‘Inlichtingen- en veiligheidsdiensten moeten zich dringend aanpassen aan hun steeds veranderende omgeving,’ stelt bijzonder hoogleraar Bas Rietjens.

Vijftienhonderd jaar geleden was het in het noordwesten van wat wij nu China noemen een wirwar van volkeren. Hoe hebben die Indiërs, Khotanezen en Tocharen elkaar en elkaars talen beïnvloed? Universitair hoofddocent Michaël Peyrot krijgt een ERC-beurs van bijna twee miljoen euro om dit ‘web van contacten’…

Wiskunde gebruiken om kinderen met botkanker te helpen. Het klinkt een beetje vreemd, maar voor statisticus Marta Fiocco is het gewoon haar werk. Ze krijgt er van KiKa een flinke subsidie voor. Met dat geld gaat ze het effect van aanpassingen in chemotherapie bestuderen.

Etnische diversiteit in de top van de Nederlandse overheid? Dat is een lachertje, aldus Saniye Çelik, CPL opleider bij Universiteit Leiden (Centre for Professional Learning). Topambtenaren met een cultureel diverse achtergrond maken nog geen procent uit van het geheel en horen niet bij de kliek. Meer…

Across Latin America, stories of violence against women reveal how deeply gender, power en inequality are intertwined. Researcher Martín Hernán Di Marco tells how storytelling, activism and research together challenge the global cycle of violence against women and girls.

De Engelstalige interdisciplinaire minor ‘AI and Society’ behandelt de rol van kunstmatige intelligentie in onze samenleving. Het interdisciplinaire karakter biedt student én docenten een grote meerwaarde. Kijk mee in de collegezaal.

Cursus

Sinds de uitbraak van de oorlog in Oekraïne vluchtten veel mensen naar Nederland, waaronder ook studenten. Maar ook al vóór deze oorlog klopten studenten met een vluchtelingachtergrond aan bij de Universiteit Leiden voor een studie. Hoe helpt de universiteit jonge mensen met allerlei verschillende achtergronden…

‘Mannen moeten wijken. Kiezers GroenLinks-PvdA stemmen zeker drie vrouwen extra de Tweede Kamer in’, kopte Trouw deze week. Wat zou er gebeuren als we álle zetels zouden vergeven op basis van voorkeurstemmen? En zien we daarbij verschillen tussen de partijen?

Het is iets meer dan een decennium geleden sinds de eerste studenten afstudeerden van de unieke Liberal Arts and Sciences bachelor van de Universiteit Leiden. We blikken terug met één van de studenten van het eerste uur.

Astronomen hebben met de James Webb Space Telescope mogelijk atmosferische gassen ontdekt rond 55 Cancri e, een hete rotsachtige exoplaneet die 41 lichtjaar van de aarde is verwijderd. Dit is het beste bewijs tot nu toe voor het bestaan van een atmosfeer van een rotsachtige planeet buiten ons zonnestelsel.…

Veel neuropsychologen maken voor hun onderzoek gebruik van de hersenscanners in het LUMC. Toen de coronacrisis uitbrak werden de toegangseisen voor het ziekenhuis flink aangescherpt, en dreigde heel wat psychologisch onderzoek in de soep te lopen. Dankzij goede protocollen kunnen de onderzoekers nu…

Onderzoekers van de Universiteit Leiden krijgen Open Competitie XS-subsidies van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

‘Onze politiek verandert, maar kent ook stabiliteit; die spanning fascineert mij.’ Sarah de Lange bestudeert onder meer het Nederlandse partijsysteem, en specifiek hoe de opkomst van extremistische partijen de democratie beïnvloedt. Medio oktober begint zij als hoogleraar in Leiden.

Congres/symposium

Toelating en selectie

Promotie

Als je online iets koopt, kan de webwinkel de prijs aanpassen op basis van jouw data. Kimia Heidary deed onderzoek naar dit fenomeen: online prijsdiscriminatie. ‘Het hóeft niet oneerlijk te zijn. Prijsverschillen tussen mensen bestaan offline sinds jaar en dag.’

Een nieuwe klasse polymeren is voor het eerst bij patiënten toegepast. Het gaat om de eerste nieuwe hulpstof in decennia die medicijnen beter oplosbaar maakt. Scheikundige Matthias Barz introduceerde de stof in 2014, die een uniek alternatief op de huidige opties biedt.

Tot nog toe was van de Indische schrijfster Dé-Lilah, pseudoniem van Lucy van Renesse-Johnston, slechts één foto bekend. Onlangs vonden onderzoekers Rick Honings, Nick Tomberge en Olf Praamstra – verbonden aan het Leiden University Centre for the Arts in Society (LUCAS) – in de Leidse Digital Collections…

Ook in 2024 waren onze collega's van het Instituut Psychologie op verschillende manieren in de media zichtbaar. Bekijk hun mediaoptredens, van NRC tot de Podcast Psycholoog.

