VIDI-beurzen voor onderzoek naar seksuele intimiteit met behulp van robots en de levenslange gevolgen van straffen
Twee collega’s hebben elk een prestigieuze Vidi-beurs gekregen. We spreken criminologe en universitair hoofddocent Hilde Wermink, en Eduard Fosch Villaronga, universitair hoofddocent van eLaw, over wat deze beurs voor betekent en welke plannen ze voor hun onderzoek hebben.
In tijden van bezuinigingen op het hoger onderwijs een beurs van 850.000 euro krijgen: het lukte Hilde Wermink en Eduard Fosch Villaronga. Vorige maand kregen zij het nieuws dat zij ieder een prestigieuze VIDI-beurs hebben ontvangen. Daarmee kunnen zij de komende jaren een eigen onderzoekslijn opzetten voor vernieuwend en maatschappelijk relevant onderzoek. Hilde zal de levenslange gevolgen van straffen onderzoeken, en Eduard zal nagaan of robots kunnen helpen bij de seksuele intimiteit van mensen met een handicap.
‘Seksualiteit hoort bij het mens-zijn, maar wordt bij mensen met een handicap te vaak over het hoofd gezien.’
Decaan Suzan Stoter zegt over de toekenningen: ‘Het is heel bijzonder dat Hilde en Eduard een VIDI-beurs hebben ontvangen, voor beide onderzoekers een grote prestatie. De beurs sluit aan bij de eerdere onderzoeksresultaten van Hilde en Eduard binnen onze faculteit die al waardevolle inzichten hebben opgeleverd voor wetenschap en samenleving. De nieuwe onderzoeken van zowel Hilde als Eduard bouwen voort op deze kennis en zijn maatschappelijk en wetenschappelijk van grote waarde. Het is geweldig dat deze onderzoeken binnen onze faculteit worden verricht.’
Vidi-beurs
De Vidi is een jaarlijkse beurs van maximaal 850.000 euro van NWO (de Nederlandse organisatie voor wetenschappelijk onderzoek). De beurs is bedoeld voor onderzoekers die maximaal acht jaar geleden zijn gepromoveerd en na hun promotieonderzoek al een aantal jaren onderzoek op postdoc-niveau hebben verricht.
Met deze beurs mogen onderzoekers een eigen onderzoek opzetten, over een vernieuwend onderwerp, en zelf mensen aannemen om hen te helpen bij het onderzoek. Jekaterina Savicka, subsidieadviseur van de Rechtenfaculteit: ‘De Vidi is een prestigieuze beurs voor zowel de onderzoekers als de universiteit. Onderzoekers kunnen veel tijd aan hun onderzoek besteden en het opent voor hen deuren.’
Eduard Fosch Villaronga
Wat was je eerste reactie toen je het nieuws over de Vidi-toekenning hoorde en hoe heb je het gevierd?
‘Toen ik het nieuws voor het eerst hoorde, kon ik het eerlijk gezegd niet geloven. Ik dacht zeker niet meteen aan champagne. Mijn eerste gedachte was: “Kan ik wel ruimte maken in mijn agenda voor dit enorme project?” Het duurde dus even voordat het nieuws echt tot me doordrong, maar toen dat eenmaal gebeurde, voelde ik me ontzettend dankbaar. Omdat ik expat ben, kan ik het pas tijdens de kerstvakantie goed vieren; dat doe ik dan onder een blauwe hemel, samen met de mensen die belangrijk voor me zijn, maar niet hier wonen. Het wordt een moment om echt stil te staan bij deze prestatie en er volop van te genieten.’
Kun je de kern van je onderzoek beschrijven?
‘Seksualiteit hoort bij het mens-zijn, maar voor veel mensen met een handicap blijft het een onderbelicht onderwerp, ontbreekt het vaak aan passende steun, en gaat het vaak gepaard met stigma’s. Mijn onderzoek richt zich op de vraag hoe zorgpraktijken, wettelijke kaders en opkomende technologieën – zoals ondersteunende robotica – kunnen helpen de seksuele rechten van deze mensen daadwerkelijk te respecteren en waarborgen.’
