Academia in Motion: ‘Durf de status quo te bevragen, anders verandert er nooit iets’
Collega’s meer waarderen voor hun onderwijsbijdragen. Daar als leidinggevende nu al stappen in maken. En zorgen voor een breder perspectief op kwaliteit. Marieke Adriaanse, hoogleraar Gedragsinterventies in Population Health Management én ambassadeur Erkennen & Waarderen, ziet dat er beweging is als het gaat om Academia in Motion, maar ze wil meer.
‘Voor mij betekent Academia in Motion: laten zien hoe we ons werk op een andere manier kunnen erkennen en waarderen. Door het anders te doen stellen we de status quo ter discussie en ontstaat er beweging.’ Dat zegt Marieke Adriaanse, als hoogleraar verbonden aan het LUMC en FSW, over Academia in Motion.
Hoe krijgen we beweging, Marieke?
‘Patronen die niet meer passend zijn, moeten we doorbreken. Om die patronen te identificeren moet je er op zijn minst vragen over durven te stellen. Nu is de reflex vaak: zo doen we dit nu eenmaal, zo gaat dat altijd. Je ziet bijvoorbeeld dat nieuwe collega’s zich in het begin nog wel afvragen waarom bepaalde dingen gaan zoals ze gaan, maar al snel denken: zo werkt het hier blijkbaar. Maar als we de norm niet bevragen, gebruiken niet identificeren die niet meer dienend zijn en niet durven te veranderen, krijgen we geen beweging en staan we stil als academie, terwijl we juist vooruitgang en vernieuwing willen. Dus moeten we terug naar de vraag: waarom doen we dit nu eigenlijk zo?’
‘Vragen stellen en laten zien dat het ook anders kan is het startpunt voor verandering en beweging.’
Kan je voorbeelden geven?
‘Waarom tellen we het aantal publicaties om kwaliteit van onderzoek te beoordelen? Moeten we niet meer kijken naar kwaliteit boven kwantiteit? Door het aantal publicaties zo centraal te stellen is veel publiceren in wetenschappelijke tijdschriften vaak een doel op zich geworden in plaats van een middel om andere wetenschappers op de hoogte te stellen van je bevindingen. Gaat die focus op kwantiteit niet juist ten koste van kwaliteit? En is dit niet ook een beetje een smalle benadering van kwaliteit? Als je het ook belangrijk vindt om belangstellenden buiten de wetenschap te bereiken zou dit dan geen onderdeel moeten zijn van hoe we kijken naar kwaliteit? Doordat daar vragen over zijn gesteld wordt er nu in Leiden en daarbuiten hard gewerkt aan evidence based, bredere, manieren om kwaliteit onderbouwen.
Maar ook: Waarom was een lekenpraatje geen onderdeel van de verdediging tijdens promoties in Leiden? Het lekenpraatje is in september vorig jaar ingevoerd omdat een promovenda van het LUMC de norm durfde te bevragen. Vragen stellen en laten zien dat het ook anders kan is het startpunt voor verandering en beweging.’
Hoe pas je dit zelf toe als leidinggevende?
‘Ik stel heel veel vragen en ik probeer zelf te laten zien dat het anders kan. Ik ben me heel bewust van de standaard die ik zet door mijn eigen gedrag. Dat gaat over welke kwaliteiten je waardeert maar ook over een goede werk-prive balans. Daar hoort ook bij dat ik vertel wanneer ik dat lastig vind. Dat een goede werk-privébalans soms best lastig is met drie kinderen. Ook ik moet soms dingen overdag doen die als moeder van me gevraagd worden: helpen met school, zorgen voor een ziek kind. Toen het op een gegeven moment drukker was op dat gebied ging ik ’s avonds werken om alles af te krijgen. Ik kan dan mijn e-mails wel uitstellen naar de volgende ochtend en doen of ik het wel red allemaal. De vraag die ik me zelf toen stelde: is dit dan echt het goede voorbeeld? Ik ben toen in gesprek gegaan met mijn team. Ze kregen het eerlijke verhaal en ik heb om hulp en ondersteuning gevraagd. Zo stimuleer ik hen hopelijk om dit ook te doen’
‘Het gaat over welke kwaliteiten je waardeert maar ook over een goede werk-prive balans.’
‘Daarnaast vier ik dingen op een andere manier met mijn team. Als een paper af is dan publiceren we het als preprint, dan is het gedeeld en kunnen we het vieren. We gaan niet wachten op publicatie in een tijdschrift. We vieren ook nieuwe samenwerkingen en initiatieven of als iemand iets vernieuwends heeft gedaan in het onderwijs. Zo probeer ik verschillende vormen van kwaliteit zichtbaar te maken en teamwerk te stimuleren.
Wat is jouw stip op de horizon als ambassadeur van Erkennen & Waarderen?
‘Ik zou heel graag willen dat we onderwijs over de hele linie binnen de universiteit meer gaan waarderen. En er ook voor zorgen dat collega’s echt op onderwijs kunnen doorgroeien. Ik kijk dan ook reikhalzend uit naar wat er gaat gebeuren op het gebied van nieuw loopbaanbeleid. Ik vind dat we leidinggevenden ook moeten aanspreken op hun rol hierin. Je hoeft niet te wachten op dat nieuwe beleid. Ga nu het gesprek aan en geef collega’s kansen op basis hun onderwijskwaliteiten. Er kan al heel veel.’
Tekst: Margriet van der Zee
Academia in Motion aan Universiteit Leiden
Dit interview is onderdeel van een serie over wat collega’s doen om een cultuurverandering op de Universiteit Leiden te ondersteunen. Samen worden we een open knowledge community die nauw verbonden is met de samenleving, en waarin ieders bijdrage aan onze strategische doelen wordt erkend en gewaardeerd. Nieuwsgierig? Bezoek de website van Academia in Motion.