AI heeft toepassingen in allerlei domeinen. Wil je graag een evenement organiseren over de mogelijkheden van AI in jouw onderzoeksveld? Het Leidse interdisciplinaire onderzoeksprogramma SAILS biedt je inhoudelijke experts, geld en andere ondersteuning.

Hoe kun je AI inzetten voor je onderzoek, en hoe kunnen nieuwe digitale technologieën bijdragen aan onze faculteit? Kunnen de experts die we in huis hebben hierbij helpen? Daar ging het over tijdens het eScience-event op dinsdagmiddag 10 december. Hieronder de belangrijkste uitkomsten.

De biotechnologische ontwikkelingen gaan hard. Van genetisch gemodificeerde plantenrassen gaan we nu naar kweekvlees. Deze ontwikkelingen vragen om morele duiding – en krijgen die in de vorm van kunst. Lotte Pet schreef er een proefschrift over.

Aleydis Nissen werd laureaat van de René Cassin Thesis Prijs 2021. Deze competitie bekroont Engelstalige en Franstalige PhD proefschriften in mensenrechten. De in Straatsburg gevestigde Fondation René Cassin - International Institute of Human Rights reikt de prijs jaarlijks uit.

Ook dit jaar werd het facultaire jaar geopend in de Hortus Botanicus. In de eeuwenoude tuin ontmoetten medewerkers en studenten elkaar met een drankje en een hapje.

Bijzondere prestaties, beurzen en een top 10 ranking, een mooi kalenderjaar voor de Faculteit der Archeologie! Zie hieronder het overzicht in de eregalerij van 2023.

Op 4 mei herdacht de Universiteit Leiden de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog uit onze universitaire gemeenschap. Alumni, (oud)medewerkers van de universiteit en studenten kwamen bijeen voor dit Uur van Herinnering.

Drugsgebruik tijdens de zwangerschap lijkt vrijblijvend. Toch vervolgt het Openbaar Ministerie een moeder voor gebruik van alcohol en verdovende middelen terwijl ze in verwachting was. Hoogleraar jeugdrecht Mariëlle Bruning vind de stap van het OM begrijpelijk, vertelt zij in Nieuwsuur. Al is het lastig…

Wat zijn in de komende jaren de grootste uitdagingen én wensen voor vrouwenemancipatie in verschillende sectoren? Voor de 30ste editie van de Annie Romein Verschoorlezing, laten negen inspirerende vrouwen hun licht schijnen over deze vraag, ieder in een korte videopresentatie.

'Don't Let the sunny weather fool you' is een film gemaakt door Visual Ethnography alumna Guusje Meeuwissen. De film is dit jaar geselecteerd voor het RAI filmfestival in Londen. Het is een korte film over het dagelijks leven van een boer en een visser op de Filippijnen, en hun vermogen om zich aan…

Tientallen enthousiaste bestuurders, professionals, beleidsmakers en bewoners kwamen vorige week bij elkaar tijdens het Breed Overleg van Gezond en Gelukkig Den Haag (GGDH). Hier spraken zij over anders denken over zorg, gezondheid en maatschappij en werden mooie voorbeelden gedeeld.

Maghiel van Crevel is verkozen tot lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). De hoogleraar Chinese taal- en letterkunde wordt op 12 september geïnstalleerd.

Wij ontvingen het verdrietige bericht dat Manuela du Bois-Reymond, emeritus hoogleraar Pedagogiek op het gebied van jongerenstudies en jeugdbeleid, is overleden. Manuela werd geboren in Berlijn in 1940. Zij studeerde psychologie, sociologie en onderwijskunde aan de Freie Universität Berlin en aan Columbia…

Facilitair

Technologie sluipt steeds verder het klaslokaal binnen. Wie houdt de regie? Hoogleraar Nadira Saab pleit in haar oratie voor digital agency: leer docenten en jongeren technologie bewust en kritisch te gebruiken, in plaats van erdoor gestuurd te worden. Zoals door chatbots en algoritmen.

Hoogleraar cognitieve psychologie Mariska Kret ontvangt de Dr. Hendrik Muller Prijs van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) voor haar vernieuwende onderzoek naar emoties. Kret: ‘Deze prijs biedt een mooie kans om het emotie-onderzoek een boost te geven.’

In de serie tafelgesprekken ‘Van kluis naar kussen’ krijgt de kijker een blik achter de schermen van de Bijzondere Collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL). In deze aflevering staat het werk van Charles Baudelaire – Frankrijks bekendste dichter – centraal. Aan de hand van enkele bijzondere…

Negen jaar lang was Mirjam de Baar vicedecaan bij FGW. Maandag 17 maart nam ze afscheid in het Academiegebouw. ‘Je hebt twee decanen, twee vicedecanen, vier bedrijfsvoerders en zes assessoren versleten.’

