‘Leerlingen kunnen zelf professor worden!’
Voor de vijfde keer kregen kinderen van diverse basisscholen in Leiden en omgeving les van een professor in hun eigen klas ter ere van de dies natalis van de Universiteit Leiden op 8 februari. De kinderen maakten kennis met onderzoek en wetenschappers, en onderzoekend leren stond centraal. Bij dit eerste lustrum van Meet the professor gingen ook de drie ICLON-hoogleraren op pad naar basisscholen in Leiden en Den Haag.
Onderzoek doen naar leren
Roeland van der Rijst (hoogleraar Onderwijswetenschappen) liet in zijn les zien hoe je onderzoek kunt doen naar leren. ‘Ik vind het belangrijk dat leerlingen al op een jonge leeftijd in aanraking komen met wetenschap en specifiek dat ze leren dat wetenschap ook gaat over het sociale domein, over hoe we met elkaar omgaan, de keuzes die we maken, en hoe we leren’.
Iedere leerling is verschillend
Roeland nam zijn dochter Sarah mee naar de les. Zij liep stage bij een basisschool in Den Haag om te kijken of ze later juf wil worden. Op deze school hebben veel kinderen Nederlands als tweede taal.
Sarah gaf les aan een groep kinderen met verschillende achtergronden. 'Een van de opdrachten die wij gaven was het tekenen van je grootste interesse, waar je meer over wil weten. Al deze kinderen hebben heel diverse interesses, van computers programmeren, dierenarts, make-up, kapper, edelstenen tot voetbal. Allemaal dingen waarvan ze in hun schoolkeuze en de keuzes daarna gebruik kunnen maken. Ik heb hiervan veel geleerd. Namelijk dat iedere leerling verschillend is en ook andere dingen nodig heeft om dat te bereiken. En natuurlijk dat ik echt juf wil worden in het basisonderwijs, maar ook wat het is om professor te zijn. Ik wil de pabo doen, of misschien wel de lerarenopleiding voor basisonderwijs op de universiteit.'
Vragen stellen is geen magie
Fred Janssen (hoogleraar Didactiek van de Natuurwetenschappen) kreeg van tevoren een vraag van de klas die tot de kern van zijn eigen onderzoek behoort: hoe kun je leerlingen en studenten goede vragen leren stellen? ‘Leren vragen stellen is essentieel voor onderzoekend leren en is ook belangrijk om grip te leren krijgen op complexe kwesties. Daarvoor moet je namelijk een kwestie vanuit meerdere invalshoeken bevragen.’
Fred nam de perspectievenkaartjes die uit onderzoek van het ICLON zijn voortgekomen mee naar de klas. ‘Op deze school hebben ze het nu bijvoorbeeld over klimaatverandering. Dit is zo’n complexe kwestie die je beter leert begrijpen als je het vanuit verschillende perspectieven bevraagt.’
Hij wil leerlingen graag laten zien dat onderzoekend leren heel leuk kan zijn. ‘Vragen stellen is geen magie: je kunt met de perspectieven tot heel veel goede vragen komen die leuk zijn om samen verder te onderzoeken.'
Zelf onderzoeker worden
Nadira Saab (Bijzonder hoogleraar e-Didactiek van het primair en voortgezet onderwijs) gaf een les over gamification in het onderwijs. Zij doet onderzoek naar het gebruik van technologie in het onderwijs. Door mee te doen aan Meet the professor wil zij leerlingen laten kennismaken met de universiteit en het belang van onderzoek doen laten zien. Bovendien vertelde Nadira leerlingen hoe je professor kunt worden: ‘Ik hoop dat zij beseffen dat ook zij de mogelijkheid hebben om onderzoeker of professor te worden.’
Hoe ziet de professor eruit?
Een echte professor voor de klas, spannend en leuk voor de leerlingen. Maar wat verwachtten ze en hoe dachten leerlingen van een basisschool dat zo’n professor eruit zou zien? Behalve vragen mochten leerlingen daarom ook een tekening van zichzelf en de professor naar de bezoekende hoogleraar sturen. We zochten een paar tekeningen uit die Fred Janssen heeft ontvangen en zo te zien liepen de verwachtingen nogal uiteen. Een rode draad in de tekeningen is dat de professor vast een bril zal dragen.
'Leeft een chatbot echt?'
In de les van Nadira Saab maakten leerlingen een vervelende taak leuker door game-elementen toe te voegen. Dus stofzuigen werd: stofzuigen tegen monsters met beloningen. Luiers verschonen werd een wedstrijd: binnen vijf minuten klaar!
Nadira kreeg leuke vragen over de chatbot Caetennia, een virtueel meisje uit de Romeinse tijd: 'Als je met een chatbot praat, leeft die chatbot dan echt?' en 'Hoe weten de onderzoekers of ontwerpers wat dat meisje uit de Romeinse tijd dacht? Hoe kan zij dan antwoorden?'
De kinderen waren heel enthousiast over de les, ook omdat ze nu geen taaltoets hoefden te doen. Er waren 7 leerlingen die later professor wilden worden, en sommige anderen wilden wel wetenschapper worden maar niet per se professor.
De leukste vraag
En wat was de leukste vraag?
'Bent u Frans?'
'Waarom vraag je dat?'
'Omdat u een baret op heeft.'
Meet the professor vindt jaarlijks plaats op 8 februari, de dies natalis van de Universiteit Leiden. Hoogleraren geven op die dag een les voor groep 7 van basisscholen in de regio Leiden/Den Haag, de vestigingsplaatsen van de Universiteit Leiden.