305 zoekresultaten voor “hubble telescope” in de Publieke website
-
Optische doorbraak voor onderzoek aan exoplaneten
Astronomen van de Leidse Sterrewacht en de Universiteit van Arizona (VS) hebben met een nieuw instrument een opname van een exoplaneet gemaakt. Het instrument levert een ongeëvenaard goed contrast. De Leidse promovendus Gilles Otten presenteerde de resultaten aan de wetenschappelijke gemeenschap op…
-
Zwarte gaten remmen groei sterrenstelsels
Sterrenstelsels groeien omdat hun zwaartekracht vers gas van buiten aantrekt. Om dat proces te kunnen begrijpen kroop sterrenkundige Freeke van de Voort achter de computer en simuleerde het. Ze ontdekte dat zwarte gaten het opslokken van vers gas sterk vermindert. Promotie op 28 maart.
-
ALMA: sterrenkundige doorbraken met Leidse inbreng
Sterrenkundige Ewine van Dishoeck stond aan de wieg van ALMA, de grootste radiotelescoop ter wereld. Op 13 maart 2013 was de officiële ingebruikname. Vanaf de basis in Chili kan nu het ontstaan van planeten worden waargenomen.
-
Astronomen zien twee planeten puinruimen rondom jonge ster
Wetenschappers onder leiding van Leids astronoom Sebastiaan Haffert hebben een afbeelding gemaakt van twee planeten die als een stofzuiger een spoor trekken in de planeetvormende schijf rond een jonge ster. Het is pas het tweede keer dat het gelukt is een meervoudig exoplaneetsysteem direct te fotog…
-
Op zoek naar een aardachtige exoplaneet
Onlangs ontdekten astronomen een planeet buiten ons zonnestelsel die mogelijk niet om één zon heen draait, maar om drie. Astronoom Frans Snik vertelt waarom deze zogeheten exoplaneten zo interessant zijn, bijvoorbeeld als je op zoek bent naar buitenaards leven.
-
Nieuw bewijs voor jonge planeten in schijven rond jonge sterren
Astronomen, onder leiding van Nienke van der Marel, hebben met de ALMA telescoop de sterkste aanwijzing tot nu toe gevonden dat in de schijven van gas en stof rond vier jonge sterren recent planeten zijn ontstaan. Publicatie in Astronomy & Astrophysics.
-
Eerste beeld van het MIRI-instrument op de James Webb-ruimtetelescoop
De uitlijning van de James Webb-ruimtetelescoop is voltooid. Het ruimteobservatorium is in staat scherpe, goed gerichte beelden vast te leggen met elk van zijn vier krachtige wetenschappelijke instrumenten aan boord. Het MIRI-instrument, waar onder andere hoogleraar Moleculaire Astrofysica Ewine van…
-
Om de kinderen en de sterrenkunde
Deelnemers van het Universe Awareness-netwerk uit 28 landen begonnen op 26 maart in de Oude Sterrewacht aan de workshop rond de vraaq: hoe breng je jonge kinderen overal ter wereld in aanraking met de sterrenkunde? De Leidse sterrenkundige George Miley, initiatiefnemer van het netwerk, kreeg een koninklijke…
-
ALMA ontdekt kometenfabriek
Astronomen hebben met behulp van ALMA een gebied rond een jonge ster in beeld gebracht waar stofdeeltjes kunnen groeien. Het is voor het eerst dat zo’n ‘stofval’ duidelijk is geïdentificeerd. In een stofval kunnen minuscule stofdeeltjes in schijven rond sterren zo groot worden dat ze uiteindelijk kometen,…
-
Astronomische vliegtuigstrepen doven niet uit, maar lichten op
Een onverwacht verschijnsel in een samensmeltend cluster van sterrenstelsels. Een internationaal team sterrenkundigen onder leiding van Francesco de Gasperin heeft een gasstaart van een sterrenstelsel ontdekt die eerst langzaam uitdooft, maar daarna weer opleeft.
