Universiteit Leiden

nl en

AI in het onderwijs

ChatGPT en andere vormen van AI zijn steeds meer aanwezig in het onderwijs. Ook FSW docenten krijgen ermee te maken. SOLO adviseert en informeert over dit onderwerp. Op deze pagina vind je informatie en lees je over activiteiten die je kunt bezoeken.

Nieuws en verslagen

De eerste AI meetup van 2024 begon met een korte update over de lancering van de GenAI Brightspace template en de facultaire GenAI richtlijnen voor studenten. Daarnaast werd een bijeenkomst met een groep studenten van de Honours Class aangekondigd die als afronding van hun eindopdracht een serious game over AI in Education komen presenteren.

E-learning voor studenten

De hoofdgast van deze meetup was Agnesa Gashi (LLInC) die samen met de Faculteit Geesteswetenschappen een e-learning voor studenten over GenAI en LLM’s in de academische gemeenschap heeft ontwikkeld. Agnesa vertelde onder andere het ontwikkelproces, waarbij ze gebruik maakten van Learning Experience Design, een methode die binnen LLInC veel wordt ingezet. Het is een proces dat bestaat uit zeven fasen, waarbij LLInC FGW heeft ondersteund bij de eerste twee stappen, waarna de faculteit zelf is verdergegaan met de ontwikkeling van het eindproduct.

Vijf hoofdstukken

De e-learning bestaat uit vijf hoofdstukken, waarin de student via video’s, tekst en quizzes langs de basisbegrippen van GenAI en LLM’s worden geleid, verantwoord gebruik wordt uitgelegd, GenAI in de context van academische integriteit wordt geplaatst en dieper wordt ingegaan op het gebruik van machine translation (bijv. Deepl of Google Translate). 

Ook voor docenten

Agnesa en haar collega’s bij LLInC zijn op dit moment hard aan de slag met het ontwikkelen van een e-learning module over AI gericht op docenten. De verwachting is dat deze eind maart gereed zal zijn.

Uit de AI in onderwijs @FSW meetups en gesprekken met examencommissies kwam de behoefte aan meer richtlijnen en communicatie richting studenten over het gebruik van Generatieve AI in het onderwijs duidelijk naar voren. SOLO is hier mee aan de slag gegaan en het volgende ontwikkeld voor studenten en cursuscoördinatoren:

  • De facultaire studenten richtlijnen "GenAI gebruik in het onderwijs @ FSW"
  • Een Brightspace template “GenAI gebruik in deze cursus” met bijbehorende cursuscoördinatoren handleiding

De Brightspace template “GenAI gebruik in deze cursus” heeft als doel cursuscoördinatoren te helpen bij 1) het bepalen of en welk gebruik van GenAI is toegestaan binnen de context van de eigen cursus en 2) dit vervolgens inzichtelijk aan studenten te communiceren via Brightspace.

Een tweetalige Brightspace unit “GenAI use in this course / GenAI gebruik in deze cursus” met daarin de facultaire richtlijnen en de template is aan alle 2324-S2 en 2324-HS Brightspace courses van onze faculteit toegevoegd. Het is aan de cursuscoördinator om de informatie aan te passen en deze te delen met studenten. Cursuscoördinatoren worden hierover geïnformeerd door hun onderwijsdirecteur.

Tijdens de AI in het Onderwijs meetup van 23 november waren collega's aanwezig van alle vier de instituten. Dat zorgde voor een breed perspectief op de besproken onderwerpen. Twee onderwerpen stonden op de agenda. 

Template 

SOLO presenteerde de eerste versie van de “GenAI gebruik in deze cursus”- template. Deze template wordt ontwikkeld naar aanleiding van gesprekken met docenten en examencommissies. Het doel van deze template: 

  • Algemene informatie en richtlijnen geven over het gebruik van Generatieve AI in het onderwijs; 
  • Cursuscoördinatoren helpen bij het bepalen van het type GenAI gebruik dat eventueel wel is toegestaan binnen een specifieke cursus; 
  • Het communiceren hiervan aan de studenten. 

Eerste reacties van de aanwezigen op de template waren positief. De diverse op- en aanmerkingen worden meegenomen in een volgende versie.  

Prioriteiten 

Welke stappen zijn op korte termijn nu belangrijk om te zetten als het gaat om AI in het Onderwijs? De aanwezigen mochten aangeven wat volgens hen prioriteit moet krijgen. Daaruit kwam de volgende lijst (op volgorde van prioriteit): 

1 Richtlijnen voor examencommissies over verantwoord gebruik (citeren etc.)
2 Informatie voor studenten over verantwoord gebruik
3 Besliskader voor docenten over verantwoord (en zinvol) gebruik in het onderwijs
4 Dynamische informatievoorziening (bv via de nieuwsbrief)
5 Docenten en studenten helpen zelf up-to-date te blijven 
6 Een statement opnemen in de OER: "Technologische veranderingen kunnen ook veranderingen in toetsing/onderwijs betekenen"
 

De maandelijkse bijeenkomst over AI in Education in oktober was een actieve, interessante, en leerzame bijeenkomst. SOLO trapte af met een aantal mededelingen. We tipten een SURF-workshop “ChatGPT: de onderwijskundige gevolgen” en het themanummer Slimmer onderwijs met AI van Npuls. SOLO gaat op verzoek van het VCO een template ontwikkelen waarin docenten via een checklist eenvoudig voor hun eigen cursus een overzicht kunnen maken of en hoe studenten gebruik mogen maken van generatieve AI. Dit idee is ontstaan uit onze discussie in september, waar de noodzaak van heldere communicatie naar studenten werd benadrukt.

