Nira Wickramasinghe ontvangt beurs voor onderzoek naar vergeten Nederlandse slavernij rond de Indische Oceaan
Professor Nira Wickramasinghe gaat met een NWO Open Competition grant onderzoek doen het afterlive van de Nederlandse slavernij rond de Indische Oceaan.
'Dit onderzoeksproject gaat over de wegen waarlangs generaties van tot slaaf gemaakten en hun nakomelingen lokale onderdanen werden in Sri Lanka en Zuid-Afrika. Weinig mensen weten dat Sri Lanka een cruciaal knooppunt was van de Nederlandse slavenhandel in de Indische Oceaan, die het huidige Zuid-Afrika, Mauritius en Indonesië met elkaar verbond', legt Wickramasinghe uit. 'We zullen de vroege golven van Europese slavernij op het eiland opnieuw evalueren, de rol van slavenafstamming in de (her)vorming van gemeenschappen in creoliserende koloniale voorsteden bekijken en de levensloop analyseren van de slaven en hun nakomelingen die door de imperiale machten van de zeventiende tot de negentiende eeuw naar het Nederlandse en later Britse Kaapstad werden verdreven.
Internationaal archiefonderzoek
De onderzoekers van de projectgroep zullen zich baseren op multi-sited archiefonderzoek in Sri Lanka, het Verenigd Koninkrijk, Zuid-Afrika en Nederland. Daarbij maken ze gebruik van de database van verkochte, nagelaten en gemanumitteerde slaven. Wickramasinge: 'Dit wordt het eerste project waarbij het bestaande handgeschreven tekstherkenningsmodel wordt toegepast op VOC-bronnen in archieven in het buitenland om geavanceerde meerzijdige record linkage te demonstreren. Hiervoor wordt samengewerkt met het GLOBALISE-consortium van Huygens-ING/IISG Forgotten Lineages.'
Nieuwe inzichten uit zelden gebruikte bronnen
'We hopen ook te putten uit zelden gebruikte bronnen in het Singalees om inzicht te krijgen in inheemse opvattingen over - en representatie van - verschil en de lokale ideële milieus waarin sociale mobiliteit functioneerde, bijvoorbeeld Singalese oorlogsgedichten (hatanas) en andere handschriften van palmbladeren (olas), grensboeken (kadaimpot), kastenlijsten (Janawansa) en volksverhalen', aldus Wickramasinghe.
Hiermee hopen de onderzoekers de verschillende vormen van Nederlands kolonialisme en slavernij verder te compliceren. 'Het zal ons begrip van de naweeën van de slavernij aanscherpen door een diepgaande en diepgaande verkenning van nieuw bronmateriaal. Nieuwe inzichten in de complexiteit van de geleefde ervaring van slavernij in kolonies in de Indische Oceaan zijn essentieel voor "betrokken subjecten" in Nederland om in het reine te komen met weinig bekende kenmerken van hun koloniale verleden. Bovendien zal dit project bijdragen aan maatschappelijke debatten over nationale saamhorigheid in Sri Lanka en Zuid-Afrika, waar ideeën over authenticiteit op basis van raszuiverheid blijven bestaan.
Racistische identiteiten doorbreken
Volgens Wickramasinge heeft dit project een positieve dynamiek die de logica van raciale identiteiten zowel in de voormalige koloniën als in Nederland kan doorbreken: 'Door de nadruk te leggen op de beweeglijkheid van multiraciale individuen om zich voortdurend aan te passen aan nieuwe omstandigheden en het relationele aspect van gemeenschappen, probeert dit project geschiedenissen van sociale mobiliteit van tot slaaf gemaakte mensen en hun nakomelingen op te nemen in nationale, oceanische en imperiale geschiedenissen. Het probeert teleologische verhalen over gemeenschapsvorming in Nederlands-Azië, die zich richten op toegeschreven koloniale administratieve categorieën in plaats van op geleefde ervaringen van identificatie, verder te compliceren.'
Ik kijk er erg naar uit om met mijn team aan dit project te werken: Promovendi Sanayi Marcelline en Pouwel van Schooten en postdoc Dries Lyna. Het wordt heel spannend voor ons om ons te verdiepen in aaneengesloten 'gewone levens' die met elkaar verbonden zijn in de ruimte en over meerdere generaties en om families en connecties in de tijd te volgen.'