Wanneer begin je met het onderzoek en waarmee start je?
‘Het project gaat in april 2026 van start. De eerste stap is simpel maar heel belangrijk: luisteren. Ik ga samenwerken met gehandicaptenorganisaties, seksuologen en zorginstellingen om de ervaringen van mensen met een handicap in kaart te brengen. Denk aan: de barrières waarmee ze te maken hebben, de ondersteuning die ze missen en de manier waarop seksuele rechten worden gerealiseerd of genegeerd in beleid, gezondheidszorg en technologie. Deze eerste fase legt de basis voor het hele project en zorgt ervoor dat elke volgende stap direct inspeelt op de realiteit waarmee deze mensen in hun intieme leven worden geconfronteerd.’
Welke kennis ontbreekt nu nog binnen de wetenschap en ga jij met deze VIDI onderzoeken?
‘Een groot deel van mijn werk richt zich op de vraag hoe ondersteunende technologieën autonomie in het dagelijks leven kunnen bevorderen. Daarbij gaat echter bijna altijd over zichtbare, functionele taken zoals mobiliteit, communicatie, eten en aankleden. Deze hulpmiddelen zijn zeker belangrijk, maar de focus daarop laat ook zien dat we zelden technologieën ontwerpen die ook de intieme aspecten van het leven ondersteunen — de aspecten die ons het gevoel geven verbonden te zijn, gewenst te zijn of simpelweg mens te zijn.
Met de Vidi krijg ik de kans om deze vaak verwaarloosde dimensie zichtbaar te maken en seksualiteit bij mensen met een handicap zorgvuldig te onderzoeken. Zo kan ik gesprekken mogelijk maken die meestal worden vermeden en een kader ontwikkelen waarbinnen wetgeving, zorg en technologie niet alleen gericht zijn op onafhankelijkheid maar waar ook ruimte is voor inclusie, plezier en rechtvaardigheid.’
Hilde Wermink
Hoe is het om de Vidi te hebben gekregen?
'Ik ben erg blij met deze toekenning. Het kostte veel tijd en energie om de beursaanvraag te doen, en de concurrentie is groot, dus dit resultaat voelt als een prachtige beloning. Het is vooral een mooie erkenning dat dit onderzoek ertoe doet, niet alleen omdat het onderwerp belangrijk is, maar ook omdat het bijdraagt aan verschillende wetenschappelijke disciplines én aan de maatschappij. Daarnaast ben ik dankbaar voor de steun en support vanuit de universiteit, de faculteit en mijn instituut.’
Kun je de kern van je onderzoek beschrijven?
‘Veel mensen krijgen niet één, maar meerdere en verschillende straffen opgelegd in hun leven. In dit project onderzoeken we de patronen in de levenslopen van jongeren en volwassenen om beter te begrjipen welke gevolgen - bedoeld én onbedoeld - sancties hebben en zo beter te begrijpen wat nodig om de nevenschade voor hunzelf én de maatschappij van die sancties te voorkomen. Met interviews en grootschalige administratieve data, brengen we individuele levenslopen in kaart. Het doel is om hiermee bij te dragen aan een effectiever en rechtvaardiger strafrechtsysteem.’
Wat betekent deze Vidi-toekenning voor jouw academische carrière?
‘Het is een belangrijke erkenning van het onderzoek dat ik al heb gedaan en de richting die ik in ben geslagen, en mijn potentieel als wetenschapper. Het geeft mij de mogelijkheid om een eigen onderzoekslijn verder uit te bouwen, een team samen te stellen en internationale samenwerkingen te versterken. Het is een cruciale stap richting meer wetenschappelijke onafhankelijkheid en leiderschap, en het opent perspectieven voor verdere groei, zoals het begeleiden van promovendi en het ontwikkelen van innovatieve projecten.’
Zie meer informatie over het onderzoek van Hilde en Eduard op hun profielpagina's, en houd de website in de gaten voor updates over hun onderzoeksprojecten.