‘Juist nu is diepgaande kennis over het jodendom van belang’
De nieuwe Leiden Jewish Studies Association heeft tot doel om wetenschappers die zich bezighouden met het jodendom bij elkaar te brengen. Op 6 en 7 december vindt het eerste congres plaats. Leidse hoogleraren en oprichters van de LJSA, Sarah Cramsey en Jürgen Zangenberg, vertellen over hun plannen.
Sinds 7 oktober ligt alles rond het jodendom gevoelig. Hoe verhouden jullie je hiertoe?
Sarah Cramsey, hoogleraar History of Central Europe, migration and diaspora's: 'We hebben deze vereniging opgericht op een bijzonder moment in de geschiedenis van het Joodse volk en Joodse studies, maar ik geloof dat Jürgen Zangenberg, veel van onze collega’s en ik iets te bieden hebben dat verder gaat dan opiniestukken, TikTok-video's en zelfs podcasts van een uur. Hoewel die allemaal hun eigen waarde hebben, besteden deze media vaak weinig diepgaande aandacht aan primaire bronnen. Als LJSA bieden wij op basis van wetenschap een diep en breed begrip van Joods zijn door de eeuwen heen, terwijl we tegelijkertijd die ervaring problematiseren en nuanceren door literatuur, archeologie en geschiedenis te bestuderen. Mocht de huidige crisis in het Midden-Oosten zorgen voor een aanwas aan studenten, dan kan die multidisciplinaire aanpak hen helpen om langere tijdlijnen te zien en de informatie die ze op andere plekken krijgen te nuanceren.’
Waarom is de Leiden Jewish Studies Association nodig?
Jürgen Zangenberg, hoogleraar antiek jodendom en vroeg christendom: ‘In de Faculteit Geesteswetenschappen is aardig wat kennis aanwezig, maar onderzoekers weten niet van elkaars bestaan. Als hoogleraar antiek jodendom en vroeg christendom was ik daarom altijd aan het scouten: wie heeft dezelfde interesses als ik? Dan merk je dat mensen zich bezighouden met allerlei facetten van de Joodse cultuur, van Hebreeuws en schilderijen tot architectuur, filosofie en migratiegeschiedenis. Soms zijn ze niet eens van bewust dat hun werk ook iets bij zou kunnen dragen aan de bestudering van het jodendom, maar is hun kennis wel heel nuttig. Ik wilde een manier vinden om bruggen te bouwen tussen al die eilandjes van kennis. Gelukkig was Sarah daar ook meteen enthousiast over toen ze werd benoemd tot hoogleraar. Samen hebben we een beursaanvraag ingediend bij de faculteit, wat heeft geleid tot de oprichting van de Association. Ons doel is om de communicatie over alles wat met de joodse geschiedenis en cultuur te maken heeft te stroomlijnen en de onderlinge banden tussen mensen te versterken. Onze eerste stap daarvoor is een website en het aankomende congres Jews at Home. From Creation to Corona op 6 en 7 december.’
Wat kunnen we van dit congres verwachten?
Cramsey: ‘Naast het verwelkomen van een van de topwetenschappers van de Joodse geschiedenis, hoogleraar Elisheva Baumgarten van de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem , kijk ik ernaar uit om de aandacht te vestigen op Joodse studies in een tijd waarin er sprake is van een toenemend anti-Joods sentiment, antisemitisme en denkwijzen die focussen op ‘otherism’. Natuurlijk zullen we ons er daarbij van bewust zijn dat er veel mensen zijn die een directe band hebben met wat er nu in Israël en Palestina gebeurt.’
Zangenberg: ‘Ik hoop dat heel veel mensen naar ons congres komen om contacten te leggen. Ik vind het mooi om te horen dat verschillende studenten van plan zijn om te komen en zelfs actief deel te nemen met een paper. Verder is het goed om te zien dat het doel van de Association – connecties binnen de faculteit versterken – hier al zichtbaar is. Bijna alle sprekers hebben een Leidse achtergrond. Daarnaast hoop ik dat we landelijk zichtbaar worden en dat er ook mensen van buiten Leiden naar het congres komen. We willen zeker de landelijke verenigingen van Joodse Studies niet beconcurreren, maar we willen wel graag laten zien dat we er zijn en dat we in Leiden iets unieks bij te dragen hebben aan de discussie. Dat is ook de reden dat we een publiekslezing op de avond van 6 december organiseren.’
Hoe zien jullie de toekomst van de Leiden Jewish Studies Association?
Zangenberg: 'Ik hoop ervoor te zorgen dat de deuren openblijven, zodat mensen binnen kunnen blijven komen, hun eigen ideeën kunnen ontwikkelen en samen dingen kunnen doen.'
Cramsey: ‘Ik hoop dat we kunnen blijven rekenen op de steun van de Faculteit en de Universiteit. We hebben niet veel infrastructuur nodig, maar de toezegging om de LJSA financieel te blijven ondersteunen zorgt ervoor om ons in staat te stellen de aandacht te blijven vestigen op al het werk dat al gedaan wordt.’
Het congres Jews at Home. From Creation to Corona vindt plaats op 6 en 7 december. Onderdeel van het congres is de publiekslezing door Albertina Oegema: 'Wie is de baas in huis? Joodse families in laatantieke parabels'.