Het voelde volgens biologe Nataliia Machyshynets als ‘zoeken naar een naald in een hooiberg’: de zoektocht naar nieuwe antibiotica in de strijd tegen toenemende resistentie. Tijdens haar promotieonderzoek vond ze uiteindelijk wat ze zocht, en wel in de grond onder onze voeten.

Wat hebben tienjarige kinderen en chatbots met elkaar te maken? Promovendus Bram van Dijk onderzocht de taalontwikkeling in kinderen én in AI-taalmodellen. ‘Het is eigenlijk heel praktisch dat we menselijke eigenschappen toekennen aan een chatbot.’

Dankzij een slimme onderzoeksmethode zit er schot in het onderzoek naar betere medicijnen tegen tuberculose. Binnen een Amerikaans consortium dat 30 miljoen dollar subsidie kreeg, speelt de Leidse onderzoeker Rob van Wijk een belangrijke rol. ‘De volgende doorbraak in tbc-onderzoek komt heel wat sneller…

Wanneer een internationaal kartel wordt ontmaskerd, worden de partijen vaak door meerdere autoriteiten beboet voor dezelfde gedraging. Daarbij vindt nauwelijks internationale coördinatie plaats. Dat moet en kan anders, stelt promovendus Pieter Huizing in zijn proefschrift dat hij verdedigt op 10 maart…

Met vurige pamfletten en zelfs een staatsgreep streed de Leidse patriot Pieter Vreede (1750–1837) voor meer volksinvloed. In zijn proefschrift laat historicus Dirk Alkemade zien hoe deze idealistische pionier met radicale middelen de Nederlandse democratie hielp vormgeven.

Van onderzoek naar sterrenwind tot gebarentaal: maar liefst zeven wetenschappers van de Universiteit Leiden krijgen een prestigieuze Vici-beurs van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

Steeds drukker is het in populaire banen rond de aarde voor ruimtevaart. Niet alleen met satellieten, vooral met meer afval, wat onveilig is. Zhuang Tian promoveert op de juridische kant van afgedankte ruimte-apparaten. Wie troep veroorzaakt, moet het weer opruimen.

Jagers-verzamelaars zorgden al 125 duizend jaar geleden voor verandering van ecosystemen, dat blijkt uit een interdisciplinaire studie van archeologen van de Universiteit Leiden in samenwerking met andere wetenschappers. Met gebruik van vuur hielden neanderthalers stukken landschap open en hadden daarmee…

Voor goed onderzoek is het nodig om buiten de grenzen van vakdisciplines te kijken, stelt hoogleraar moleculaire en cellulaire biochemie Remus Dame in zijn oratie op 10 mei. Zo zouden processen die plaatsvinden op DNA niet alleen moeten worden onderzocht in een reageerbuis maar ook in levende cellen…

Zorg- en welzijnspersoneel is minimaal 25 procent van de werktijd kwijt aan administratie.* Tijd die ook ingezet kan worden voor zorg. Met kunstmatige intelligentie kan een groot deel geautomatiseerd worden. Het LUMC is daarom als eerste in Nederland gestart met programmeringsstages voor AI-taalmodellen…

Diefstal, prostitutie, waarzeggerij of moord. Historicus Manon van der Heijden onderzoekt met studenten Haagse vonnisboeken uit de periode 1600 tot 1800. Ze brengen misdaden en veroordeelden in kaart en werpen nieuw licht op de Gevangenpoort. Het team doet veel ontdekkingen, zoals het hoge aantal veroordeelde…

Tweedejaars studenten van de Bachelor Bestuurskunde, track Bestuur Beleid en Organisatie (BBO), hebben tijdens het vak BBO II: Multi-level governance gewerkt aan een praktijkopdracht voor de gemeente Leiden. De bevindingen werden aan elkaar gepresenteerd tijdens een interactieve sessie.

Zes medewerkers van de Universiteit Leiden ontvangen dit jaar de Erasmus+ International Credit Mobility-beurs voor uitwisselingsprojecten met niet-Europese partneruniversiteiten. Het totale bedrag van zo'n 357.000 euro wordt gebruikt voor de uitvoering van ongeveer 50 internationale mobiliteiten.

Van chillen aan zee tot een speech van de burgemeester. Door de Hopweek leren honderden ‘Leidse’ studenten die in Den Haag studeren elkaar in rap tempo kennen. Veel deelnemers komen uit het buitenland. ‘Hier durf ik wel te fietsen.’