-
Leidse sterrenkundigen grijpen kansen in Brazilië
Brazilië gaat het niet alleen economisch voor de wind, ook in sterrenkundig opzicht maakt het land grote ontwikkelingen door. Geïnspireerd door deze ontwikkelingen hebben Isa Oliveira en Roderik Overzier, twee onlangs in Leiden gepromoveerde sterrenkundigen, top onderzoeksposities weten te bemachtigen…
-
Hoe de snelheidsduivels van het universum ons iets leren over de Melkweg
Met meer dan duizend kilometer per seconde razen ze voort: de allersnelste sterren in ons Melkwegstelsel. Promovendus Fraser Evans deed onderzoek naar deze ongrijpbare hypersnelle sterren en ontdekte dat ze ons veel kunnen leren over bijvoorbeeld zwarte gaten en supernova’s.
-
Temperatuur reusachtige sterren schommelt met duizenden graden
Van 4000 graden naar 8000 graden en weer terug, en dat binnen enkele tientallen jaren, dat is de temperatuurschommeling in vier gele hyperreuzen, extreem lichtsterke sterren op duizenden lichtjaren afstand van de Aarde. Een internationaal team van astronomen en sterrenkunde-amateurs onder leiding van…
-
Eregalerij 2020
Ook in 2020 hebben veel van onze medewerkers en studenten mooie prijzen gewonnen en belangrijke onderzoekssubsidies binnengehaald.
- Lezing: Bouw van de meest geavanceerde telescopen ter wereld bij ESO
-
Miljoenensubsidie voor bijdrage aan ontwerp Square Kilometre Array
Een consortium met onder meer de Universiteit Leiden krijgt 12 miljoen euro voor de Nederlandse bijdrage aan het ontwerp van Square Kilometre Array (SKA). De SKA wordt 's werelds grootste en krachtigste radiotelescoop.
-
Zo gaat ESA-telescoop Euclid donkere materie in beeld brengen
Hoe kan je iets zien dat onzichtbaar is? Nou, met Euclid! Deze toekomstige ESA-telescoop gaat de structuur van het heelal in kaart brengen en zal ons meer leren over de onzichtbare donkere materie en donkere energie. Wetenschappelijk coördinator van Euclid en Leids sterrenkundige Henk Hoekstra legt…
-
Nieuwe afbeelding van 4,4 miljoen sterrenstelsels bevat een schat aan nieuwe ontdekkingen
Gedurende een periode van zeven jaar heeft een internationaal team van wetenschappers meer dan een kwart van de noordelijke hemel in kaart gebracht met behulp van de Low Frequency Array (LOFAR), een pan-Europese radiotelescoop. Vanuit Leiden zijn onder andere Astronoom Timothy Shimwell en Huub Röttgering…
-
ESOF-sessie schijnt licht op donkere kant van ons universum
Kosmologen kunnen steeds nauwkeuriger meten hoe het universum uitdijt en verandert. De uitkomsten daarvan zijn onverwacht en zorgen voor scheurtjes in het beeld dat we hebben van het universum. Tijdens de ESOF-sessie The Dark Side of Our Mysterious Universe vertellen kosmologen, astronomen en filosofen…
-
Na de lancering van de volgende grote ruimtemissie: 'Dit is een grote stap in het begrijpen van donkere materie en donkere energie'
Henk Hoekstra en Alessandra Silvestri werken aan de natuurkunde en sterrenkunde van de Euclid missie. De Nederlandse onderzoekers zijn deel van de ESA missie.
