Elk jaar wordt de dissertatieprijs uitgereikt aan het beste proefschrift van het afgelopen jaar door de Vereniging voor Onderwijs Research (VOR). Marjon Baas (onderzoeker ICLON) is een van de genomineerden. Zij vertelt over haar proefschrift.

Handvatten van pannen, stekkers, remblokken. In tegenstelling tot andere plastics kunnen we deze ‘thermoharders’ niet eenvoudig smelten en opnieuw vormen. Dat maakt ze lastig te recyclen. Chemicus Roxanne Kieltyka en haar team onderzoeken nu een manier om deze materialen wél recyclebaar te maken.

Tegen 2050 kunnen we 40 procent van onze behoefte aan schaarse aardmetalen uit oude smartphones, batterijen en windturbines halen. Hard nodig, want anders hebben we waarschijnlijk niet genoeg om de energietransitie te volbrengen. Dat beschrijft een internationaal onderzoeksteam met de Leidse Tomer Fishman…

Archeologie is misschien niet het eerste waar je aan denkt als het om klimaatverandering gaat, maar toch heeft het grote gevolgen voor organische materialen zoals hout, bot, gewei, en textiel.

De Swifterbantman van museum Batavialand heeft na 20 jaar een make-over gekregen. Jarenlang was de man een toonbeeld van een stereotiepe Germaan. Vanaf nu heeft hij een mediterrane uitstraling, de grootste aanpassingen waren zijn huidskleur en zijn haar.

Precies zestien jaar na de opening van de Large Hadron Collider in Zwitserland (CERN) legt Ivo van Vulpen, bijzonder hoogleraar wetenschapscommunicatie van de Universiteit Leiden, op Radio 1 uit wat dit apparaat ons gebracht heeft. Zijn alle verwachtingen van de wetenschappers van toen uitgekomen?

Bibliotheek

Met 2D-materialen ontwikkelde natuurkundestudent Romme van der Kemp een nanochip die behalve extreem klein ook nog schaalbaar is. Dat is nodig om allerlei technologieën nóg beter, nóg sneller en nóg kleiner te maken. Voor zijn onderzoek is hij genomineerd voor de FWN Young Talent Award 2023.

Probeert u in of naast uw werk betrokkenheid bij wetenschap te stimuleren? De International Astronomical Union (IAU) ontwikkelde een unieke set open-source materialen die vrij beschikbaar zijn voor workshops over publieksbetrokkenheid.

Om studenten beter voor te bereiden op hun laboratoriumonderwijs, heeft een team van onderwijsdeskundigen en studenten van het LACDR interactieve video’s gemaakt. Na de lancering van hun website labprep.video is het materiaal beschikbaar voor iedereen in het hoger onderwijs. Projectleider Marjo de Graauw:…

Lezing

In het hoger onderwijs zijn open leermaterialen beschikbaar die iedereen mag gebruiken, maar ze worden niet zo veel gebruikt. Marjon Baas, promovenda bij het ICLON, onderzocht hoe docenten omgaan met open leermaterialen. Promotie op 5 oktober.

Natuurkundige Milan Allan gaat een instrument bouwen dat het onderzoek naar supergeleiding verder kan brengen. Hij krijgt daarvoor een ERC Consolidator Grant van twee miljoen euro in vijf jaar tijd. Met zijn programma PairNoise wil hij gepaarde elektronen kunnen waarnemen die ook blijken voor te komen…

Organisatie

Onderzoeker van metamaterialen Martin van Hecke is door de American Physical Society (APS) verkozen als fellow, een eer die slechts voor een half procent van de leden weggelegd is.

De Leidse natuurkundige Anne Meeussen maakt kans om dit keer New Scientist Wetenschapstalent van het jaar te worden. In de wedstrijd neemt ze het op tegen veertien jonge wetenschappers van andere Nederlandse en Belgische universiteiten. De stembussen zijn inmiddels geopend!

De gemeente Oss is een begrip in de wereld van de Nederlandse archeologie. Al vijftig jaar lang leggen Leidse archeologen, in samenwerking met inwoners van Oss, de geschiedenis van de gemeente bloot. 2024 is het archeologische jaar van Oss! In een reeks interviews blikken we terug op vijftig jaar samenwerking…

Of een bacterie nuttig of schadelijk is voor een plant is nu eenvoudig en goed te voorspellen met de nieuwe software bacLIFE. Door de intuïtieve interface maakt het de geheimen van bacterie-genen veel toegankelijker. Een groep Leidse biologen presenteerde dit staaltje bioinformatica in Nature Commun…

Op 25 september viert Leiden de nacht met het evenement Seeing Stars. Wat maakt de stedelijke nacht zo bijzonder? We vroegen het universitair docent Sara Brandellero, die onderzoek doet naar steden, nacht en migratie.

De uitdaging is groot, maar de voldoening als het lukt ook: complexe suikermoleculen maken die een rol spelen in de biologie.

