Een ander dieet helpt bij voedselcrises zoals tijdens de oorlog in Oekraïne
Met een plantgericht dieet zou de veerkracht van onze voedselvoorziening verbeteren. Door in de Europese Unie (EU) en het Verenigd Koninkrijk (VK) op zo'n dieet over te stappen zouden we bijvoorbeeld bijna alle productieverliezen uit Rusland en Oekraïne opvangen. Dat concludeert een internationaal team van onderzoekers in Nature Food. Leids onderzoeker en mede-auteur Paul Behrens: ‘We geven dieren voedsel dat mensen ook kunnen eten’.
‘Oorlogen, overstromingen en droogte zetten de wereldwijde voedselproductie flink onder druk’, zegt Zhongxiao Sun van de China Agricultural University en hoofdauteur van de studie. ‘Door ons dieet plantgerichter te maken, kunnen we ons beter weren tegen dit soort bedreigingen en tegelijkertijd het waterverbruik verminderen, uitstoot verlagen, onze gezondheid verbeteren, meer natuurgebieden creëren enzovoorts.’
'Zelfs een kleine vermindering van onze dierlijke consumptie zou helpen'
De oorlog in Oekraïne heeft een grote impact op de wereldwijde voedselvoorziening. Rusland en Oekraïne zijn namelijk belangrijke producenten van basisgewassen zoals zonnebloemolie en tarwe. De wereldwijde voedselonzekerheid groeide al langer gestaag, maar door het conflict zijn voedselprijzen tot recordhoogtes gerezen.
Overconsumptie terugdringen
De wetenschappers onderzochten hoeveel landoppervlak we besparen als de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk overstappen op het EAT-Lancet planetary diet. Dat vermindert onze consumptie bijna evenveel als de totale productie in Oekraïne en Rusland en kan dus het verlies van deze belangrijke voedselproducenten opvangen. Daarnaast is het ook beter voor het milieu en de gezondheid in landen met een hoog inkomen.
Het dieet voor de planeet
Het EAT-Lancet planetary diet is gefocust op plantaardig eten, maar is niet per sé vegetarisch.
Meer over het EAT-Lancet planetary diet'Deze kans doet zich voor omdat deze landen te veel suikers en dierlijke producten consumeren', aldus de Leidse onderzoeker Paul Behrens, senior-auteur van het onderzoek. 'Nu geven we dieren voedsel dat mensen ook kunnen eten: wel 30 tot 40 procent van alle gewassen is bestemd als veevoer. In de EU en het Verenigd Koninkrijk loopt dit aantal op tot 60 procent. Daarbij neemt veeteelt ook nog eens ongeveer 80 procent van alle landbouwgrond in beslag.’
Landbouwgrond vrijmaken
De onderzoekers stelden vast dat een overgang naar het nieuwe dieet in de EU en het VK een gebied kan vrijmaken met een oppervlakte groter dan Frankrijk en het VK samen. We zouden dit land kunnen gebruiken om gewassen te groeien die elders ter wereld verloren gaan. Bijvoorbeeld voor de vervanging van alle exportgewassen uit Rusland en Oekraïne. Hiervoor is ongeveer 16% van die bespaarde grond nodig. En denk eens aan de milieuvoordelen die dat oplevert, zoals minder waterverbruik, minder uitstoot en een betere biodiversiteit.
Niet wachten tot de natuur voor ons beslist
‘We gaan een periode tegemoet van toenemende onzekerheid in onze voedselvoorziening’, aldus Behrens. ‘We weten dat een plantaardig dieet milieueffecten drastisch vermindert, maar het kan blijkbaar ook onze voedselzekerheid verbeteren. Zelfs een kleine vermindering van onze dierlijke consumptie zou helpen. Als we onze eetgewoontes niet veranderen, stijgen de prijzen van dierlijke producten alsnog door oorlog en het veranderende klimaat. Het is beter om vandaag al te veranderen dan te wachten tot de natuur voor ons beslist en de schade al is aangericht.’