Pop-up ArcheoHotspot: Een dag vol (nep)skeletten, mammoettanden en Romeins aardewerk
De Faculteit Archeologie bestaat dit jaar 25 jaar. Ter ere van dit jubileum opende de faculteit op 1 maart zijn deuren voor het brede publiek. ‘We willen een instituut zijn dat niet alleen onderzoekt, maar ook kennis deelt en directe impact heeft.’
Direct vanaf de starttijd is het druk in het Van Steenis gebouw. Gezinnen met jonge kinderen die van hun voorjaarsvakantie genieten, pubers die aan het oriënteren zijn voor hun studiekeuze, studenten archeologie die met hun ouders op bezoek gaan en senioren met een historische interesse; allen zijn gekomen om aan het brede programma van de Faculteit Archeologie deel te nemen.
'Voel maar eens goed achter je oorlel. Daar zit een bobbel.'
Bobbels voelen
‘Workshopdeelnemers van Tot op het Bot? Volg mij!’ roept een student archeologie die als vrijwilliger helpt. Ze houdt een kleurrijk bord vast met de titel van de workshop en leidt een diverse groep mensen het osteologisch laboratorium in, ofwel het bottenlab. Op verschillende tafels liggen skeletten van plastic uitgestald die allemaal op een bijzondere manier “overleden” zijn. Het doel van de workshop is uitzoeken wie de persoon achter het skelet was en hoe deze persoon overleden is. Dat doe je als een echte osteoloog door goed te kijken naar de vorm van de schedel, het bekken en overige botten. Maar ook vooral door te voelen aan die botten. ‘Voel maar eens goed achter je eigen oorlel. Daar zit een bobbel. Die van mannen is groter dan die van vrouwen. Daar kun je zo op letten als je de skeletten gaat onderzoeken.’
Na een mini-college over geslachtsbepaling, leeftijdsbepaling en ziektes in botten van Rachel Schats, universitair docent osteoarcheologie en de workshopleider, kan het ‘archeologisch onderzoek’ beginnen. Er heerst opperste concentratie onder de deelnemers, veelal jonge kinderen. ‘Mijn dochter wilde heel graag weer iets met botjes doen deze voorjaarsvakantie’, zegt een moeder. ‘Ze is gewend die te zien omdat ik zelf ook osteoloog ben.’
Een mammoettand van meer dan 20 duizend jaar oud.
Dino-eieren en mammoettanden
Ook voor de andere activiteiten is veel animo. Bij de workshop ‘Romeins aardewerk in Egypte’ is het bijvoorbeeld zo druk dat de groep niet rond de tafel past en moet uitwijken naar een tweede tafel. Er worden veel vragen gesteld: ‘Wat voor klei is er gebruikt bij deze scherf? En hadden ze vroeger scheppen om mee te graven?’ Een andere populaire activiteit is de ‘Determinatie vondsten’, ook wel de ‘Tussen Kunst en Kitsch’ activiteit genoemd. Hierin kunnen bezoekers met hun archeologische vondsten bij een aardewerk, botten en muntenspecialist terecht en hun vondst laten determineren. Er wordt van alles langsgebracht: een pijpenkop van begin zeventiende eeuw, een klassieke leren beurs die achter een wand was verstopt, een vermeend dinosaurus ei dat een stukje klei blijkt te zijn in kalkgesteente en zelfs een mammoettand van meer dan 20 duizend jaar oud.
Jan Kolen, decaan van de Faculteit Archeologie en een van de specialisten waar de gelukkige vinders bij terecht konden, is positief verrast over de vondsten en de vinders. ‘Het valt op dat het vooral kinderen zijn die hier met hun vondsten naar toe komen. En dat zien we graag, want wij hopen dat wij hen kunnen inspireren om later voor de studie archeologie te kiezen.’ Kolen spoort dan ook ieder kind aan om vooral door te blijven zoeken en te noteren waar en wanneer een vondst is gedaan.
Meer dan onderzoek alleen
Het is de eerste keer dat de Faculteit Archeologie een dergelijk publieksevenement organiseert. Het is onderdeel van de nieuwe strategie van de faculteit, die zich graag meer naar buiten wil richten. Kolen: ‘We zijn een van de drie grootste onderzoeksinstituten ter wereld op het gebied van archeologie, maar hebben weinig binding met de regio. Met dit evenement hopen we die binding te creëren. We willen een instituut zijn dat niet alleen onderzoekt, maar ook kennis deelt en directe impact heeft.’
En impact heeft het zeker. De dag is drukbezocht en enthousiast ontvangen. Zo ook door twee aankomende studenten die graag nog een dagje bij de faculteit wilden rondsnuffelen. ‘Het is heel goed georganiseerd en iedereen is vriendelijk hier. En de workshops zijn echt interessant. Wij kunnen wel zeggen dat deze dag onze studiekeuze nogmaals bevestigd heeft!’
Tekst: Sabine Waasdorp
Fotografie: Eelkje Colmjon