-
Reusachtige ruimtebotsingen en extreme energieën
Een sterrenstelsel is al onvoorstelbaar groot, maar het kan nóg groter. Astronoom Reinout van Weeren onderzoekt clusters van sterrenstelsels, die behoren tot één van de grootste structuren in het heelal. Voor zijn onderzoek naar het ontstaan en de evolutie van deze clusters haalde hij een ERC Starting…
-
Planetary Atmospheres and the Search for Signs of Life Beyond Earth
Lezing
- LWSK presenteert: Zwaartekrachtlenzen en Donkere Materie in het Heelal
-
Nieuwjaarsreceptie Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen
Congres/symposium
-
Spinozapremie voor astrofysicus Ignas Snellen
Met zijn slimme meetmethoden was Ignas Snellen de eerste die met zijn team onder andere koolmonoxide ontdekte bij exoplaneten. Voor zijn pionierswerk ontvangt de Leidse astrofysicus de Spinozapremie, de belangrijkste wetenschapsprijs van Nederland. Dankzij de premie van 2,5 miljoen euro kan zijn onderzoeksgroep…
-
Astronomen maken eerste foto van een zwart gat
Sterrenkundigen zijn er voor het eerst in geslaagd een foto te maken van een superzwaar zwart gat en zijn schaduw. Ze maakten de opname met de Event Horizon Telescope (EHT), een wereldwijd netwerk van acht radiotelescopen, die samen een virtuele telescoop ter grootte van de aarde vormen. Het nieuws…
-
Webb detecteert koolstofdioxide in atmosfeer exoplaneet
De James Webb Space Telescope heeft bewijs gevonden voor de aanwezigheid van kooldioxide (CO₂) in de atmosfeer van een reuzenplaneet op 700 lichtjaar van ons vandaan. Dit resultaat geeft inzicht in de samenstelling en vorming van deze gasreus en laat zien waar James Webb toe in staat is. Het onderzoek…
-
Op zoek naar de oorsprong en evolutie van moleculen in de ruimte
Hoe ontstaan moleculen in de ruimte, en hoe evolueren ze? En hoe bepaalt dat uiteindelijk de chemische samenstelling van planeten en hun atmosferen? Het Dutch Astrochemistry Network (DANIII) krijgt 1,6 miljoen euro van NWO om dat uit te zoeken. Een grote groep Leidse astronomen en chemici neemt draagt…
-
Puinwolk van twee botsende ijsplaneten dimt licht moederster
Voor het eerst heeft een internationale groep astronomen de hittegloed van een botsing van twee ijzige reuzenplaneten kunnen waarnemen. Ook zagen ze hoe de door de botsing ontstane stofwolk enkele jaren later voor de moederster langs trok. Onder leiding van de Leidse astronoom Matthew Kenworthy hielden…
-
Boekje over de Leidse Sterrewacht: vier eeuwen anekdotes en telescopen
‘Van zolders naar koepels; Vier eeuwen geschiedenis van de Leidse Sterrewacht’. Zo heet boekje dat het sterrenkundig dispuut F. Kaiser ter ere van zijn 25-jarig bestaan heeft uitgebracht. Het biedt evenveel voor technisch geïnteresseerden als voor liefhebbers van smakelijke anekdotes.
-
Over sterren en de archeologie van oud licht
In de gang en werkkamer van hoogleraar Extragalactische sterrenkunde Marijn Franx hangen fraaie posters. Waar een leek sterrenstelsels ziet, ziet Franx in sommige opnamen een reis in de tijd. Want wie in de verste verte van het heelal tuurt, ziet letterlijk hoe ons universum er 13 miljard jaar geleden…
-
Zo worden zonnestelsels gemaakt
Scherpe nieuwe opnamen laten opvallende structuren zien in de planeetvormende schijven rond jonge sterren. Daarover publiceren verschillende teams astronomen, onder wie Leidse sterrenkundigen Jos de Boer en Christian Ginski.
-
NWO subsidieert onderzoeksvoorzieningen
NWO heeft in het programma ‘Investeringen NWO-middelgroot’ subsidies toegekend voor de aanschaf van apparatuur, het opzetten van dataverzamelingen en het maken van software en bibliografieën. Van de 31 subsidies gaan er vijf naar voorstellen van de Universiteit Leiden.