Werkt zwaartekracht hetzelfde als je kijkt naar de grootste schalen in ons universum? Dat gaat de Leidse natuurkundige Alessandra Silvestri onderzoeken met een ERC Consolidator-beurs van 2 miljoen euro. ‘We gaan ervan uit dat het zo is, maar we weten het eigenlijk niet.’

Minuscule elementaire deeltjes die vanuit de ruimte op aarde botsen, kunnen ons een inkijk geven in de verre objecten waar ze vandaan komen. Maar dan moet je ze wel eerst weten te vangen. Met een Vidi-subsidie van NWO gaat onderzoeker Sjoert van Velzen ‘op jacht’ naar neutrino's die afkomstig zijn van…

Bibliotheek

Universitair docent Elina van 't Zand-Kurtovic deed samen met Sifra Matthijsse, Wytske van der Wagen en Tamar Fischer van de Erasmus School of Law onderzoek naar de criminele carrières van cyberdaders.

Theoretisch natuurkundige en kosmoloog Alexey Boiarskyi is per 1 oktober benoemd tot hoogleraar.

Tienduizenden computers die maandenlang aan het rekenen zijn. Dat gebeurt nu bij het Flamingo-project onder leiding van Joop Schaye. Bij dit project maken onderzoekers de grootste computersimulatie van het heelal ooit. Hierover vertelt Schaye bij een podcast van BNR.

Museumpark Archeon heeft tijdens het Licht Festival gebruikt gemaakt van AI-beeldmateriaal, iets wat veel kritiek met zich mee bracht. Archeoloog Gerrit Dusseldorp gaf zijn mening over het gebruik van deze beelden via socialmedia-kanaal Bluesky.

Al in 2030 kunnen batterijen in elektrische voertuigen wereldwijd volledig voorzien in de behoefte aan kortetermijnopslag van elektriciteit. Door ze aan te sluiten op het elektriciteitsnet kunnen ze hun opgeslagen energie leveren, waardoor de energiezekerheid verbetert en hernieuwbare technologieën…

Kapotte materialen werden in de steentijd vaker hergebruikt dan altijd gedacht werd. Zo werd een defecte bijl een schrapertje. Het NRC interviewde promovendus Lasse van den Dikkenberg over dit fenomeen.

Voor zonnepanelen, windturbines en batterijen moeten veel metalen gedolven worden. Tegelijkertijd vermindert hierdoor de mijnbouw naar kolen, olie en gas.

Universiteit Leiden is deel van een Nederlands consortium dat 4,7 miljoen euro van NWO ontvangt voor de bouw van een faciliteit die gecontroleerd dunne laagjes materiaal kan maken. De faciliteit kan kleine én grote lagen produceren en is daarmee uniek in de wereld. Zulke grote lagen zijn belangrijk…

Twee Leidse onderzoekers van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen hebben een NWO-XS-subsidie ontvangen voor hun onderzoek. Het gaat om veelbelovende, maar ook risicovolle projecten. Macrofagen die bacteriën vangen en dataopslag gemaakt van 2D-materialen vielen bij de jury in de smaak.

Het Griekse alfabet dateert uit de achtste eeuw voor Christus. Althans, dat is waar de wetenschap lange tijd van uitging. Universitair hoofddocent Willemijn Waal gaat met een Vici-beurs onderzoeken of het Griekse alfabet niet al eeuwen ouder is, en in eerste instantie alleen werd geschreven op vergankelijke…

Een grote beurs voor onderzoek naar ‘machine learning’ algoritmes voor quantumcomputers. Met deze ERC Consolidator-beurs hopen Vedran Dunjko en zijn collega’s te ontdekken welke problemen uit de echte wereld een quantumcomputer sneller kan oplossen dan een normale.

Jasper Knoester startte op 1 januari als onze nieuwe decaan. Hoe gaat het met hem, wat doet hij precies en hoe ziet zijn dag eruit? In elke nieuwsbrief geeft Jasper een inkijkje in zijn leven.

Een complete transformatie van de staalcyclus in Nederland met als ultiem doel een koolstof-neutrale staalsector in 2050. Daarvoor krijgt het programma Groeien met groen staal 100 miljoen euro van het Nationaal Groeifonds. Vanuit Leiden helpt hoogleraar Industriële ecologie René Kleijn mee.

Studenten beter voorbereiden op hun practica, zodat ze er meer van leren. Op die manier willen Marjo de Graauw en haar collega’s het bètaonderwijs vernieuwen. Samen gaan ze interactief lesmateriaal ontwikkelen om studenten kennis te laten maken met laboratoriumonderwijs. Ze ontvangen hiervoor een SURF-subsidie…

Nanomaterialen kunnen veel verder doordringen in onze voedselketen dan tot nu toe werd gedacht. Dat komt doordat de deeltjes in elk organisme in de keten van vorm en grootte blijken te veranderen. Onderzoekers van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden ontdekten dit bij toeval, toen zij een door…