Tentoonstelling Wet op beeld verbindt kunst en juridische wetenschappen
‘Kunst en wetenschap horen bij elkaar.’ Met deze stelling opende decaan Suzan Stoter op 16 augustus de tentoonstelling Wet op beeld: De Saksenspiegel eeuwenoud modern van beeldend kunstenaar Ilja Walraven en rechtswetenschapper Helen Stout. Het uitgangspunt van deze samenwerking was dat beeld kan bijdragen aan het begrijpelijk maken van juridische concepten.
De expositie kwam tot stand door een geïntegreerde aanpak. Ilja Walraven tilde een tipje van de sluier op door te vertellen op welke manier de relatie tussen beeld en wet is onderzocht. Een echte melange van disciplines is nagestreefd door de kunstenaar in de studeerkamer te laten werken en de wetenschapper in het kunstenaarsatelier. Het resultaat is een reeks van bijna zestig unieke panelen en een flip book.
In de expositie staat een rechtsboek uit het verleden centraal: de Saksenspiegel. Dit op perkament met de hand geschreven document uit de dertiende eeuw legt regels van gewoonterecht van Saksen vast. Het manuscript bevat naast tekst een groot aantal originele, kleurrijke tekeningen. Wat de precieze betekenis van deze tekeningen is geweest, weten we niet. Mogelijk een volslagen alternatief voor de tekst. Er zijn experts die denken dat de tekeningen waren bedoeld voor analfabeten of ‘lezers’ die een andere taal spraken.
-
De expositie in de Mesdagzaal. -
Rechtswetenschapper Helen Stout bij de expositie. -
Openingsspeech Suzan Stoter bij de tentoonstelling. -
Suzan Stoter tijdens haar openingsspeech. -
Ilja Walraven spreekt het publiek toe. -
Ilja Walraven met publiek. -
Kunstwerk bord met portret Helen Stout. -
Kunstwerk bord met portret Ilja Walraven. -
-
Bezoekers bij de tentoonstelling Wet op beeld. -
Helen Stout en Ilja Walraven. -
Bezoeker in Leiden Law School trui bekijkt de kunstwerken. -
Bezoekers met maquette.
Ilja Walraven en Helen Stout hebben de Saksenspiegel als historische analogie gebruikt voor wetten van de toekomst, die beeld bevatten. Volgens hen leven we in een beeldcultuur. Jongeren lezen steeds minder. Zeker wanneer het om formalistisch taalgebruik gaat, zoals in wetten wordt gebruikt. Dit kan problematisch worden.
Er werd namelijk lang verwacht dat de gemiddelde persoon de wet moest kennen, maar dit idee leeft steeds minder binnen de samenleving. Uiteindelijk kan de afstand van burger tot wet zo groot worden dat de wet zijn legitimatie verliest. Een reële bedreiging voor het voortbestaan van de rechtsstaat. Volgens Walraven en Stout kan een krachtig beeld in combinatie met een kernachtige wet mogelijk uitkomst bieden en de afstand van burger tot wet verkleinen. Dit is in ieder geval een beloftevol perspectief dat volgens hen als nieuw thema op de wetenschappelijke agenda zou moeten worden opgenomen. Suzan Stoter: ‘Welke sleutel kan de eeuwenoude Saksenspiegel bieden voor toegankelijkere wetten? Het is een eerste stap in een visuele toekomst van wetgeving.’
Bezoek de tentoonstelling
De tentoonstelling is te zien in Pulchri Studio aan het Lange Voorhout te Den Haag en loopt van 16 augustus t/m 7 september 2025. De toegang is gratis.