Podcast De Verbranders bevraagt Europese grenzen en asielprocedures zoals in Ter Apel
De aanmelding van migranten en asielzoekers in Ter Apel is overbelast. Dat beeld is prominent in de media. In podcast De Verbranders gaan promovendi Neske Baerwaldt en Wiebe Ruijtenberg in gesprek om thema’s als migratie, grenzen en de vluchtende mens vanuit verschillende kanten te belichten.
Kritische serie van Leidse wetenschappers
Baerwaldt en Ruijtenberg zetten hun podcast afgelopen herfst online. In de audiogesprekken spreken ze met migranten, activisten en wetenschappers over de koloniale oorsprong van grenzen en de ongelijkheid die grenzen vandaag de dag produceren. Aan het woord zijn bijvoorbeeld een hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Hawaii, een fractievoorzitter in de Amsterdamse gemeenteraad, en medewerkers van een hulporganisatie.
De podcast en diens gasten verleggen de nadruk van de identiteiten van mensen die onderweg zijn, naar hun activiteiten en de grenzen die zij onderweg tegenkomen. De makers zijn kritisch op asielbeleid en de systemen die Europese landen ontwerpen om vluchtende mensen tegen te houden bij de grens.
Thema’s binnen grenzen en migratie
Waar komen categorieën zoals ‘migrant,’ ‘burger,’ en ‘vluchteling’ vandaan? De Verbranders duikt in de onderliggende thema’s achter grensregimes. Het uitpluizen van deze thema’s helpt om anders na te denken over Europa’s grenzen en geïllegaliseerde migratie, stelt Ruijtenburg.
Afleveringen gaan bijvoorbeeld over:
- Gender- en seksualiteitsnormen (aflevering 8). Over de grenzen tussen wij en zij die door het tegen elkaar afzetten van gender- en seksualiteitsnormen gecreëerd werden. Saskia Bonjour vertelt hoe die grens in de Nederlandse koloniën en tijdens de dekolonisatie tastbaar werd gemaakt via het personen- en familierecht, dat bepaalde wie er wel en niet Nederlander was en hoe je Nederlander kon worden en hoe die grens later en tot op de dag vandaag tastbaar wordt gemaakt via het familieherenigingsbeleid, dat bepaalt wie er wel en niet partners en familie van elkaar zijn, en dus voor hereniging in aanmerking komen.
- De koloniale geschiedenis van migratierecht (aflevering 4). Thomas Spijkerboer vertelt over de koloniale geschiedenis van migratie en migratierecht, en hoe die geschiedenis doorwerkt in het Europese grenssysteem van vandaag de dag: een systeem dat zo gebouwd is dat mensen met een Europees paspoort goedkoop, eenvoudig, en snel de wereld over kunnen reizen terwijl anderen tegen worden gehouden en als ze toch willen reizen, geïllegaliseerd worden en noodgedwongen op gammele bootjes stappen.
- ‘Humanitair grenswerk’ (aflevering 19, Engels). Polly Pallister-Wilkins bedacht de term om te wijzen op de gecompliceerde relatie tussen gewelddadige verplaatsingsongelukken en de reddingsacties die als reactie daarop plaatsvinden. Wat betekent het als humanitarisme het belangrijkste antwoord is op lijden aan de grens? Welke lijnen kunnen er getrokken worden tussen de humanitaire grenzen van vandaag, het kolonialisme en witte suprematie?
Nieuwsgierig geworden naar de podcast De Verbranders? Je kunt deze beluisteren via Spotify, Apple of Soundcloud.
Tekst: Imme Visser