Jenny Doetjes onderzoekt ‘hoeveel’ met NWO Open Competitie-subsidie
Hoogleraar Jenny Doetjes heeft een NWO-subsidie ontvangen om onderzoek te doen naar de cross-linguïstische eigenschappen van hoeveelheidsuitdrukkingen en de invloed van ons brein op taal.
‘We representeren hoeveelheden in taal, maar ook in ons hoofd. Wij gaan kijken of er parallellen te vinden zijn tussen de manieren dat in taal en in onze hersenen gebeurt’, leg Doetjes uit. ‘Een hoeveelheid kan een aantal zijn, maar ook overeenkomen met een bepaald volume of gewicht, zoals ‘kilo’ bijvoorbeeld. Enerzijds zijn er parallellen tussen de representatie van aantallen en andere soorten hoeveelheden, maar er zijn ook verschillen. Iets vergelijkbaars vind je terug in taal: sommige expressies kunnen alleen gebruikt worden voor het beschrijven van aantallen (twee, enkele) en andere voor allerlei soorten hoeveelheden (veel, weinig).’
Een database met talen van over de hele wereld
Voor het onderzoek zullen wetenschappers een database maken met hoeveelheidsuitdrukkingen uit een groot aantal talen van over de hele wereld. Hierdoor kunnen ze testen wat voor cross-linguïstische overeenkomsten en verschillen er bestaan, en of de gevonden patronen begrepen kunnen worden met wat we al door cognitief onderzoek weten over de wijze waarop het brein hoeveelheden verwerkt.
Doetjes: ‘In eerste instantie focussen we op het verzamelen van veel data uit veel talen, maar een klein aantal talen waarover al relatief veel bekend is, wordt met meer detail bestudeerd. In taalcorpora van het Nederlands, Mandarijn en Indonesisch gaan we kijken of we bepaalde voorspelde effecten ook echt vinden, ondanks het feit dat deze drie talen verschillen.’
Een nieuwe blik op talen
Zelf vindt Doetjes het fascinerend om grammatica’s van niet-verwante talen te bekijken. ‘Om te begrijpen hoe taal in elkaar zit is heel veel informatie nodig over heel veel talen. Over sommige talen (zoals het Engels en het Nederlands) weten we al heel veel, maar om echt meer inzicht te krijgen in het verschijnsel taal moet ook naar andere talen gekeken worden. Ik kijk ernaar uit om samen met mijn onderzoeksgroep meer inzicht te krijgen in de patronen in taal.’