Universiteit Leiden start onderzoek naar toename en persistentie inkomensongelijkheid
De inkomensongelijkheid in Nederland neemt trendmatig toe. De Universiteit Leiden gaat onderzoeken waardoor de ongelijkheid is gestegen en naar de persistentie in de inkomensongelijkheid. Het onderzoek wordt uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Waardoor neemt de inkomensongelijkheid toe? Uit eerder onderzoek van hoogleraar Egbert Jongen en universitair docent Heike Vethaak van de Universiteit Leiden – Stille wateren hebben diepe gronden – kwam naar voren dat de inkomensongelijkheid in het besteedbaar inkomen van huishoudens over de afgelopen 40 jaar is toegenomen. Deze toename is te danken aan de toename in de ongelijkheid van de marktinkomens: het inkomen uit loon, winst en vermogen. Daarbij blijven met name de lagere inkomens achter, terwijl de top 1% van de inkomens juist relatief hard is gegroeid. Wat zit daarachter?
Factoren achter veranderingen in inkomen
In het eerste deel van het vervolgonderzoek gaan beide onderzoekers samen met hun nieuwe collega Sander Kraaij eerst onderzoeken wat de separate rol is van de veranderingen in het inkomen uit loon, winst en vermogen. Vervolgens gaan zij nader onderzoek doen naar de factoren en maatschappelijke ontwikkelingen die daar weer achter zitten, zoals veranderingen in de demografie, de opleidingsniveaus en de sector- en beroepenstructuur. De afronding van dit onderzoek staat gepland voor de zomer van 2026.
In hoeverre worden dubbeltjes ook kwartjes?
Het tweede deel van het onderzoek kijkt naar sociale mobiliteit. De onderzoekers kijken hier naar welke verschuivingen plaatsvinden in de financiële posities van huishoudens. In het eerdere onderzoek werd juist gekeken naar de statische inkomensongelijkheid, in een bepaald jaar. In het vervolgonderzoek gaan zij ook nader onderzoek doen naar de onderliggende dynamiek. In hoeverre blijven arme huishoudens arm en rijke huishoudens rijk? Is deze persistentie in inkomensposities aan het veranderen? En in hoeverre verandert ons beeld van de inkomensongelijkheid en de ontwikkeling daarin wanneer we de ongelijkheid meten over een langere periode? De afronding van dit onderzoek staat gepland voor de zomer van 2027.