Tentoonstelling: Het onvertelde Caribische verhaal
Het zichtbaar maken van de vele ongeschreven verhalen van inheemse culturen en volken van de Cariben. Dat is het doel van de tentoonstelling ‘Caribbean Ties’ in de Oude UB. Zij herschrijft de vroege geschiedenis van dit gebied door het lokale perspectief centraal te zetten.
'Dit lokale perspectief is belangrijk’, vertelt Corinne Hofman, hoogleraar Caribische Archeologie en een van de makers van de tentoonstelling. ‘In geschiedschrijving over het Caribisch gebied en in schoolboeken van de eilanden staat namelijk nog steeds het Europese koloniale perspectief centraal. Het zijn de verhalen van mensen die samen met Christopher Columbus reisden en verantwoording zochten om deze gebieden namens de Spaanse kroon te koloniseren die de boventoon voeren. Die mensen hadden een zeer beperkt beeld van inheemse groepen. Er waren alleen “goede of vreedzame” en “slechte of barbaarse” inheemsen.’
Irvince Nanichi Auguiste, Kalinago inheemse van het eiland Dominica en sinds 1994 een onderzoekspartner van Hofman in diverse archeologische en erfgoed projecten, beaamt dit: ‘Toen ik op school zat leerde ik dat inheemse Cariben kannibalen waren die de meer “vreedzame” inheemse Arowakken opaten. En in het Smithsonian museum in Washington D.C. werd in 1992 zelfs verteld dat alle inheemse volkeren van de Cariben volledig uitgeroeid waren door ziekte en Europees contact. Volgens dat narratief zou ik dus eigenlijk niet moeten bestaan.’
De tentoonstelling is een product van het internationale ERC-Synergy onderzoeksproject Nexus 1492 (2013-2019) dat focust op de koloniale impact op inheemse culturen en gemeenschappen in het Caribisch gebied. De inhoud van de tentoonstelling is gebaseerd op vele jaren van multi-disciplinair onderzoek in samenwerking met Caribische onderzoekers, partnerinstellingen en gemeenschappen daar.
Rondleiding voor schoolklassen
De tentoonstelling draagt niet alleen bij aan andere narratieven over inheemse culturen en gemeenschappen van de Cariben, maar zorgt ook voor verbinding tussen deze culturen en gemeenschappen vandaag de dag. Auguiste: ‘De tentoonstelling reist sinds 2019 rond in de Cariben, Suriname en Nederland en verandert afhankelijk van de tentoonstellingsplek en de gemeenschap die hem inricht. De hoofdboodschap blijft echter hetzelfde en het is die boodschap die voor actieve verbintenissen tussen de verschillende Caribische gemeenschappen gezorgd heeft. Zo is door de tentoonstelling de ‘Caribbean Indigenous Heritage Association’ opgericht en zijn er plannen gemaakt voor een inheemse kalender die bijvoorbeeld belangrijke evenementen van Inheemsen gemeenschappen van de eilanden Dominica en Saint Vincent vermeldt.’
Ook bij deze Oude UB-editie van de tentoonstelling wordt actief naar verbinding gezocht, onder andere door het aanbieden van rondleidingen door archeologie studenten aan basis- en middelbare schoolleerlingen uit de Leidse regio. Hofman: ‘Ik heb bij de afgelopen dies natalis meegedaan aan Meet the Professor en toen ervaren hoe leuk kinderen het vinden om over het Caribische deel van het Nederlands Koninkrijk te leren. Zodra je begint te praten over Sint Maarten en Curaçao, komen de verhalen los over vakanties die ze daar hebben doorgebracht of over familie die ze daar hebben en zien ze opeens zelf de verbindingen met en tussen deze eilanden. We hopen datzelfde effect te bewerkstelligen bij de rondleidingen want ook hier in Nederland is de kennis over de Caribische geschiedenis veel te beperkt of zelfs helemaal niet aanwezig.’
De tentoonstelling is tot en met 20 mei tijdens werkdagen gratis te bezichtigen in de Oude UB aan het Rapenburg 70.
