Open en gratis peer review? Dat kan zo
Ben je op zoek naar een transparante én gratis beschikbare manier om je wetenschappelijke artikelen in te dienen voor peer review? Peer Community In (PCI) maakt dit mogelijk! Dit door de Universiteit Leiden ondersteunde platform biedt daarmee een mooi alternatief voor publicaties in traditionele peer-reviewed tijdschriften.
Wat is PCI precies?
Peer Community In is een non-profit organisatie die wereldwijd wordt gesteund door 150 universiteiten en onderzoeksinstituten en bestaat uit domeinspecifieke communities van onderzoekers. Peer review, redactionele beoordeling en publicatie van wetenschappelijke artikelen in open access worden door het platform gratis aangeboden. De werkwijze is vergelijkbaar met ‘reguliere’ wetenschappelijke tijdschriften, met twee belangrijke verschillen: artikelen worden voorafgaand aan de peer review eerst op een preprint server geplaatst en wanneer een artikel na peer review is goedgekeurd, worden alle onderdelen van het redactionele proces op de PCI-site gepubliceerd. Het platform biedt hiermee een heel transparant model voor het beoordelen en publiceren van artikelen.
Hoe werkt het?
De eerste stap is het uploaden van een preprint naar een preprint server en het deponeren van onderzoeksdata, scripts en code in een open repository. Vervolgens kun je de preprint indienen bij de desbetreffende thematische PCI. Als een van de redacteuren geïnteresseerd is in jouw preprint, nodigt hij of zij onderzoekers uit hetzelfde vakgebied uit om deze te beoordelen. Als de redacteur besluit de preprint aan te bevelen, wordt deze publiekelijk aanbevolen. De recensie en een door de redacteur ondertekende aanbevelingstekst worden vervolgens op het PCI-platform gepubliceerd. De laatste (optionele) stap is publicatie in een Peer Community Journal of in een van de meer dan honderd PCI-vriendelijke tijdschriften.
Als er nog geen PCI-domein is voor jouw onderzoeksveld, kun je een voorstel sturen naar het PCI-bestuur om een nieuw PCI-domein te starten.
In welke domeinen is PCI actief?
Er zijn momenteel meer dan vijftien Peer Communities actief in domeinen als evolutiebiologie, ecologie, neurowetenschappen en archeologie. Elke onderzoeker kan wetenschappelijke artikelen indienen of zich opgeven als peer-reviewer binnen een van de PCIs.
Waarom ondersteunt de Universiteit Leiden PCI?
Open Science is essentieel om een grotere wetenschappelijke en maatschappelijke impact te realiseren. Via Academia in Motion – het programma waarbinnen we Open Science en Erkennen & Waarderen universiteitsbreed stimuleren – werken we aan het open beschikbaar maken van het universitaire onderzoek, en waar mogelijk ook de onderliggende data. Het werk van PCI sluit aan bij onze Open Science visie, door een publicatiemodel te bieden dat niet alleen open en transparant is, maar ook nog eens voor iedereen gratis toegankelijk. Daarom moedigen we als universiteit het gebruik van dit platform aan als een van de alternatieven voor publicaties in traditionele peer-reviewed tijdschriften.
Open Science Ambassadeur Ludo Waltman beaamt dit: ‘Als onderzoekers hebben we de morele plicht om de kennis die we produceren zo wijd mogelijk te delen. Nieuwe manieren van wetenschappelijk publiceren, zoals PCI, spelen hierin een cruciale rol.’
Vervolgstappen
Om onderzoekers te helpen om zelf met PCI aan de slag te gaan, worden later dit jaar informatiesessies georganiseerd. Wil je hier meer over weten zodra er meer details bekend zijn? Schrijf je dan in voor de AiM nieuwsbrief!
Tegelijkertijd zijn we bij onze universiteit bezig om tot een meer open publicatiebeleid te komen. Een denktank van AiM over open wetenschappelijk publiceren werkt hiervoor aan een voorstel. Beter erkennen en waarderen van open vormen van publiceren, inclusief het gebruik van PCI – en preprints in het algemeen – is hier een onderdeel van. In de komende tijd zullen we mogelijkheden verkennen om dit te doen, bijvoorbeeld als het gaat om eisen voor proefschriften en ondersteuning door de universiteitsbibliotheek en faculteiten. Ideeën en suggesties zijn zeer welkom en kunnen worden gedeeld met het AiM-team via academiainmotion@bb.leidenuniv.nl.
Academia in Motion aan de Universiteit Leiden
Wil je meer weten over hoe we werken aan een open werkplek waar we ieders bijdrage erkennen en waarderen? En vind je het ook belangrijk dat de universiteit meer kennis ontwikkelt en deelt in verbinding met de samenleving? Neem eens een kijkje op de Academia in Motion website of meld je aan voor onze nieuwsbrief.