Onderzoekers van de Universiteit Leiden krijgen Open Competitie XS-subsidies van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

Liz Kool heeft een bewuste keuze gemaakt om te werken voor een maatschappelijke organisatie. Ook heeft ze onlangs, geïnspireerd door de pandemie, een inhoudelijke carrièreswitch gemaakt.

Archeologiestudent Lisoula zit sinds de zomer van 2024 in de Nationale Denktank, een stichting die onderzoek doet naar maatschappelijke problemen om concrete oplossingen te vinden en deze uit te werken. De denktank bestaat uit een jaarlijks opnieuw samengestelde groep van ongeveer 20 jonge denkers,…

Op 8 maart, Internationale Vrouwendag, staan ​​gelijke kansen voor vrouwen wereldwijd, empowerment en gendergelijkheid centraal. De rol van vrouwen in het verleden is jarenlang vrijwel onzichtbaar geweest. Vier archeologen reflecteren op deze ongelijkheid in zichtbaarheid: van jager-verzamelaars in…

Op welke manieren kan inclusieve communicatie ervoor zorgen dat mensen zich welkom voelen? Hierover ging het D&I-symposium van de Universiteit Leiden.

Wat begon als pionierswerk, is anno 2025 uitgegroeid tot een gerenommeerd instituut met een internationaal gewaardeerd masterprogramma. ‘Vrijwel iedereen die in de lucht- en ruimtevaartsector werkt, kent ons in Leiden.’

Promotie

We zijn trots om een baanbrekend onderzoek aan te kondigen naar cruciale aspecten van veiligheid en verantwoordelijkheid op het gebied van robots voor persoonlijke verzorging, waarbij we ons expliciet richten op gerobotiseerde exoskeletten voor de onderste ledematen.

Micro- en nanoplastics zorgen voor stress bij gewassen zoals sla en wortels. Dat ontdekte promovendus Laura Julia Zantis. Door die stress kunnen planten minder goed groeien en daalt hun voedingswaarde. Dit effect treedt zelfs op bij biologisch afbreekbare plastics.

In de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw was Argentinië onderhevig aan een zware dictatuur. Het regime schuwde het gebruik van grof geweld en marteling niet. Ook verdwenen er geregeld mensen die hun ontevredenheid lieten blijken. Ana Saab deed voor haar promotie onderzoek naar hoe de herinnering aan…

De kans erop lijkt nihil, maar Rusland is juridisch verplicht om onderzoek te doen naar schendingen van het recht tijdens de oorlog in Oekraïne. Staten die verwikkeld raken in een gewapend conflict ontkennen vaak aansprakelijkheid. Maar het humanitair oorlogsrecht en mensenrechten verplichten landen…

Moderne mensen en neanderthalers leefden in Frankrijk en Noord-Spanje mogelijk tot 2.900 jaar naast elkaar totdat de neanderthalers verdwenen. Dat schrijven archeologen van de Universiteit Leiden en Cambridge University in een nieuwe publicatie in Scientific Reports.

Onderzoeken én uitvinden, dat is wat betreft Daniël Pijnappels, hoogleraar Cellulaire elektrofysiologie, beide belangrijk voor een wetenschapper.

Wat gebeurt er in het hoofd van iemand met ADHD? Daarover vertelt GZ-psycholoog Bianca Boyer in een tweeluik van de Podcast Psycholoog. Ze kijkt graag verder dan de symptomen in de DSM-5. ‘Die zijn slechts het topje van de ijsberg.’

Chimpansee Fiffy had in korte tijd ernstige staar in beide ogen gekregen waardoor ze zo goed als blind was. Oogartsen van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) zijn er nu in geslaagd beide lenzen in de ogen te vervangen. Fiffy, die tussen de 30 en 40 jaar oud geschat wordt, is voor zover bekend…

Ooit was de spoorlijn van Kimberley naar Kambove in zuidelijk Afrika een teken van welvaart en vooruitgang. Inmiddels kenmerken de uitgeputte mijnsteden zich door verval en vervuiling. Hoogleraar Jan-Bart Gewald ontvangt een NWO L-beurs om te onderzoeken wat de langetermijngevolgen voor de wereld zi…

Met grote droefenis heeft Universiteit Leiden kennisgenomen van het overlijden van prof. dr. Henk Versnel (1936-2025).