Gewogen beslissing nemen

De rest van de bijeenkomst werd gevuld door Francisca Jungslager (Pedagogische Wetenschappen). Aan de hand van de casus van de door Griekenland gewenste teruggave van de Parthenon Marbles liet zij zien wat ChatGPT in haar ogen niet kan, namelijk een gewogen en onderbouwde beslissing maken op basis van argumenten. Je kunt ChatGPT heel goed gebruiken om een lijstje van juridische en cultuur-historische argumenten te verzamelen voor en tegen teruggave. ChatGPT zou zelfs kunnen helpen bij het bedenken van kritische vragen bij die argumenten. Maar de uiteindelijke weging van die argumenten en welk aspect zwaarder weegt, kan alleen een mens. Sterker nog, ChatGPT weigert de vraag te beantwoorden.

Meerwaarde van de docent

Het aanleren van kritisch denken, het aan het nadenken zetten van de studenten en ze leren kritische vragen te stellen bij gegeven argumentatie, is de kern van wat we doen en dat moeten we blijven doen, stelt Jungslager. ChatGPT kan docenten daarin niet vervangen. En dus is het belangrijk dat de vaardigheden van kritisch denken ook extra aandacht krijgen in docentprofessionalisering.

Welke informatie over het gebruik van AI in het onderwijs is nu beschikbaar voor studenten? Moeten er meer richtlijnen of regels komen? En hoe leer je studenten AI op een verantwoorde manier te gebruiken? FSW-docenten en ondersteuners bogen zich over deze vragen tijdens de tweede AI in Education @ FSW Meetup van dit collegejaar op 21 september. Een korte samenvatting.

Ethisch gebruik

De ontwikkelingen binnen generatieve AI (GenAI) gaan zo snel, dat het een uitdaging is om steeds accurate informatie te bieden. Maar belangrijker is misschien wel dat studenten weten waar ze aan toe zijn als het gaat om ethisch gebruik van AI. Wanneer is het bijvoorbeeld toegestaan ChatGPT te gebruiken, en wanneer pleeg je plagiaat? De Universiteit Leiden geeft op haar website informatie voor studenten en docenten over (on)verantwoord gebruik van AI in het onderwijs. Ook is in de R&R van de examencommissies vastgelegd dat oneigenlijk gebruik als fraude wordt beschouwd. 

Leermodule

Het aanbieden van een leermodule waarin studenten stap voor stap wegwijs gemaakt worden, zoals de e-module Responsible use of Generative Artificial Intelligence in education van de UvA zou ook voor Leiden een optie kunnen zijn. Het meest effect heeft het als zo’n module een verplicht onderdeel wordt van het curriculum – zodat je kunt verwachten dat elke student dezelfde kennis heeft. Daarbij is het belangrijk om zowel de informatie over GenAI up to date te houden, als goed te definiëren in welke situaties GenAI wel en niet ingezet mag en kan worden in het onderwijs.  

Kom naar de volgende meetup!

De volgende Meetup vindt plaats op 19 oktober van 16.00-17.00 uur. We hebben dan Francisca Jungslager (Pedagogische Wetenschappen) te gast. Zij schreef het boek Kritisch denken en schrijven, waarin bij elke stap van het schrijfproces aandacht wordt besteed aan de mogelijkheden en beperkingen van ChatGPT. 

Tijdens de bijeenkomst laat Francisca aan de hand van voorbeelden zien op welke punten het ontwikkelen van analytische vermogens van cruciaal is voor het maken van een onderbouwde afweging en waar een chatbot als ChatGPT nu (nog) tekortschiet. 

Op dinsdag 20 juni organiseerde SOLO samen met LlInC Demystifying AI, een symposium over hét hot topic in onderwijsland: ChatGPT en andere vormen van AI. Brandende kwesties werden besproken, zoals: wanneer is het gebruik van ChatGPT geoorloofd? Heeft het zin om ChatGPT te verbieden? Hoe ziet de toekomst van het onderwijs eruit?

Het symposium ging van start met een presentatie van LLInC (bekijk hier de slides) over de basisprincipes van AI, gebruik in het onderwijs en de ethische kwesties die daarmee samenhangen. Hierna ging de deelnemers zelf aan de slag in een workshop en discussie in groepjes.

Als afsluiting was er de opening van de nieuwe tentoonstelling van de FSW Kunstcommissie: ‘Is it art or is it theft?’ Zij presenteren door AI gegenereerde kunst en stellen de vraag: is dat dan nog steeds kunst? 

Meetup AI in education @ FSW

Wil je op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen rondom AI in het onderwijs en best practices uitwisselen met collega’s? In 2023-24 organiseert SOLO in samenwerking met LLInC maandelijkse bijeenkomsten over AI in het onderwijs voor FSW docenten. Je hoort hier de laatste technologische en didactische ontwikkelingen en kan in gesprek met collega-docenten en ondersteuners over de uitdagingen en best practices in onderwijs. 

GenAI adviesgesprekken

Wil je weten of je schrijfopdrachten GenAI-proof zijn? Of denk je erover om bepaald GenAI-gebruik toe te staan in je cursus en wil je sparren over de didactische overwegingen? Boek dan een GenAI adviesgesprek met een onderwijsspecialist van LLInC.

Deze website maakt gebruik van cookies.  Meer informatie.