Eerste bijeenkomst voor opleidingsdirecteuren: ‘Deze thema’s zijn belangrijk voor álle opleidingen’
Ruim veertig gedreven opleidingsdirecteuren en -voorzitters kwamen op 27 oktober in het Academiegebouw voor het eerst bijeen om kennis en ervaring uit te wisselen en nieuwe ideeën op te doen. Rector magnificus Hester Bijl opende de bijeenkomst en praatte de aanwezigen bij over strategische ontwikkelingen in het hoger onderwijs.
Nu de verkiezingen dichterbij komen, staat ook het hoger onderwijs waarschijnlijk een aantal grote veranderingen te wachten. ‘Juist daarom ben ik blij dat we vandaag voor de eerste keer bij elkaar zijn gekomen en in gesprek gaan over de ontwikkelingen die op ons af komen’, aldus Hester Bijl. Tijdens een presentatie gaf de rector magnificus onder meer uitleg over nieuwe wetgeving rondom internationalisering en de verlaging van het bindend studieadvies. Vervolgens gingen de opleidingsdirecteuren in groepjes aan de slag met een interactief spel verzorgd door het Leiden Learning & Innovation Centre. Centraal hierbij stonden de dertien vakoverstijgende vaardigheden die van belang zijn voor elke Leidse student: hoe herkennen we deze vaardigheden binnen het curriculum en geven we ze een plek in het onderwijs?
Wat vonden de deelnemers van de bijeenkomst?
Saskia le Cessie, opleidingsdirecteur Master Statistics & Data Science
‘Hoewel we bij de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen regelmatig samenkomen met alle opleidingsdirecteuren, gaan die bijeenkomsten vooral over praktische zaken. Het was daarom prettig om nu eens met collega’s van andere faculteiten over overkoepelende thema’s en ontwikkelingen te praten die voor álle opleidingen belangrijk zijn, zoals de nieuwe wetgeving rondom internationale studenten. Zeker met de aankomende verkiezingen spelen dat soort onderwerpen enorm. Daarom is het fijn dat we hier nu rechtstreeks vanuit het College van Bestuur informatie over ontvingen.
Dat het programma de dertien vakoverstijgende vaardigheden uitlichtte, vond ik om twee redenen interessant. Enerzijds omdat ik zelf bezig ben om vaardigheidsonderwijs zichtbaarder te maken in mijn eigen master. En anderzijds omdat ik momenteel de leergang onderwijskundig leiderschap volg, waarbij we ook nadenken over hoe je vaardigheden structureel binnen opleidingen kunt inbedden. Het was nuttig om tijdens de bijeenkomst te horen op welke manier andere opleidingen hier al mee bezig zijn – en om met elkaar te sparren over de bijbehorende uitdagingen. Neem bijvoorbeeld een vaardigheid als samenwerken: hoe leer je studenten om dat te doen? En wat misschien nog wel lastiger is: hoe toets je vervolgens of het ook is gelukt? Kortom, de bijeenkomst was leuk én leerzaam. Ik ga zeker proberen om er de volgende keer weer bij te zijn.’
Azeb Amha, opleidingsvoorzitter Research Master in African Studies
‘We komen niet heel vaak samen met mensen van buiten onze eigen faculteit, dus voor mij had het zeker een meerwaarde om tijdens deze bijeenkomst ideeën uit te wisselen met de andere opleidingsdirecteuren. Hester Bijls presentatie vond ik ook erg duidelijk, vooral toen het ging over de praktische implicaties van de nieuwe internationaliseringswet, zoals het voorstel om Nederlandse taalcursussen verplicht te stellen voor internationale studenten. Wie gaat deze lessen verzorgen voor tientallen duizenden studenten, terwijl we al kampen met een docenttekort? Als taalkundige en iemand met een niet-Nederlandstalige achtergrond begrijp ik dat het belangrijk is om de taal te beheersen, maar dit moet wel goed georganiseerd worden.
De serious game maakte duidelijk dat we niet alleen moeten kijken naar het implementeren van vaardigheden per vak, maar dat we ernaar moeten streven om ze te integreren in het curriculum als geheel. Dit roept weer nieuwe vragen op: implementeer je de vaardigheden op verschillende momenten van het studieprogramma, of introduceer je ze allemaal aan het begin en versterk je ze door de jaren heen? Als ik naar mijn eigen onderzoeksmaster kijk, realiseer ik me nu dat veel vaardigheden al verweven zijn in ons curriculum, maar dat we ze niet altijd expliciet benoemen. Dit geldt vooral voor intrapersoonlijke vaardigheden, zoals veerkracht en reflecteren. Onze docenten zullen deze vaardigheden voortaan waarschijnlijk explicieter vermelden bij het schrijven van hun studiegidstekst. Dan kunnen onze studenten ze gebruiken om zichzelf te onderscheiden bij het solliciteren voor een baan of vervolgstudie.’
Michiel de Dood, opleidingsdirecteur Bachelor Natuurkunde
‘Een van de redenen dat ik het belangrijk vond om in contact te komen met andere opleidingsdirecteuren was om te zien welke zaken er universiteitsbreed spelen. Hesters presentatie over strategische ontwikkelingen sloot daar voor mij goed bij aan, vooral omdat duidelijk werd hoe de universiteit tegenover de nieuwe internationaliseringswet staat. We kregen nu feitelijke studentaantallen te zien, in plaats van het vaak overdreven beeld dat in de politiek wordt geschetst. Hieruit bleek wat ik al vermoedde: dat wij in Leiden eigenlijk een hele goede, toekomstbestendige mix van Nederlandse en internationale studenten hebben. Verder heb ik de bijeenkomst benut om te verkennen of wij vanuit Natuurkunde onderwijs zouden kunnen geven bij andere opleidingen of faculteiten. Als je samen een minor of keuzevak wilt opzetten, moet je immers eerst bespreken welke behoeften er zijn. Ook is het een kwestie van zoeken naar logische combinaties: voor ons is de link naar een opleiding als Bestuurskunde gemakkelijker te leggen dan naar een opleiding Duits.
Met de dertien vakoverstijgende vaardigheden was ik al bekend, maar de serious game maakte duidelijk dat het echt een uitdaging is om deze de juiste plek te geven binnen het onderwijs. Je kunt een opleiding er immers niet zomaar lukraak mee volbouwen, het is een kwestie van hard nadenken en keuzes maken: hoe verweef je een bepaalde vaardigheid in een vak én koppel je daar vervolgens goede inhoudelijk gerichte activiteiten aan? Daar zit nog echt een vraagstuk.’
Over de bijeenkomst
De bijeenkomst voor opleidingsdirecteuren en -voorzitters heeft als doel om collega’s die sturing geven en (deels) verantwoordelijk zijn voor een opleiding met elkaar in gesprek te laten gaan over strategische ontwikkelingen op het gebied van onderwijs, centraal beleid dichter bij opleidingen te brengen en kennisuitwisseling te bevorderen. De bijeenkomst vindt twee keer per jaar plaats. Steeds staat een ander thema centraal.
Vragen?
Heb je vragen over de bijeenkomst? Neem dan contact op met de directie Strategie en Academische Zaken (SAZ) via Moena al Homsi.