-
Zwarte gaten zijn soms gigantische vulkanen. Martijn Oei promoveerde erop, mét lof
Niet alles wat in de buurt komt van een zwart gat, wordt erin opgeslokt. Zwarte gaten kunnen materiaal ook wegslingeren, en die kans blijkt aanzienlijk groter dan gedacht. Een toevallige ontdekking en wat Martijn Oei daar vervolgens mee deed, leverden hem 12 december een promotie cum laude op, ‘met…
-
Grootste molecuul ooit in een planeetvormende schijf ontdekt
Zes vrouwelijke onderzoekers van de Sterrewacht Leiden hebben voor het eerst dimethylether gedetecteerd in een planeetvormende schijf. Met negen atomen is dit het grootste molecuul dat tot nu toe in een schijf is geïdentificeerd. Dimethylether is ook een voorloper van grotere organische moleculen die…
-
Zoeken naar de beste omstandigheden voor leven buiten de aarde
Er moet koolstof zijn, en water. Het moet er niet te koud zijn, maar ook niet te warm. En liefst blijven de omstandigheden miljarden jaren lang stabiel. Recent onderzoek laat zien dat er genoeg plekken in het universum eigenschappen hebben die ze mogelijk geschikt maken voor leven. Maar, vertelde hoogleraar…
-
De geboorte van een ster: een traag en mysterieus drama
Een ster staat niet zomaar van de ene op de andere dag aan de hemel. Het ontstaan duurt enkele tienduizenden jaren. Twintig jaar geleden maakten astronomen een plaatje van een ster in zijn geboortefase. De James Webb Space Telescoop (JWST) kon diezelfde ster nu veel gedetailleerder vastleggen. Dat levert…
-
‘Wetenschappers moeten voorzichtig zijn met resultaten op basis van AI’
Antropoloog Rodrigo Ochigame bestudeert hoe wetenschapsbeoefening verandert door AI. Van sterrenkunde tot wiskunde tot klimaatmodellen: het gebruik van AI roept de vraag op wat precies telt als wetenschappelijk bewijs, vindt de onderzoeker.
-
Optrekkende mist rond jong sterrenstelsel voor het eerst in beeld
In het vroege heelal worden sterrenstelsels omhuld door een soort mist: een wolk van waterstof. Bij stelsels in het latere heelal is die mist verdwenen. Sterrenkundige Jorryt Matthee slaagde er voor het eerst in het optrekken van die mist in beeld te brengen. Promotie op 19 september.
-
De lancering van een nieuw tijdperk: Leiden en de James Webb telescoop (deel I)
Na 25 jaar is het deze december eindelijk zo ver: de lancering van de lang verwachte James Webb ruimtetelescoop. Leidse astronomen kijken vol spanning mee: niet alleen waren zij betrokken bij de bouw van belangrijke instrumenten aan boord, de telescoop zal ook vele nieuwe geheimen van het heelal onthullen,…
-
Speuren naar ruimte-ijs en de bouwstenen van het leven
Een ruimtetelescoop van wereldklasse, een astrolab dat ruimte-ijs maakt en de bouwstenen van het leven… Het IceAge-project bevat alle ingrediënten van een zeer fascinerend onderzoeksproject. Leidse astronomen Melissa McClure, Harold Linnartz en Will Rocha mogen als een van de eerste wetenschappers ter…
-
Virtueel mee langs sterren en (exo)planeten
Langs ruimtepuin vlakbij huis gaan we steeds verder, tot we uitkijken over waaiers van sterrenstelsels. Gewoonlijk maken schoolklassen deze reis, in het mobiele planetarium dat op school komt. Vandaag mag iedereen mee, gewoon vanaf de bank. Je mag al je vragen stellen: 'Als het heelal geen centrum heeft,…
-
Superzware zwarte gaten en waar ze te vinden
Lezing, 31e Oortlezing
-
Het zwarte gat in het hart van onze Melkweg
Lezing
- Midzomernacht in de Hortus Botanicus en de Oude Sterrewacht
-
Silicon pore optics for high-energy optical systems
Promotie
-
The hunt for frozen organic molecules in space
Promotie
-
Exploring Strange New Worlds with High-Dispersion Spectroscopy
Promotie
-
Tuning in to star-planet interactions at radio wavelengths
Promotie
-
Thema van het lustrumjaar: Ratio en emotie
De 435ste diesviering op maandag 8 februari vormt het officiële en feestelijke startsein van het 87ste lustrum van de Universiteit Leiden. Het thema van dit lustrum luidt: ratio en emotie. Tijdens de dies krijgen drie wetenschappers een Leids eredoctoraat: de Engelse schrijfster A.S. Byatt, de Portugese…