Zār-sieraden uit Egypte zijn in het Westen in vele musea en privécollecties te vinden, maar lange tijd was er weinig meer over bekend dan dat ze werden gebruikt in rituelen tegen bezetenheid. Promovenda Sigrid van Roode dook in hun geschiedenis en ontdekte dat de sieraden veel meer waren dan versiering:…

Online diensten zijn opgeslagen op servers in datacentra. Remko Fermin onderzocht technieken die geheugens in datacentra energiezuiniger kunnen maken.

Als ik ‘s morgens over het Rapenburg naar het Huizinga fiets, stap ik soms even af. De rust in de vroege ochtend en de net opkomende zon die het Academiegebouw uitlicht, kunnen betoverend zijn. Dan neem ik even de tijd om een foto te maken. Ik heb al een hele collectie. Ik kan het aanraden om vaker…

Onze rechtsstaat brokkelt af, waarschuwt jurist Lilian Gonçalves-Ho Kang You in haar Cleveringa-oratie. Ze houdt een confronterende spiegel voor: aan het begin van de Tweede Wereldoorlog en tijdens de militaire dictatuur in Suriname dachten velen dat het niet zo’n vaart zou lopen.

De 10e editie van het World Congress of African Linguists (WOCAL), georganiseerd door Universiteit Leiden, vindt online plaats van 7 t/m 12 juni. Onderzoekers van het Leiden University Centre for Linguistics (LUCL) geven ons inzicht in hoe belangrijk en bijzonder deze gebeurtenis eigenlijk is.

Horizon Europe financiert het ISGA-project ‘NET-ROL: Networks and the Rule of Law: Uncovering Socio-Economic Outcomes’. De financiering bedraagt 3 miljoen euro; 760.000 euro gaat naar ISGA. Onderzoekers Antoaneta Dimitrova en Jaroslaw Kantorowicz richten zich op een belangrijke vraag: ‘Wat als de rechtsstaat…

Natuurkundige Remko Fermin van de Universiteit Leiden heeft een Rubiconbeurs van NWO gewonnen. Daarmee gaat hij onderzoek doen naar supergeleidende diodes die zouden kunnen bijdragen aan het verminderen van de CO2 uitstoot van datacenters.

De uitdagingen om tot een duurzame samenleving te komen zijn groot en nieuw. Maar aan de inzet van de gemeenten ligt het niet. Die zijn allemaal voortvarend aan de slag, concluderen professor Eefje Cuppen en Lian Merkx, programmamanager Energie voor de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Om…

Wat doe je als student in de Faculteitsraad? Hoe is het om lid te zijn van dit medezeggenschapsorgaan en wat heb je er eigenlijk aan? Studenten Rassoul Coelen (FR 2020-2021 en nu lid van de Universiteitsraad) en Max Garcia Hoogland (FR 2021-2022) vertellen over hun ervaringen. Garcia Hoogland: ‘Je krijgt…

In dierentuinen, op festivals en in een rijdend lab op de markt: overal probeert Mariska Kret met haar onderscheidende gedragsonderzoek de emoties van mens en dier te doorgronden. Nu heeft ze daarvoor de Mercator Sapiens Stimulus van 1 miljoen euro ontvangen.

Marlien van Mever verdiepte zich in de analyse van piepkleine monsters, bijvoorbeeld hersenvocht van transgene muizenmodellen. Ze valideerde methoden die daardoor nu bruikbaar zijn in het onderzoek naar hersenziekten als migraine en epilepsie. Van Mever promoveert 14 juni.

Antoaneta Dimitrova, Hoogleraar vergelijkend bestuur was onlangs te beluisteren bij NPO 1, De Nieuws BV van BNNVARA. Ook droeg ze bij aan een artikel in Emerging Europe over de Bulgaarse verkiezingen.

In tropische bossen heerst een lianenpandemie. Daardoor slaan de bossen steeds minder koolstof op en verliezen zo hun vermogen om klimaatverandering te remmen. Twee recente Leidse studies maken het probleem zichtbaar. ‘We snappen nu waarop lianen op satellietbeelden zichtbaar zijn.’

Belangenorganisaties lijken vaker naar de rechter te stappen om de politiek tot actie te dwingen. Hoe vaak doen ze dat? En hoe succesvol zijn ze? Het interdisciplinaire project ‘Litigation in the name of public interest’ legt hierover een database aan, dankzij een Kiem-beurs.

Tirong Guo wist na noeste arbeid in het lab een groep materialen te ontwikkelen die een stabiele en efficiënte basis vormen voor kunstmatige fotosynthese. Zal het daarmee lukken op grote schaal en op z’n aller-duurzaamst waterstof en andere nuttige verbindingen te maken? Guo promoveert 21 januari.