Honderden prachtige en tijdloze foto’s van Emmy Andriesse, een van de belangrijkste Nederlandse fotografen uit de twintigste eeuw, zijn nu voor iedereen vrij toegankelijk en te gebruiken voor onderzoek, onderwijs of andere doeleinden. Grote delen van Andriesse’s oeuvre zijn nu al online beschikbaar…

Hans Slabbekoorn is gespecialiseerd in dierengeluiden. Per 1 juli is hij benoemd tot hoogleraar Akoestische ecologie en gedrag. Een enorme waardering, meent de kersverse professor. ‘Deze baan gaat nooit vervelen, of ik nu de urban jungle bestudeer, of marien lawaai.’

Van duiven tot zebravinken. Carel ten Cate bestudeerde vogelgeluiden. En dat niet alleen. Samen met Leidse linguïsten onderzocht hij de parallel tussen vogelzang en taal. Op 9 juni was het afscheidssymposium, als afsluiting van zijn brede carrière. Nou ja, afsluiting? Carel ten Cate is nog niet klaa…

Van een nieuwe generatie antibiotica en een betere werking van vaccins tot een routekaart voor donkere materie en nieuw licht op Hindoetradities. Vier wetenschappers van de Universiteit Leiden ontvangen de prestigieuze ERC Advanced Grant van 2,5 miljoen euro om hun onderzoek uit te bouwen.

Heel wat medewerkers zetten afgelopen kalenderjaar een bijzondere prestatie neer. In dit overzicht zien je wie welke beurzen, prijzen en onderscheidingen kreeg.

Het Levend Lab van de Universiteit Leiden verhuist naar het hart van het Leiden Bio Science Park. Op de nieuwe plek tussen de Hogeschool, Mentor en Naturalis, zijn de eerste slootjes inmiddels gegraven. Deze nieuwe locatie is beter toegankelijk voor zowel wetenschappers als publiek. Hier kunnen onderzoek…

Hoogleraar mediarecht en informatiesamenleving Tarlach McGonagle maakt zich zorgen over de toename van online desinformatie en het zaaien van haat. Hij pleit ervoor dat mensenrechten de koers bepalen van nieuw beleid voor de online wereld. Op 9 mei spreekt McGonagle zijn oratie uit.

Kortstondige stress lijkt een verrassend positief effect te hebben op onze gezondheid. Onderzoekster Erin Faught kreeg een Veni-financiering om uit te zoeken hoe stress op de korte termijn ons immuunsysteem juist kan versterken. In het laboratorium krijgt ze daardoor de hulp van een opmerkelijk klein…

Veel mensen denken dat zware metalen giftig zijn en mens en natuur altijd schade aanbrengen. Dat beeld moet genuanceerd worden, vindt hoogleraar Sylvestre Bonnet.

Wolven in Nederland eten vooral wilde hoefdieren zoals reeën, wilde zwijnen en edelherten. In gebieden waar deze dieren minder beschikbaar zijn, zoals in Drenthe, voeden wolven zich ook met in het wild levende runderen die worden ingezet voor natuurbeheer. Dat blijkt uit een onderzoek naar de ontlasting…

Voor het oplossen van complexe vraagstukken, waar we nu als mens én als organisatie voor staan, is leiderschap nodig: en dan niet alleen van leidinggevenden, maar van iedereen. Om inzicht in te krijgen in jouw eigen leiderschap, kun je gebruik maken van de kaartenset en animatie die hiervoor ontwikkeld…

Indië is altijd een paradijs geweest voor natuuronderzoekers. Al in de zeventiende eeuw deed de Duitser Georgius Everhardus Rumphius onderzoek op de Molukken. Ondanks zijn blindheid wijdde Rumphius zijn leven aan het vastleggen van de Ambonese kruiden- en bloemenwereld.

De interdisciplinaire minor AI & Society van de Universiteit Leiden brengt studenten en docenten uit allerlei vakgebieden bij elkaar. Samen bekijken ze de impact van AI op de maatschappij. Studenten zijn enthousiast over die samensmelting van werelden.

Cryogene geheugens, antibioticabehandeling voor urineweginfecties en het duurzaam recylclen van plastic. Dat zijn de onderwerpen van drie toegekende NWO-XS-subsidies aan onderzoekers van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen.

Hoogleraar Jan Willem Erisman is blij met de vrijheid aan onze universiteit. Maar er zijn wel kaders nodig, vindt hij. Daarom doet hij vanuit zijn eigen professie een voorstel voor zo’n kader. Sterker nog, hij doet een voorstel voor een prachtige ambitie voor Universiteit Leiden.