthousiast. ‘Het NIMAR heeft een landelijke taakstelling. Wij werken graag met alle collega’s uit Nederland, maar de belangstelling van LUCAS past wel heel goed bij onze zwaartepunten als migratie, museum- en erfgoedstudies,’ licht hij toe. ‘Wij zouden op al die terreinen de samenwerking willen intensiveren, zodat het NIMAR voor veel meer collega’s en studenten van de Universiteit Leiden een vruchtbare werkplaats wordt op terreinen die je misschien niet meteen met Marokko associeert. Dat helpt ook om kennis te dekoloniseren.’
‘Op een mooie manier superintens’
Besloten wordt dan ook om de reis doorgang te laten vinden. Nadat een aantal archeologiemedewerkers zich heeft aangesloten, worden de eerste plannen gemaakt. ‘We hebben toen aan alle deelnemers gevraagd wat hun interesses waren en wat ze wilden doen in Marokko’, blikt onderzoekscoördinator Elise Alberts terug. ‘Op basis daarvan hebben we het programma samengesteld.’ Het resulteert in een reis langs onder meer archeologische opgravingen, musea, een synagoge en de universiteit van Rabat. ‘Het was op een heel mooie manier superintens’, vat Lammes samen. ‘Alle indrukken moesten even bezinken bij iedereen, maar het was meteen duidelijk dat we hiermee verder wilden.’
Vervolgstappen
Inmiddels zijn de eerste plannen hiervoor gesmeed. ‘In de herfst komt er een vervolgreis met Sybille en een kleinere groep om hier verder te werken aan hun project over games en heritage,’ vertelt Buskens. ‘Esther op de Beek gaat het NIMAR helpen om de Nederlandse aanwezigheid op de volgende editie van de boekenbeurs te versterken en met Pieter ter Keurs gaan we samenwerken op het gebied van museumstudies. We gaan onder meer kijken of we een tentoonstelling over de grenzen van het Romeinse Rijk kunnen ontwikkelen.’
Ook grotere samenwerkingen staan op stapel, al kunnen die wat langer in beslag nemen. ‘De grotere ideeën willen we wellicht laten financieren met fondsen en subsidies’, legt Alberts uit. Voor Lammes is dat geen probleem: wat haar betreft, wordt de samenwerking sowieso een langetermijnproject. ‘Ik zou graag activiteiten opzetten waardoor we meer wisselwerking krijgen: kennis gebruiken die niet alleen westers is, studenten en docenten hebben die minder alleen westers zijn. LUCAS kan dan echt gaan staan voor Europa en haar veelzijdigheid, maar ik realiseer me dat dat een lang proces is.’
Inmiddels hebben de eerste deelnemers de trip geëvalueerd. Een greep uit de reacties:
'Voor mij was het belangrijkste doel van de reis om de samenwerking tussen het NIMAR en de Leidse basis een beetje uit de archeologiebubbel te halen en onderwerpen te behandelen die beter aansluiten bij de expertise van LUCAS.' Frans Willem Korsten
'Een geweldige verbindende reis met verschillende instellingen, de universiteit, musea en andere culturele instellingen. Als (deels) Africanist en antropoloog, was ik verrast en verbaasd over hoe ongelooflijk verbonden Marokko is met West- en Centraal-Afrika.' Hugo DeBlock
'Als lid van de LUCAS-delegatie bij NIMAR zijn mijn ervaringen en indrukken uiterst positief. Ondanks de verschillende achtergronden van mijn collega's zijn er toch mogelijke samenwerkingsverbanden denkbaar.' Annachiara Raia